"Στηρίζαμε τη μετοχή μας μέσω του buy back τόσο καιρό, αλλά τώρα δεν μας παίρνει άλλο. Δεν μπορεί, την ίδια ώρα που καλείσαι να πείσεις τις τράπεζες να συνεχίσουν να σε εμπιστεύονται με την ίδια θέρμη και ζητάς όσο καλύτερη μεταχείριση ως προς τα spreads και τους χρόνους αποπληρωμής, η εταιρεία σου να ξοδεύει λεφτά για να αγοράζει δικές της μετοχές από το ταμπλό. Είναι πρόκληση".
 
Αυτό δήλωσε στον «Μ» υψηλόβαθμο στέλεχος εισηγμένης εταιρείας, θέλοντας να δικαιολογήσει γιατί σταμάτησε το πρόγραμμα των ιδίων μετοχών, συμπληρώνοντας: «Δεν μπορεί την ώρα που πνίγονται οι τράπεζες για να μαζέψουν τα δάνειά τους εσύ να τους ζητάς επιπλέον δάνεια για να αγοράζεις μετοχές από το ταμπλό».

Γενικότερα, οι διοικήσεις των περισσότερων εταιρειών, που έχουν ήδη μαζέψει ένα μεγάλο πακέτο ιδίων μετοχών, βρίσκονται σε αμηχανία, καθώς:

1) Tο μέσο κόστος κτήσης είναι συνήθως πολύ ψηλότερο από την τρέχουσα αποτίμηση της μετοχής.

2) Για την αγορά των τίτλων αυτών έχει διοχετευτεί σημαντική ρευστότητα, ιδιαίτερα χρήσιμη στις μέρες μας.

3) Παρ’ όλα αυτά, η τιμή της μετοχής δεν μπόρεσε να κρατηθεί στα επιθυμητά επίπεδα και ακολούθησε την κατιούσα, έστω με κάποια χρονική καθυστέρηση, ακόμη και για εισηγμένες που -τηρουμένων των αναλογιών- τα πήγαν πολύ καλά σε ό,τι αφορά τις οικονομικές τους επιδόσεις.

Ενδεικτικά αναφέρουμε το πόσο υποχώρησαν μέσα στην τελευταία διετία (με βάση το κλείσιμο στις 9/8/2010) ορισμένες μετοχές εταιρειών που επέλεξαν να προχωρήσουν σε buy back: Μύλοι Λούλη -28,3%, Dionic -22,6%, ΕΛΤΡΑΚ -48,09%, Σαράντης -60,1%, Info-Quest -51,3%, Ελτον Χημικά -38,6%, S&B Βιομηχανικά Ορυκτά -44,3%, ΓΕΚΤΕΡΝΑ -35,3% κ.λπ.

Η αντίθετη άποψη

Αυτή όμως είναι μία μόνο άποψη (διατυπωμένη έστω από πολλούς) από αυτές που ακούγονται για το θέμα και προφανώς υπάρχουν κάμποσοι που είτε διαφωνούν είτε οι εταιρείες τους βρίσκονται σε αρκετά καλύτερη θέση. Γι’ αυτό άλλωστε και οι αγορές ιδίων μετοχών συνεχίζονται από πολλές επιχειρήσεις σε καθημερινή βάση.

Εισηγμένες όπως η Lamda Development, η Eurobank Properties, η Alpha Trust Ανδρομέδα, η Δίας ΑΕΕΧ, η Sciens κ.ά. έχουν αγοράσει ίδιες μετοχές με το εξής σκεπτικό: πρώτον, γιατί διαθέτουν υψηλή ρευστότητα και δεύτερον διότι οι μετοχές τους είναι διαπραγματεύσιμες με υψηλό discount σε σχέση με την εσωτερική τους αξία, που συχνά κυμαίνεται γύρω στο 50%.

Μια τρίτη ομάδα επιχειρηματιών ξεκίνησε τις αγορές ιδίων μετοχών με ουσιαστικό στόχο τη στήριξη του τίτλου, ή ουσιαστικά πιστεύοντας ότι η εταιρεία τους αγοράζει φθηνά, στη συνέχεια όμως άλλαξαν άποψη. Οι επιχειρηματίες λοιπόν αυτοί θεωρούν ότι σήμερα οι ίδιες μετοχές είναι ο καλύτερος -και ίσως ο μόνος ουσιαστικός- τρόπος, ώστε να γίνουν deals.

Το επιχείρημά τους είναι απλό: Σε μια συγκυρία όπως η σημερινή, οι εξαγορές με μετρητά, ή έστω οι εξαγορές με ολόκληρο το τίμημα σε μετρητά, είναι σχεδόν αδύνατες. Άρα, ένα ποσοστό του τιμήματος θα πρέπει να καταβληθεί μέσω της διάθεσης του πακέτου των ιδίων μετοχών που έχει μαζευτεί.

Μια τέτοια κίνηση είδαμε στη Vell για να εξαγοράσει την εταιρεία E. Ζητουνιάτης, ή ακόμη και στην Ιλυδα για την απόκτηση της πλειοψηφίας της Prosvasis. Το πακέτο των ιδίων μετοχών της θεωρεί όπλο και η Profile, που επιζητά την εξαγορά εταιρείας στη δυτική Ευρώπη. Δεν είναι τυχαίο πως, όπου δεν υπάρχουν ίδιες μετοχές ή τα σχετικά νούμερα δεν βγαίνουν, τα deals γίνονται με διάθεση νέων μετοχών (αύξηση μετοχικού κεφαλαίου με εισφορά σε είδος, όπως στις πρόσφατες περιπτώσεις της Sciens και της Centric).

Η Euromedica χρησιμοποίησε τις ίδιες μετοχές της για να αναδιαρθρώσει το προϋπάρχον ομολογιακό δάνειο.

Θέλγητρο

Σύμφωνα επίσης με χρηματιστηριακούς κύκλους, οι ίδιες μετοχές θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από τις επιχειρήσεις ως μέσο προσέλκυσης νέων επενδυτών, είτε θεσμικών (ελλιπής ρευστότητα κατά την τρέχουσα συγκυρία) είτε μεγάλων ιδιωτών. «Δεν είναι λίγες οι φορές όπου βασικοί μέτοχοι εισηγμένων δέχονται κρούσεις από θεσμικούς και ιδιώτες επενδυτές για πωλήσεις πακέτων μετοχών».

«Στις περισσότερες περιπτώσεις», συνεχίζει ο ίδιος, «οι βασικοί μέτοχοι όχι μόνο δεν προτείνουν discount, όπως έκαναν σε προηγούμενα χρόνια, αλλά αρνούνται να ρευστοποιήσουν σε τέτοια επίπεδα, παραπέμποντας τους επενδυτές στο... ταμπλό της Σοφοκλέους. Εκεί όμως η εμπορευσιμότητα είναι συνήθως ιδιαίτερα χαμηλή και τελικά οι συζητήσεις μένουν στη μέση».

«Σε αυτές τις περιπτώσεις τα πακέτα των ιδίων μετοχών θα μπορούσαν να δουλέψουν πολύ καλά και οι νέοι επενδυτές να εισέλθουν στις εταιρείες από επιχειρήσεις που όμως δεν θα έχουν αγοράσει από τον βασικό μέτοχο, αλλά από την εισηγμένη εταιρεία», συμπληρώνει.

** Αναδημοσίευση από το 647ο φύλλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας "ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ", 12 - 17 Αυγούστου 2010.