Τράπεζες: Συγκρίσεις που "καίνε" τη Σοφοκλέους

Δημοσιεύθηκε: 28 Μαΐου 2010 - 07:57

Στέφανος Kοτζαμάνης [email protected]

Τράπεζες: Συγκρίσεις που καίνε τη Σοφοκλέους

Οι κακοί χρηματιστηριακοί οιωνοί και οι συγκρίσεις με την εκκίνηση του 2009, όταν ο τραπεζικός και ο Γενικός Δείκτης είχαν ακολουθήσει την κατιούσα - Τι και πότε θα μπορούσε να μεταβάλει το δυσμενές κλίμα

Στις αρχές του 2009, οι εκθέσεις των αναλυτών για τις τράπεζες είχαν ορισμένα πολύ σημαντικά κοινά στοιχεία.

Πρώτον, κάθε νέα έκθεση κατέβαζε τον πήχη των προβλεπόμενων κερδών του έτους σε ολοένα και χαμηλότερα επίπεδα. Και δεύτερον, ότι οι συστάσεις "αγοράς" σπάνιζαν ακόμη και από τους εγχώριους οίκους. Και όταν ο εγχώριος οίκος δεν προτείνει ξεκάθαρα την αγορά ελληνικών τραπεζικών τίτλων, μοιάζει με τον μπακάλη που όταν ο πελάτης τον ρωτάει αν έχει καλή φέτα απαντά "ίσως, αλλά δεν κοιτάζεις και στο απέναντι μαγαζί;'…

Δεν ήταν τυχαία λοιπόν η υποχώρηση των τιμών των μετοχών που είχε ακολουθήσει στη Σοφοκλέους, η οποία σταμάτησε από την άνοιξη και μετά, όταν διαπιστώθηκε ότι με τη συμβολή της ΕΚΤ πρόβλημα ρευστότητας για τις ευρωπαϊκές τράπεζες δεν θα υπήρχε.

Η αναφορά στις τραπεζικές εκθέσεις των αναλυτών στις αρχές του 2009 γίνεται γιατί τα δύο βασικά κοινά τους χαρακτηριστικά ισχύουν και σήμερα:

Πρώτον, κάθε νέα έκθεση διαψεύδει τις προσδοκίες των προηγούμενων "επί τα χείρω". Και μάλιστα, η πρόσφατη έκθεση της JP Morgan είναι η δεύτερη συνεχόμενη ( έπειτα από αυτή της Cheuvreux) που κάνει λόγο για ζημιογόνο φετινό αποτέλεσμα σε επίπεδο ομίλων και η πρώτη που αναφερόμενη στο σενάριο της επαναδιαπραγμάτευσης του δημόσιου χρέους υποστηρίζει ότι ο συγκεκριμένος κίνδυνος "είναι περισσότερο εμφανής τώρα"…

Όσο για την "παραδοσιακά φιλική" προς τις ελληνικές τράπεζες Citigroup, προβλέπει συνολικά κέρδη το 2010 για τις τράπεζες που παρακολουθεί μόλις γύρω στα 470 εκατ. ευρώ, μέρος μάλιστα εκ των οποίων προέρχεται από τις δύο κερδοφόρες κυπριακές τράπεζες (Κύπρου, Marfin - Λαϊκή).

Και δεύτερον, ακόμη και όταν 'ξεφύγει" από τις εκθέσεις αυτές κάποια θετική πρόταση, είναι μεμονωμένη και αφορά κυρίως σε τράπεζες που έχουν εντονότερη παρουσία στο εξωτερικό ή διαθέτουν κάποια άλλα αμυντικά χαρακτηριστικά. Η Κύπρου και η Εθνική αποτελούν τις συχνότερες επιλογές.

Εύλογα λοιπόν το ευρύ επενδυτικό κοινό κοιτάζει προς χαμηλότερα επίπεδα τιμών όταν προσπαθεί να προβλέψει την πορεία του Γενικού Δείκτη τους επόμενους μήνες, παρά το γεγονός ότι από τα υψηλά του 2007 οι περισσότερες μετοχές έχουν χάσει το 70% - 80% της αξίας τους…

Ένα άλλο κοινό χαρακτηριστικό των δύο αυτών περιόδων (αρχές 2009 και σήμερα) είναι η έλλειψη οποιασδήποτε προθυμίας των τραπεζιτών να μιλήσουν για μελλοντική κερδοφορία.

Τόσο πέρυσι όσο και φέτος οι συνηθέστερες "ατάκες" από τα τραπεζικά επιτελεία είναι ότι "οι ελληνικές τράπεζες δεν έχουν κανένα πρόβλημα ρευστότητας", ότι "πρώτος στόχος μας σε αυτήν την περίοδο της κρίσης είναι η στήριξη των πελατών μας" κ.λπ. Ούτε κουβέντα για κερδοφορία, ούτε κουβέντα για μετοχές, ούτε κουβέντα πλέον για την επιστροφή των κεφαλαίων που άντλησαν από το κράτος μέσω της έκδοσης προνομιούχων μετοχών, ακόμη και από εκείνες τις τράπεζες που πέρυσι προχώρησαν σε αύξηση του μετοχικού τους κεφαλαίου (Εθνική, Alpha Bank).

Τα "σήματα" από το Q1

Αλήθεια είναι ότι τα αποτελέσματα των τραπεζών για το πρώτο τρίμηνο ήταν "ένα κλικ" πιο ευχάριστα από εκείνα που περίμεναν οι αναλυτές:

Η "κάτω γραμμή" των αποτελεσμάτων ήταν θετική και η αύξηση των προβλέψεων για επισφαλείς απαιτήσεις συγκρατημένη. Σε ό,τι αφορά επίσης το μέτωπο των καταθέσεων, πληροφορούμαστε ότι τον Μάιο άλλες τράπεζες κέρδισαν καταθέσεις και άλλες είδαν το συγκεκριμένο μέγεθος να αποσταθεροποιείται.

Όπως επίσης προκύπτει και από τα στοιχεία του παρατιθέμενου πίνακα (κέρδη προ προβλέψεων και καθαρά κέρδη πρώτου τριμήνου), οι τράπεζες διαθέτουν ένα "παχύ μαξιλάρι" για να απορροφήσουν τους κραδασμούς από την αναμενόμενη αύξηση των επισφαλών τους δανείων.

Αποτελέσματα πρώτου τριμήνου
Τράπεζα	Κέρδη προ προβλέψεων	Καθαρά κέρδη	Έκτακτα αποτελέσματα
Alpha Bank	266	-10,3	-61,9
Εθνική Τράπεζα	465	21	-93
Eurobank	411	16,2	-45
Marfin Λαϊκή	118	41,7	na
Τράπεζα Κύπρου	165	81	na
* Τα ποσά σε εκατομμύρια ευρώ

Από την άλλη πλευρά όμως, είναι αλήθεια ότι τα πράγματα στην αγορά επιδεινώθηκαν από το κλείσιμο του πρώτου τριμήνου μέχρι σήμερα, καθώς στο ενδιάμεσο χρονικό διάστημα άρχισε η εφαρμογή των σκληρών κυβερνητικών μέτρων.

Παράγοντες του εμπορίου διαπιστώνουν πτώση στη ζήτηση του διμήνου Απριλίου - Μαΐου και αρκετοί από αυτούς προβλέπουν ότι η κάμψη θα συνεχιστεί τουλάχιστον και στο επόμενο δωδεκάμηνο.

Παχύ λοιπόν το "μαξιλάρι" των τραπεζών, αρκετά επιτυχείς οι μέχρι τώρα προσπάθειές τους στο (με κάθε τρόπο, ακόμη και με "γκρίζο") συμμάζεμα των απαιτήσεών τους, ωστόσο τα δυσκολότερα φαίνεται να βρίσκονται μπροστά μας.

Μπορεί να αλλάξει το κλίμα;

Τι θα μπορούσε όμως να αλλάξει το χρηματιστηριακό κλίμα στις τράπεζες; Η απάντηση που δίνουν οι αναλυτές είναι ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να προκύψει σε περίπτωση όπου οι ελληνικές τράπεζες έδειχναν ότι μπορούν να διαχειριστούν τη νέα αυτήν κατάσταση στην οικονομία χωρίς να υποστούν πολύ μεγάλες επιπτώσεις.

Ενδεικτική είναι η στάση της Credit Suisse: "Πιστεύουμε ότι τα στοιχεία του δευτέρου τριμήνου θα αποτελέσουν σημείο-κλειδί ώστε να καταλάβουμε πώς η κρίση στην Ελλάδα θα επιδράσει στις καταθέσεις και να αποκτήσουμε μια πρώτη εικόνα για το πώς τα μέτρα λιτότητας θα επιδράσουν στην κερδοφορία των τραπεζών και ειδικότερα στο μέτωπο των προβλέψεων".

Διαφορετική απάντηση στο ερώτημα δίνει η JP Morgan. Σε δύο περιπτώσεις θα γινόταν να ξανακοιτάξουμε τις τράπεζες, υποστηρίζουν οι αναλυτές της:

α) Γύρω στα μέσα του 2011, αν διαπιστωθεί ότι βαδίζουμε προς το τέλος της ύφεσης, σε συνδυασμό με αξιόπιστη πρόοδο, η οποία θα ανοίξει και πάλι την ιδιωτική αγορά χρέους.

β) Έπειτα από αναδιάρθρωση του κρατικού χρέους, όπου θα μπορούν να αποκρυσταλλωθούν οι κεφαλαιακές απώλειες των τραπεζών.

Τέλος, με αξιοσημείωτο ενδιαφέρον αναμένουν οι αναλυτές την πορεία των μακροοικονομικών δεδομένων της χώρας μήνα με τον μήνα, καθώς το σενάριο της διατήρησης του ελλείμματος σε επίπεδα χαμηλότερα από αυτά που προβλέπει το ΠΣΑ θα επιδρούσε θετικά στην ψυχολογία της αγοράς.

"Τσιμπάνε" τα επιτόκια καταθέσεων

Ενώ οι προσπάθειες αύξησης των επιτοκίων χορηγήσεων "φρενάρουν" στην οικονομική κρίση και δεν αναμένεται να λάβουν σημαντικές διαστάσεις, το τελευταίο χρονικό διάστημα, την ανιούσα φαίνεται να παίρνουν τα επιτόκια των προθεσμιακών καταθέσεων, ιδίως για τους μεγάλους πελάτες. Όλα δείχνουν ότι το καθαρό επιτοκιακό περιθώριο θα είναι φέτος πτωτικό για τις τράπεζες.

"Πλουτοκρατία" και στην Κύπρο

Ένα άλλο θέμα που αντιμετωπίζουν οι τράπεζες είναι οι συχνότατες επιθέσεις που δέχονται από επιχειρηματικούς φορείς επειδή δεν τους δανείζουν αλλά και από συγκεκριμένους πολιτικούς χώρους, γιατί αποτελούν την "πλουτοκρατία" η οποία λίγο-πολύ δημιούργησε την κρίση και τώρα θα πρέπει να την πληρώσει.

Το θέμα όμως της "πλουτοκρατίας" φαίνεται πως το τελευταίο χρονικό διάστημα μεταδίδεται και στην Κύπρο και κάποιες φωνές από το ΑΚΕΛ του κ. Δημήτρη Χριστόφια υποστηρίζουν ότι οι τράπεζες θα πρέπει και αυτές να συμβάλουν στην αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, μέσω αυξημένης φορολόγησης ή άλλων τρόπων. Βέβαια, δεν έχει ληφθεί ακόμη κάποια σχετική κυβερνητική απόφαση, ενώ τα κόμματα της συγκυβέρνησης και της αντιπολίτευσης φαίνεται πως παίρνουν κάποιες αποστάσεις.