Μετά τα hedge funds που ξεπούλησαν βίαια τις ελληνικές μετοχές το δίμηνο Σεπτεμβρίου - Οκτωβρίου, τη σκυτάλη των πωλήσεων από τα μέσα περίπου του Νοεμβρίου έχουν πάρει τα long only ξένα χαρτοφυλάκια. Η κλασική περίοδος αναδιάρθρωσης των χαρτοφυλακίων βρήκε την Ελλάδα με δύο βασικά μειονεκτήματα.

Ο πιστωτικός κίνδυνος της χώρας επιδεινώθηκε, με την προσθήκη και της πολιτικής αστάθειας λόγω των συνεχών διαδηλώσεων και των ταραχών. Η αύξηση του κινδύνου οδήγησε στην εγγραφή αρνητικών αποδόσεων για όσους είχαν θέσεις σε ελληνικά ομόλογα χωρίς ενεργή αντιστάθμιση κινδύνου. Κατά το τελευταίο δίμηνο του 2008 τα χαρτοφυλάκια ελληνικών μετοχών είχαν μία από τις χειρότερες αποδόσεις μεταξύ των ανεπτυγμένων ευρωπαϊκών αγορών.

Σε ένα τέτοιο περιβάλλον και με εμφανή την έλλειψη ικανού momentum στην αγορά, λόγω απουσίας ισχυρών τοπικών θεσμικών χαρτοφυλακίων και της απαγόρευσης του short selling, αρκετοί διαχειριστές long only χαρτοφυλακίων αποφάσισαν να μειώσουν θέσεις σε ελληνικές μετοχές ή και να αποεπενδυθούν μεταθέτοντας τις τοποθετήσεις τους σε μεγάλες ανεπτυγμένες αγορές.

Χαρτοφυλάκια όπως τα funds της Henderson αποεπενδύθηκαν από ελληνικούς τραπεζικούς τίτλους (ΕΤΕ κ.ά), ενώ το ίδιο συμβαίνει και με αρκετούς πελάτες της Citigroup και της Morgan Stanley. Χαρακτηριστικό είναι ότι ένας από τους μεγαλύτερους πωλητές του τελευταίου διαστήματος στο Χ.Α. είναι πελάτες της State Street, ενός εκ των μεγαλύτερων οργανισμών υπηρεσιών θεματοφυλακής παγκοσμίως

Το πρώτο σοβαρό crash test για την ελληνική οικονομία και κατ’ επέκταση για το Χ.Α., σύμφωνα με διαχειριστές, θα είναι η επιτυχής ή μη άντληση των 7 δισ. ευρώ από το Δημόσιο τον τρέχοντα μήνα. Και κυρίως το πώς θα καλυφθούν οι εκδόσεις τρίμηνων, εξάμηνων και ετήσιων εντόκων γραμματίων.

Αν το μεγαλύτερο μέρος των εκδόσεων καλυφθεί από εγχώριες τράπεζες και ταμεία, τότε το κλίμα για την ελληνική οικονομία και το Χ.Α. ελάχιστα θα βελτιωθεί, σημειώνουν οι ίδιοι, καθώς οι ξένοι γνωρίζουν ότι το βάθος της τοπικής αγοράς θεσμικών χαρτοφυλακίων είναι ρηχό για να αντέξει να σηκώσει τις μεγάλες φετινές εκδόσεις κρατικών ομολόγων.

Πλήγμα από την πολύμηνη κατάργηση του short selling

Η πολύμηνη κατάργηση του short selling περιορίζει και τα περιθώρια κινήσεων των long - short hedge funds τα οποία έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στο Χ.Α. κατά την περίοδο 2006-07.

Η κατάργηση του short selling ως τον Μάιο, που αποφάσισε στις 11/12/08 η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, επικαλούμενη και την αναταραχή που επικρατεί ακόμη στις αγορές, προκάλεσε την έντονη δυσαρέσκεια των ξένων διαχειριστών, με αποτέλεσμα να εκδηλωθούν συστηματικές πωλήσεις ελληνικών μετοχών.

Η πολύμηνη κατάργηση του short selling στερεί από τα χαρτοφυλάκια ένα πολύτιμο εργαλείο αντιστάθμισης κινδύνου, ιδιαίτερα σε μια περίοδο όπου η ορατότητα για το πώς θα κινηθούν οι οικονομίες και οι αγορές εν μέσω βαθιάς και έντονης κρίσης παραμένει ιδιαίτερα μικρή.

Χαρακτηριστικό είναι ότι χαρτοφυλάκια που πήραν μεγάλες θέσεις σε ελληνικές μετοχές εντός του 2008 αποτέλεσαν τον Δεκέμβριο τους μεγαλύτερους πωλητές ελληνικών μετοχών, καθώς δεν μπορούν να αντισταθμίσουν τον κίνδυνο της θέσης. Οι συστηματικές πωλήσεις ελληνικών μετοχών από χαρτοφυλάκια τύπου Lone Pine θα πρέπει να ενταχθούν, σύμφωνα με στελέχη της αγοράς, στην παραπάνω κατηγορία.