Το "αλμυρό" κόστος της σημαντικής καθυστέρησης στην προώθηση του πακέτου στήριξης του Δημοσίου πληρώνουν ήδη οι ελληνικές επιχειρήσεις καθώς παρά τα μέτρα "ανακούφισης" που ανακοινώνουν οι μεγάλες εμπορικές τράπεζες τα επιτόκια συνεχίζουν να αυξάνονται.

Ελλείψει ικανής ρευστότητας και με το χρήμα να παραμένει ακόμη "ακριβό", καθώς το χρονικό βάθος δανεισμού στη διατραπεζική δεν έχει βελτιωθεί σημαντικά, μεγάλες ελληνικές τράπεζες προχώρησαν το τελευταίο διάστημα σε νέα αναπροσαρμογή των χρεώσεων για βραχυπρόθεσμο δανεισμό.

Αφού αύξησαν προ μηνός περίπου το περιθώριο (spread) δανεισμού για κεφάλαιο κίνησης στο 1,5% - 1,7%, ορίζοντας κάποιες εξ αυτών το τρίμηνο ως ελάχιστη περίοδο εκτοκισμού, τώρα ζητούν spread υψηλότερο του 2% ακόμη και για αχρησιμοποίητες γραμμές υφιστάμενων συμβάσεων.

Έτσι, το επιτόκιο για νέο δανεισμό τριμήνου διαμορφώνεται πάνω από τα επίπεδα του 6,3%, με το επιτόκιο για υφιστάμενες γραμμές δανεισμού στο 5,8% - 6% . Σε σχέση με τον Ιούνιο οι τράπεζες αύξησαν τα spreads ακόμη και πάνω από 1%. Τραπεζικά στελέχη σημειώνουν ότι η απουσία ικανής ρευστότητας δεν επιτρέπει να υποχωρήσουν τα spreads εύκολα κάτω από το 1,5%, ενώ έτσι και αλλιώς έχει αυξηθεί ο κίνδυνος.

Η μείωση των επιτοκίων κατά 0,50% που ανακοίνωσαν το τελευταίο διάστημα η μία μετά την άλλη οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες, μικρή ανακούφιση προσφέρει για τις επιχειρήσεις λόγω των ανατιμολογήσεων στα περιθώρια που είχαν προηγηθεί.

Η κατάσταση είναι ακόμη χειρότερη για μικρομεσαίες επιχειρήσεις, για τις οποίες τα spreads βραχυπρόθεσμου δανεισμού κυμαίνονται μεταξύ 3% - 3,5%. Επίπεδα που αντικατοπτρίζουν σύμφωνα με τις τράπεζες σωστά τον αναλαμβανόμενο από τις ίδιες κίνδυνο, σε μια αγορά με ιδιαίτερα περιορισμένη ρευστότητα.

Προς το παρόν, η πολιτική χαμηλότερων ανατιμολογήσεων που ακολουθούν κάποιες τράπεζες (Εμπορική, Εθνική, MPB) επιτρέπει στις επιχειρήσεις να βελτιώνουν το μέσο κόστος χαρτοφυλακίου βραχυπρόθεσμου δανεισμού, οι περισσότεροι, όμως, οικονομικοί διευθυντές ανησυχούν ότι θα υπάρξουν επιθετικότερες ανατιμολογήσεις και από άλλες τράπεζες.

Μεγάλες ανακατατάξεις διενεργούνται και στα χαρτοφυλάκια δανεισμού σε δολάριο. Κάποιες τράπεζες διατηρούν ιδιαίτερα υψηλά επιτόκια τριμήνου (της τάξης του 7% - 7,5%). Η εικόνα αυτή εμφανίζεται σε τράπεζες με μεγάλα χαρτοφυλάκια δανείων στη ναυτιλία, για τα οποία δύσκολα εξασφαλίζεται άνετη χρηματοδότηση.

Αν η ρευστότητα από το πακέτο στήριξης αρχίσει να πέφτει στην αγορά μετά τον Φεβρουάριο και η χριστουγεννιάτικη σεζόν κινηθεί υποτονικά, το επόμενο τρίμηνο θα δοκιμάσει τις αντοχές ρευστότητας της αγοράς καθώς και πριν από την κρίση οι δείκτες ασφυξίας της πλησίαζαν στο "κόκκινο".

Η μέση συνολική διάρκεια πίστωσης, ο χρόνος δηλαδή στον οποίο εξοφλούνται οι επιχειρήσεις από τους πελάτες τους, ξεπερνά πλέον τις 170 ημέρες. Δηλαδή, η μέση ελληνική επιχείρηση περιμένει πεντέμιση μήνες για να πληρωθεί για μία πώληση, όταν η αντίστοιχη ευρωπαϊκή εξοφλείται σε 45 ημέρες. Και αυτό ισχύει για τη βιτρίνα των ελληνικών επιχειρήσεων, όσων εξάγουν δηλαδή και επομένως έχουν και τη δυνατότητα να εισπράττουν το πολύ σε 45 ημέρες.

Στον αντίποδα, όσες πραγματοποιούν το μεγαλύτερο μέρος των πωλήσεών τους στην ελληνική αγορά, κάνουν να εξοφληθούν και 230 ημέρες. Και όλα αυτά χωρίς να συνυπολογίζονται οι μεταχρονολογημένες επιταγές, καθώς αυτές δεν καλύπτονται από τους ασφαλιστές πιστώσεων. Αν συνυπολογιστούν και οι μεταχρονολογημένες επιταγές, η μέση διάρκεια πληρωμής μπορεί να φτάνει και τν χρόνο.

Oι επιχειρήσεις υπό το βάρος της εξεύρεσης κεφαλαίου κίνησης αναγκάζονται να προχωρούν σε -προσυμφωνημένες- ανταλλαγές επιταγών τις οποίες ενεχυριάζουν για να λάβουν κεφάλαιο κίνησης μερικών ημερών. Στην αγορά κυκλοφορούν φήμες και για μεθόδους που ξεφεύγουν από τα νομότυπα όρια.

Ακούγεται ότι επιχειρήσεις στις οποίες δεν ανοίγουν άλλες γραμμές χρηματοδότησης οι τράπεζες προσφεύγουν σε αγορά ακινήτων με προσυμφωνημένες υπερτιμολογήσεις για τη χρηματοδότηση των οποίων λαμβάνουν στεγαστικά δάνεια. Με τον τρόπο αυτόν εξασφαλίζουν μια μικρή ανάσα χρηματοδότησης, μεταθέτουν όμως κίνδυνο και στην αγορά ακινήτων.