Οι αγορές μετοχών συσπειρώθηκαν έντονα μόλις η αμερικανική κυβέρνηση αποκάλυψε ότι σκόπευε να δημιουργήσει ένα αμοιβαίο κεφάλαιο προκειμένου να αγοραστούν μη ρευστοποιήσιμα περιουσιακά στοιχεία για τράπεζες των ΗΠΑ.

Αυτή η τελευταία παρέμβαση από την αμερικανική κυβέρνηση αποτελεί ένα σημαντικό βήμα σταθεροποίησης των χρηματοπιστωτικών αγορών των ΗΠΑ, σχολιάζει ο κ. Robert Doig, Financials Credit Analyst της Schroders.

Σύμφωνα με τον ίδιο, η oμοσπονδιακή τράπεζα (Fed) επέκτεινε το πιστωτικό όριο της AIG, αποφεύγοντας κατ' αυτόν τον τρόπο μια πιθανή μείζονα κατάρρευση του συστήματος. Εάν είχε αφεθεί η AIG να καταρρεύσει, το επόμενο πρωί αρκετές τράπεζες της Wall Street θα είχαν αντιμετωπίσει συνολικές απώλειες ύψους περίπου 50 δισεκατομμυρίων δολαρίων, τονίζει.

Οι συνέπειες αυτού, μετά και την κατάρρευση της Lehman, θα μπορούσαν να είναι καταστροφικές. Αυτό αποφεύχθηκε και πιστεύουμε ότι η ενέργεια του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ οδήγησε σε μια μάλλον θετική εικόνα για τις τράπεζες των ΗΠΑ, επισημαίνει ο κ. Robert Doig.

Στην πραγματικότητα, οι τράπεζες των ΗΠΑ έχουν ελκυστικές συνθήκες λειτουργίας: η καμπύλη απόδοσης είναι πολύ απότομη, γεγονός το οποίο σημαίνει ότι τα καθαρά περιθώρια των επιτοκίων θα σημειώνουν άνοδο. Η κρατικοποίηση της Fannie Mae και της Freddie Mac ενίσχυσε τα περιθώρια υποθηκών, παρέχοντας έτσι ασφαλή πηγή χρηματοδότησης για τις εν λόγω τράπεζες.

Εξετάζοντας την εικόνα σε μακροοικονομικό επίπεδο, η τιμή του πετρελαίου έχει σημειώσει σημαντική πτώση από τα ανώτατα επίπεδα στα οποία είχε φτάσει το καλοκαίρι και αυτό θα μπορούσε επίσης να υποστηρίξει την οικονομική ανάπτυξη. "Επομένως, πιστεύουμε ότι επί του παρόντος οι προοπτικές για τις τράπεζες των ΗΠΑ είναι θετικές", λέει ο κ. Doig.

Ωστόσο, στην Ευρώπη η κατάσταση είναι ελαφρώς διαφορετική. Σύμφωνα με τον κ. Doig, οι ευρωπαϊκές τράπεζες είναι πιο υπερχρεωμένες από τις αντίστοιχες αμερικανικές και βιώνουν πιστωτική κρίση, έχοντας μεγαλύτερη εξάρτηση από τη χονδρική χρηματοδότηση σε σύγκριση με τις τράπεζες των ΗΠΑ. Εφόσον η πιστωτική κρίση ξεκίνησε τον Αύγουστο του 2007, η αγορά τιτλοποίησης ήταν ουσιαστικά κλειστή.

Αυτό σήμαινε ότι οι τράπεζες ήταν αναγκασμένες να αναζητήσουν προσωρινή χρηματοδότηση στην κύρια αγορά μη ασφαλισμένων τίτλων. Το ποσό της χρηματοδότησης που απαιτούνταν συγκλόνισε την εν λόγω αγορά και από τα μέσα του τρέχοντος έτους αυτή η αγορά έκλεισε ουσιαστικά στις νέες εκδόσεις.

Αυτό σημαίνει πως οι ευρωπαϊκές τράπεζες χρηματοδοτούνταν ευρέως από τη βραχυπρόθεσμη αγορά και είχαν άφθονη υποστήριξη από τις κεντρικές τράπεζες, γεγονός που αποδείχτηκε πολύ αποτελεσματικό. Εντούτοις, μετά την κατάρρευση της Lehman, τα περιθώρια στις βραχυπρόθεσμες αγορές σημείωσαν κατακόρυφη άνοδο και η ρευστότητα μειώθηκε σημαντικά και αυτό υπονόμευσε την εμπιστοσύνη σε ορισμένα ιδρύματα με πολύ υψηλές αναλογίες δανείων - καταθέσεων.

Ως αποτέλεσμα αυτού, είδαμε την HBOS (ίδρυμα που εξαρτάται από τις αγορές τιτλοποίησης και χονδρικής) να επιδιώκει την προηγούμενη εβδομάδα τη συγχώνευση με τη Lloyds. "Πιστεύουμε ότι και άλλες τράπεζες -ιρλανδικές και ισπανικές- θα πρέπει να εξετάσουν το μακροπρόθεσμο χρηματοδοτικό προφίλ τους και ενδέχεται επίσης, τους προσεχείς μήνες, να πρέπει να επιδιώξουν συγχωνεύσεις ή κάποια άλλη μορφή βελτίωσης της χρηματοδότησής τους μέσω καταθετικών προϊόντων.

Τα προβλήματα στην Ευρώπη δεν έχουν ακόμη ξεπεραστεί, έστω και αν σήμερα απολαμβάνουμε προσωρινή ανακούφιση", σημειώνει.

Το πρόβλημα χρηματοδότησης που αντιμετωπίζουν οι ευρωπαϊκές τράπεζες τελικά θα ξεπεραστεί και ορισμένες έχουν προετοιμαστεί με πολύ καλό τρόπο εδώ και αρκετό καιρό. Η εξαγορά της Lehman από την Barclays θα πρέπει μεσοπρόθεσμα να διατηρήσει την πρώτη σε καλή θέση, καταλήγει ο κ. Doig.