Αισιοδοξία και... αγκάθια για την ελληνική αγορά

Tο πάρτι που ξεκίνησε στο Χ.Α. από τις αρχές του χρόνου έφερε τον Γενικό Δείκτη από το επίπεδο των 600 μονάδων στις 700. Μάλιστα, αφορά το σύνολο των τίτλων στην αγορά και όχι μόνο επιλεγμένες μετοχές,  ακόμα και οι τράπεζες έχουν προσφέρει σούπερ αποδόσεις σε όσους τόλμησαν.

Είναι αλήθεια ότι οι περισσότεροι παράγοντες της αγοράς μετρούν τώρα περισσότερες θετικές ενδείξεις απ’ ό,τι οι αρνητικές και ότι η αισιοδοξία έχει κερδίσει βάσιμα έδαφος. Αλλά είναι επίσης αλήθεια ότι τα μεγάλα εκκρεμή μέτωπα παραμένουν… εκκρεμή και πως μέχρι τώρα έχουμε μόνο ενδείξεις που δείχνουν ότι υιοθετείται σχέδιο για την αντιμετώπισή τους. Και κάπως έτσι, η κατάσταση αυξημένης ετοιμότητας και προσοχής επιβάλλεται.

Η ελληνική χρηματιστηριακή αγορά βρίσκεται σε μια φάση που συμβαίνει συχνά: βιώνει μια αξιοσημείωτη και -απρόσμενη για πολλούς- άνοδο (ή πτώση) και προσπαθεί εκ των υστέρων να την αιτιολογήσει.
Το μόνο βέβαιο (όπως δείχνει το σχετικό γράφημα) είναι πως, έπειτα από πολλά χρόνια, τον τελευταίο μήνα η άνοδος αφορά ολόκληρο το χρηματιστηριακό ταμπλό, σε αντίθεση με τη μεγαλύτερη εικόνα των τελευταίων ετών, οπότε βλέπαμε τη μικρή κεφαλαιοποίηση να υπεραποδίδει έντονα και τις τράπεζες να κατρακυλούν.

Χαρακτηριστικό είναι πως οι τράπεζες μπορεί να έχουν κερδίσει 35,2% μέσα σε ένα μήνα, αλλά εξακολουθούν να καταγράφουν απώλειες 35,04% σε επίπεδο δωδεκαμήνου! (για να μην αναφερθούμε στο -98,5% της τελευταίας πενταετίας…).

Σε ό,τι αφορά δε τα «μικρά» και αρκετά «μεσαία» χαρτιά, πολλά εξ αυτών βρίσκονται πολύ κοντά στην υψηλότερη τιμή της τελευταίας πενταετίας, ενώ κάποια άλλα δεν έχουν ακολουθήσει το ράλι των τελευταίων ετών. Αυτό σε γενικές γραμμές συμβαίνει γιατί οι επενδυτές μπορεί να στράφηκαν προς τις μικρότερες κεφαλαιοποιήσεις, ωστόσο αυτή τη φορά η στροφή αυτή δεν έλαβε μαζικό χαρακτήρα, αλλά συνήθως επικεντρώθηκε σε τίτλους «καλών» εταιρειών, δημιουργώντας έτσι περιφερειακές μετοχές δύο ταχυτήτων.

Οι ερμηνείες

Ποιες όμως ερμηνείες έχουν δοθεί μέχρι σήμερα για την αιτιολόγηση της εγχώριας χρηματιστηριακή ανόδου;

1. Το γεγονός ότι οι διεθνείς αγορές έχουν μέχρι σήμερα μια σαφώς καλύτερη πορεία σε σύγκριση με τις ιδιαίτερα αρνητικές προοπτικές που διαγράφονταν στις αρχές του έτους.

2. Οι ξένοι αναλυτές διαπίστωσαν (δεν είναι ξεκάθαρο για ποιους λόγους) πως είχαν κάνει λανθασμένες εκτιμήσεις για τις ελληνικές τράπεζες, οι οποίες δεν θα αναγκαστούν να προχωρήσουν -τουλάχιστον για φέτος- σε νέες ανακεφαλαιοποιήσεις.

Οι Έλληνες τραπεζίτες εμφανίζονται περισσότερο αισιόδοξοι σε σχέση με το παρελθόν και η έκθεση της Eurobank Equities αναφέρεται -μεταξύ άλλων- σε τέσσερις λόγους αισιοδοξίας που η αγορά τείνει να παραβλέπει: α) τα εργαλεία που θα υπάρξουν για τη διόρθωση των ισολογισμών, β) το γεγονός ότι η δευτερογενής αγορά μη εξυπηρετούμενων εκθέσεων δείχνει να είναι λειτουργική, γ) τη θετική κατεύθυνση στην οποία κινείται το νέο θεσμικό πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας, και δ) την προοπτική ανόδου των τιμών στην αγορά ακινήτων. Κάποιοι, τέλος, αναφέρονται σε θετικά μέτρα που ετοιμάζεται να λάβει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για το σύνολο των τραπεζών και την ικανότητά τους να χορηγούν δάνεια.

3. Η διαφαινόμενη πολύ καλύτερη εντύπωση των ξένων επενδυτών για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας. Οι τελευταίοι δείχνουν πως έχουν σταματήσει να ανησυχούν για το υπάρχον κλίμα δημοσιονομικής χαλάρωσης και μεταρρυθμιστικής κόπωσης που χαρακτηρίζει κάθε (παρατεταμένη αυτή τη φορά) προεκλογική περίοδο και αντίθετα αγοράζουν με βάση τις προοπτικές της επόμενης μέρας. Είτε αυτοί προβλέπουν (όπως ισχυρίζεται ο κ. Μπαρόζο) τη διακυβέρνηση της χώρας από μια περισσότερο φιλοεπιχειρηματική κυβέρνηση όπως αυτή της Νέας Δημοκρατίας, είτε επειδή διαπιστώνουν (όπως υποστηρίζουν κυβερνητικοί κύκλοι) ότι «το πρόγραμμα ΣΥΡΙΖΑ στην οικονομία αποδίδει», η ουσία είναι ότι:

-Έχουμε από την αρχή του έτους μια αξιοσημείωτη υποχώρηση στις αποδόσεις (yields) των ελληνικών κρατικών τίτλων, που από το επίπεδο του 4,5% έχουν βρεθεί γύρω στο 3,75% (με ό,τι αυτό σημαίνει για τις αποτιμήσεις των ελληνικών μετοχών στα μοντέλα των αναλυτών). Άλλωστε, το πρόσφατο εγχείρημα εξόδου στις αγορές ομολόγων μέσα από την έκδοση νέων κρατικών τίτλων δεκαετούς διάρκειας στέφθηκε με επιτυχία, όχι μόνο για το ύψος, αλλά και για την «ποιότητα» των προσφερόμενων κεφαλαίων.

-Οι γνωστοί οίκοι αξιολόγησης αναβαθμίζουν την πιστοληπτική ικανότητα της ελληνικής οικονομίας.

-Η έκδοση εταιρικού ομολόγου από την Αεροπορία Αιγαίου εξελίχθηκε ικανοποιητικά, προσελκύοντας το ενδιαφέρον του επενδυτικού κοινού.

-Άνοδο σημείωσε η αξία των συναλλαγών στο Χρηματιστήριο της Αθήνας, με αύξηση της συμμετοχής των ξένων επενδυτών μέσα στο Φεβρουάριο.

-Συνεχίζεται η τάση ανάκαμψης των τιμών των ελληνικών ακινήτων. Ξένοι και Έλληνες επενδυτές, από τη στιγμή που θεωρούν χαμηλό τον κίνδυνο εξόδου της χώρας από την ευρωζώνη, προτιμούν τα εγχώρια ακίνητα τα οποία προσφέρουν μια απόδοση ενοικίου (yield) υπερδιπλάσιο από τα αντίστοιχα των άλλων χωρών της Ευρώπης.

-Η ανακοίνωση των ετησίων αποτελεσμάτων του 2018 από τις εισηγμένες εταιρείες, η οποία ξεκίνησε και θα ολοκληρωθεί έως τα τέλη Απριλίου, αναμένεται να επιβεβαιώσει τη σημαντική αύξηση των καθαρών κερδών και να δώσει μια πρώτη (επίσης θετική) εικόνα για την πορεία των επιχειρήσεων μέσα στη φετινή χρονιά. Παράλληλα, σύμφωνα και με τα πρώτα δείγματα των αποτελεσμάτων αναμένονται για φέτος υψηλότερες χρηματικές διανομές (μερίσματα και επιστροφές κεφαλαίου) από τις εισηγμένες εταιρείες, οδηγώντας τους μη τραπεζικούς τίτλους σε μια μέση απόδοση κοντά στο 3% (πολλαπλάσια των προθεσμιακών τραπεζικών καταθέσεων και απόλυτα συγκρίσιμη με τις αποδόσεις των εταιρικών ομολόγων).

Η αχίλλειος πτέρνα

Ο συνδυασμός όλων των παραπάνω έχει ήδη δημιουργήσει ένα αφήγημα που βρίσκει ακροατές και αναφέρεται σε μια επικείμενη σημαντική φετινή άνοδο των χρηματιστηριακών τιμών μέσα στο 2019: το ΑΕΠ, τα εταιρικά κέρδη και οι χρηματικές διανομές που ανεβαίνουν, οι τράπεζες που εξυγιαίνονται και δεν θα χρειαστούν νέα ανακεφαλαιοποίηση σε συνδυασμό με ένα κλίμα πολιτικών προσδοκιών για φιλοεπιχειρηματικό κλίμα, προσέλκυση επενδύσεων, σειρά ιδιωτικοποιήσεων και πολλά deals.

Αν όλα αυτά συνδυαστούν και με το γεγονός των «λογικών» δεικτών αποτίμησης που επικρατούν στην ελληνική κεφαλαιαγορά, τότε κάποιοι θα μπορούσαν να υπολογίζουν σαφώς υψηλότερα νούμερα στο ταμπλό του Χ.Α.

Πού όμως βρίσκεται, σύμφωνα με τους αναλυτές, η αχίλλειος πτέρνα αυτού του αφηγήματος; Στο γεγονός ότι βασίζεται κυρίως σε εξελίξεις που θα πρέπει να γίνουν στο μέλλον και η έκβασή τους είναι αβέβαιη.

-Για παράδειγμα, οι τράπεζες ΘΑ πρέπει να γίνουν περισσότερο επιθετικές στη διαχείριση των κόκκινων δανείων τους.

-Το πλαίσιο ενίσχυσης της προσπάθειας για μείωση των κόκκινων δανείων (ιταλικό, ή ελληνικό μοντέλο ή συνδυασμός τους) θα πρέπει να επιλεγεί και να υλοποιηθεί με επιτυχία.

-Η επόμενη κυβέρνηση -όποια κι αν είναι αυτή- θα πρέπει να εφαρμόσει στην πράξη και με επιτυχία φιλοεπιχειρηματική-φιλοεπενδυτική πολιτική.