ΧΑ: Στο φουλ οι μηχανές για τα εταιρικά ομόλογα

Έμφαση για την όσο το δυνατόν ταχύτερη και δυναμικότερη ανάπτυξη της εγχώριας αγοράς εταιρικών ομολόγων δίνει το σύνολο των φορέων της αγοράς, για δύο κυρίως λόγους:

Πρώτον, αποτελεί πλέον κοινή πεποίθηση πως οι τράπεζες δεν θα μπορέσουν να χρηματοδοτήσουν επαρκώς την πραγματική οικονομία τα επόμενα χρόνια, σε μια Ελλάδα που ήδη χαρακτηρίζεται από έντονα προβλήματα ρευστότητας και

δεύτερον, οι χρηματιστηριακές εταιρείες αναζητούν εναγωνίως νέα πεδία υποσχόμενων εργασιών, σε ένα τοπίο που «βομβαρδίστηκε» από την πολυετή κρίση και τα capital controls.

Μάλιστα η διοίκηση του Χρηματιστηρίου έχει ζητήσει από το Υπουργείο Οικονομικών είτε τη χαμηλότερη, είτε ακόμη και τη μηδενική φορολόγηση των εταιρικών ομολόγων, με στόχο την τόνωση του θεσμού. «Τι απώλειες εσόδων μπορεί να υπάρξουν αφού τα σημερινά έσοδα από αυτή τη δραστηριότητα είναι μηδενικά;» αναρωτήθηκε στέλεχος της ΕΧΑΕ.

Το μόνο σίγουρο είναι πως το πρόβλημα δεν είναι μόνο ελληνικό, αλλά αντίθετα απασχολεί ολόκληρη την Ευρώπη.

Χαρακτηριστική άλλωστε είναι η πρόσφατη αναφορά του προέδρου της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς κ. Χαράλαμπου Γκότση: «Ακούγοντας τον κ. Ντάισελμπλουμ, εξεπλάγην από μία αποστροφή της ομιλίας του πως -ούτε λίγο, ούτε πολύ- παλεύουμε επτά χρόνια τώρα να αφήσουμε πίσω μας την κρίση, αλλά τελικά δεν έχουμε ακόμη κερδίσει την εμπιστοσύνη των πολιτών, οι οποίοι συνεχίζουν να αποθησαυρίζουν στα σπίτια τους τα χρήματά τους. Με αυτή την αποστροφή, πιστεύω πως ο κ. Ντάισελμπλουμ θέλησε να τονίσει τη μεγάλη σημασία που έχει η απωλεσθείσα και ουδέποτε ανακτηθείσα εμπιστοσύνη του κοινού προς το τραπεζικό σύστημα.

Είναι σαφές πως με την κατάρρευση της Lehman Brothers στην ουσία κατέρρευσε η εμπιστοσύνη όχι μόνο του κοινού προς τις τράπεζες, αλλά και των τραπεζών μεταξύ τους.

Θυμόμαστε εκείνη την εποχή ότι όποιος είχε χρήματα, αντί να τα δανείσει στη διατραπεζική αγορά, επέλεγε να τα καταθέσει στην ΕΚΤ και έτσι ο κ. Ντράγκι αναγκάστηκε τότε αρχικά να μηδενίσει το επιτόκιο και στη συνέχεια να ξεκινήσει τα λεγόμενα τιμωρητικά επιτόκια, τα οποία στην πρόσφατη απόφασή του τα σταθεροποίησε στο -0,4%».

Η ελληνική Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς επίσης κινεί τις διαδικασίες για την αντιμετώπιση του προβλήματος χρηματοδότησης των ελληνικών επιχειρήσεων μέσα από εναλλακτικές πηγές.

Το πρώτο βήμα έγινε με την υποβολή πρότασης-νόμου σχετικά με τα εταιρικά ομόλογα, που αναμένεται να ψηφιστεί από τη Βουλή μέσα στην άνοιξη. Με το νέο αυτό θεσμικό πλαίσιο, όχι μόνο θα μπορούν να εκδώσουν στην Ελλάδα ομόλογα οι μεγάλες εγχώριες εταιρείες, αλλά επιπλέον θα δοθεί η δυνατότητα δανεισμού και στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που λόγω μεγέθους τους δεν μπορούν να απευθυνθούν στις ξένες αγορές.

«Τριών ειδών μόνο εκφάνσεις εταιρικών ομολόγων θα μπορέσουν να προχωρήσουν: Αυτά που διατίθενται σε δημόσια προσφορά, όσα απευθύνονται σε ειδικούς επενδυτές και εκείνα για τα οποία προβλέπεται η διαπραγμάτευσή τους σε οργανωμένη αγορά. Θεωρώ ότι είναι μια πολύ σημαντική τομή στη λειτουργία του χρηματοπιστωτικού συστήματος και της κεφαλαιαγοράς» αναφέρει ο κ. Γκότσης.

Από την πλευρά του, ο διευθύνων σύμβουλος της BETA Χρηματιστηριακής Ευάγγελος Χαρατσής εκφράζει την ικανοποίησή του για τη συμβολή της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς στη θεσμοθέτηση εναλλακτικών μορφών χρηματοδότησης.

Σύμφωνα με τον κ. Χαρατσή, υπάρχουν τεράστια περιθώρια ανάπτυξης, καθώς στις ΗΠΑ, μέσω εταιρικών ομολόγων, προέρχεται το 70% του δανεισμού και μόλις το 30% μέσω τραπεζικού δανεισμού. Στην Ευρώπη η σχέση είναι περίπου αντίστροφη και το χειρότερο είναι ότι οι τραπεζικές χορηγήσεις έχουν αυξηθεί ελάχιστα κατά την τελευταία εξαετία, όταν παράλληλα έχουν πολλαπλασιαστεί οι τοποθετήσεις των τραπεζών στην ΕΚΤ, παρά τα υπάρχοντα αρνητικά επιτόκια. Πάντως στόχος είναι το ποσοστό συμμετοχής των εταιρικών ομολόγων στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αυξηθεί στο 60%.

Συνεχίζοντας ο κ. Χαρατσής υποστηρίζει πως:

α) Στην Ελλάδα βρισκόμαστε πολύ πιο πίσω από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο, καθώς με εξαίρεση κάποιες εκδόσεις μεγάλων επιχειρήσεων του 2014 δεν υπάρχει σχεδόν τίποτε άλλο. Μιλάμε για ένα ποσοστό της τάξεως του 3% (5 δισ. ευρώ), όταν το αντίστοιχο στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι 44%.

β) Οι τράπεζες δεν θα έχουν τη δυνατότητα επαρκούς χρηματοδότησης της οικονομίας, καθώς προβλέπεται να επικεντρωθούν στη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων τους.

γ) Το ΧΑ έχει τη δυνατότητα να συμβάλει στην κάλυψη του υπάρχοντος κενού, καθώς θα μπορεί να εξυπηρετήσει μικρομεσαίες εταιρείες που λόγω μεγέθους δεν μπορούν να εξυπηρετηθούν από τις ομολογιακές αγορές του εξωτερικού και επίσης, επειδή τα ελάχιστα ποσά της επένδυσης θα είναι πολύ μικρότερα από τις 100 χιλιάδες ευρώ που είναι στο εξωτερικό.

δ) Για να πετύχει το ΧΑ τον ρόλο του στη χρηματοδότηση των ελληνικών επιχειρήσεων, θα πρέπει οι πρώτες εταιρείες που θα αντλήσουν κεφάλαια να αποδειχθούν αξιόπιστες, να υπάρξει επαρκής εμπορευσιμότητα και φυσικά να εδραιωθεί κλίμα πολιτικής και οικονομικής σταθερότητας, χωρίς νέες αρνητικές εκπλήξεις.

MLS και Κρητών Άρτος

Η γενική συνέλευση των μετόχων της MLS έχει εγκρίνει τη δυνατότητα έκδοσης εταιρικού ομολόγου ύψους έως 5 εκατ. ευρώ και όπως πληροφορούμεθα, ήδη κινείται ενεργά για την έκδοση του πρώτου εταιρικού ομολόγου.

Επίσης, την προηγούμενη εβδομάδα, ήταν η σειρά της γενικής συνέλευσης των μετόχων της Κρητών Άρτος να εγκρίνει την έκδοση εταιρικού ομολόγου, τετραετούς διάρκειας και ύψους έως και δύο εκατ. ευρώ. Το εταιρικό αυτό ομόλογο θα διατεθεί με ιδιωτική τοποθέτηση (σε λιγότερους από εκατό επενδυτές) και θα διαπραγματεύεται μέσω της Εναλλακτικής Αγοράς. Στόχος του δανείου είναι η άντληση πρόσθετων κεφαλαίων κίνησης και η ανάπτυξη της εταιρείας μέσα από την αύξηση της παραγωγικής της δυναμικότητας.

Και άλλες κινήσεις

Πέρα από το ζήτημα των εταιρικών ομολόγων, η δεύτερη κίνηση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς αφορά στη δημιουργία του ρυθμιστικού πλαισίου για το λεγόμενο crowd funding. Πρόκειται για χρηματοδότηση εκ μέρους των επενδυτών μέσα από μία ανάρτηση σε πλατφόρμα ενός μεσολαβητή προς το ευρύ κοινό.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, τα ποσά αυτά θα είναι περιορισμένα καθώς αφορούν σε νεοφυείς ή μικρές επιχειρήσεις που παρουσιάζουν κάποιο ενδιαφέρον αφήγημα: «Η αγορά αυτή δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει στην πράξη χωρίς τροποποίηση του θεσμικού πλαισίου, καθώς θα έπρεπε να εκδοθεί και στη συνέχεια να εγκριθεί από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ενημερωτικό δελτίο, κάτι που δημιουργούσε κόστος αλλά και μεγάλη γραφειοκρατική διαδικασία για τις επιχειρήσεις. Αυτά προσπαθούμε τώρα να τα παρακάμψουμε», υποστηρίζει ο κ. Γκότσης, συμπληρώνοντας πως η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς έχει καταρτίσει έναν κατάλογο από πληροφορίες που πρέπει να καταθέτει ο εκδότης (13 πίνακες στο σύνολό τους).

Τέλος, σύμφωνα με τον κ. Γκότση, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς βρίσκεται στο στάδιο της αναζήτησης και άλλων εργαλείων εναλλακτικής χρηματοδότησης όπως για παράδειγμα είναι τα Ευρωπαϊκά Κεφάλαια Επιχειρηματικής Συμμετοχής, τα Ευρωπαϊκά Κεφάλαια Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας, τα hedge funds και τα private equity funds.

Σε κάθε περίπτωση πάντως, παράγοντας-κλειδί για την ανάπτυξη των εταιρικών ομολόγων αλλά και των άλλων εναλλακτικών πηγών χρηματοδότησης είναι η μείωση του κινδύνου της χώρας, μέσα από την επικράτηση ενός κλίματος πολιτικής και οικονομικής σταθερότητας.