Επενδύσεις: Κρίσιμα διλήμματα για «νοικοκυραίους»

Με έντονο προβληματισμό υποδέχτηκαν το 2016 οι Έλληνες επενδυτές, ακόμη και αυτοί που μπορούν χωρίς πρόβλημα να αποκτήσουν περιουσιακά στοιχεία (assets) του εξωτερικού, παρακάμπτοντας τα εμπόδια των capital controls.

Και αυτό γιατί η νέα χρονιά βρίσκει: α) τη διεθνή οικονομία αντιμέτωπη με πολλές και σημαντικές προκλήσεις, όταν παράλληλα οι τιμές των μετοχών της και των ομολόγων είναι σε πολύ υψηλά επίπεδα, ενώ τα επιτόκια των καταθέσεων είναι αρνητικά, β) τα ελληνικά περιουσιακά στοιχεία σε σαφώς χαμηλότερες αποτιμήσεις, ωστόσο σε ένα περιβάλλον υψηλού κινδύνου για τη χώρα (country risk) και υπαρκτού (σύμφωνα τουλάχιστον με ορισμένους) του ενδεχόμενου εξόδου από την Ευρωζώνη.

Τραπεζικές καταθέσεις: Τα επιτόκια που προσφέρουν οι τράπεζες για καταθέσεις προθεσμίας άνω των 100.000 ευρώ κυμαίνονται μεταξύ του 1% και του 1,1% (0,8% για χαμηλότερα ποσά και όλα αυτά προ φόρων), με το βασικό σενάριο να προβλέπει (σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς) πως θα αποκλιμακωθούν ακόμη περισσότερο μέσα στο 2016. Οι αντίστοιχες αποδόσεις στις χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου (πλην Κύπρου) είναι οριακές, ενώ στις χώρες του «ασφαλούς» Ευρωπαϊκού Βορρά ξεκινούν από μείον, αν συνεκτιμηθούν διάφορα έξοδα και προμήθειες.

Κρατικά ομόλογα: Αν και οι αποδόσεις των ευρωπαϊκών κρατικών ομολόγων έχουν «τσιμπήσει» ελαφρά κατά τους τελευταίους μήνες, παραμένουν σε πολύ χαμηλά επίπεδα, με την «επικίνδυνη» Πορτογαλία να προσφέρει γύρω στο 2,5% ετησίως για όποιον τοποθετηθεί στους δεκαετείς κρατικούς της τίτλους. Από τον παρατιθέμενο πίνακα, προκύπτουν οι αντίστοιχες αποδόσεις των τίτλων των άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Είναι προφανές πως τα ευρωπαϊκά κρατικά ομόλογα προσφέρουν σήμερα χαμηλές αποδόσεις, σε συνδυασμό με το σημαντικό επενδυτικό ρίσκο που περικλείουν, ιδίως σε μια παγκόσμια οικονομία με πολλές και σημαντικές οικονομικές (π.χ. βλέπε Κίνα) και γεωπολιτικές αβεβαιότητες.

Αντίθετα, τα ελληνικά κρατικά ομόλογα (που απέδωσαν μεγάλα κέρδη σε όσους τα εμπιστεύθηκαν μέσα στο 2015) θα μπορούσαν σε βάθος χρόνου να «χρυσώσουν» τους επενδυτές στον βαθμό που μέσα στη φετινή χρονιά η οικονομία της χώρας θα αρχίσει να ανακάμπτει και η υπάρχουσα αβεβαιότητα να αμβλύνεται. Ωστόσο, κανείς δεν αμφιβάλλει πως τα ελληνικά κρατικά χαρτιά αποτελούν μια τοποθέτηση υψηλού ρίσκου.

Εταιρικά ομόλογα: Μπορεί κάποιος να εντοπίσει ομολογιακούς τίτλους ισχυρών ελληνικών ομίλων με αξιοσημείωτη πιστοληπτική ικανότητα (π.χ. Coca-Cola HBC, ΟΤΕ, ΤΙΤΑΝ, Motor Oil) με σημαντικές αποδόσεις, ωστόσο θα πρέπει να συνεκτιμάται και η διάρκεια των τίτλων. Σε κάθε περίπτωση, οι τιμές των συγκεκριμένων ομολόγων θα επηρεαστούν ως ένα βαθμό (αν και εντάσσονται στις αμυντικές εταιρείες) από τη γενικότερη οικονομική πορεία της χώρας και ο μεγάλος κίνδυνος των επενδυτών είναι το σενάριο εξόδου της Ελλάδας από τη Ζώνη του Ευρώ.

Ακίνητα: Σύμφωνα με την πλειονότητα των αναλυτών, η πορεία των οικιστικών ακινήτων θα εμφανίσει πτώση τουλάχιστον μέσα στο 2016, λόγω: α) της συνεχιζόμενης οικονομικής ύφεσης, β) της βαριάς φορολόγησης, γ) του πολύ μεγάλου αποθέματος άδειων διαμερισμάτων, δ) της μείωσης του πληθυσμού στη χώρα, σε συνδυασμό με την πτωτική τάση των γάμων και των γεννήσεων.

Σύμφωνα με τους ίδιους κύκλους, οι επενδυτές θα πρέπει να εστιαστούν το 2016 στην εύρεση «ευκαιριών» και επιπλέον να τοποθετηθούν στη συγκεκριμένη αγορά με μακροπρόθεσμη προοπτική.

Ασφαλιστικά προϊόντα: Οι εταιρείες του κλάδου είτε έχουν σταματήσει να διαθέτουν κλασικού τύπου ασφαλιστικά προϊόντα με ελάχιστη ετήσια εγγυημένη απόδοση, είτε έχουν περιορίσει τις εγγυημένες ετήσιες αποδόσεις σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα από αυτά του 2%, ή και του 3% που «έπαιζαν» κατά τα τελευταία χρόνια. Να σημειωθεί πως οι ελάχιστες εγγυημένες αποδόσεις ισχύουν μόνο αν ο επενδυτής ρευστοποιήσει το συμβόλαιό του στη λήξη, ή σε συγκεκριμένη χρονική στιγμή που θα απέχει αρκετά χρόνια από τη σύναψη του συμβολαίου.

Μετοχές: Οι μετοχές των ανεπτυγμένων χρηματιστηρίων, παρά την κόπωση που επέδειξαν κατά τους τελευταίους μήνες, έχουν διανύσει ένα πολυετές ράλι και η τοποθέτησή τους σ' αυτές ενέχει σημαντικό ρίσκο, στον βαθμό που α) Η διεθνής οικονομική ανάπτυξη, ακόμη και αν δεν απειληθεί από τις εξελίξεις στην Κίνα, προβλέπεται να είναι σαφώς περιορισμένη, β) Τα μέτωπα της γεωπολιτικής αβεβαιότητας είναι πολλά.

Αντίθετα, ο Γενικός Δείκτης του ΧΑ έρχεται από μια πτώση που υπολογίζεται σε 55,5% κατά την τελευταία πενταετία (-72,4% για τους τίτλους υψηλής κεφαλαιοποίησης) και κατά 20% το 2015 (30,7% για τα «βαριά χαρτιά») και μάλιστα η πλειονότητα των τίτλων διαπραγματεύεται με ελκυστικότερους (σε σχέση με την Ευρώπη) επενδυτικούς δείκτες. Οι ελληνικές μετοχές λοιπόν θα μπορούσαν να προσφέρουν συγκινήσεις μέσα στο 2016, υπό την προϋπόθεση ότι θα περιοριστεί ο κίνδυνος της χώρας και η οικονομία θα αρχίσει να ανακάμπτει σταδιακά από το δεύτερο μισό του έτους.