ΧΑ: «Παγίδες» και «ευκαιρίες» του φετινού Αυγούστου

Μπορεί ο Αύγουστος να είναι ο κατ' εξοχήν μήνας διακοπών, την τελευταία 15ετία όμως τα στοιχεία δείχνουν ότι ποτέ δεν υπήρξε άνευρος ή χωρίς σημαντικές μεταβολές στις τιμές των μετοχών, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.

Οι μειωμένοι όγκοι των συναλλαγών κατά τη διάρκειά του σε σχέση με τον ετήσιο μέσο όρο έχουν γίνει αιτία για μεγάλες μεταβολές τιμών, τόσο προς το θετικό όσο και προς το αρνητικό.

Δύο στοιχεία αυξάνουν, παραδοσιακά, τη σημασία αυτού του μήνα. Το πρώτο είναι η ανακοίνωση των εξαμηνιαίων οικονομικών αποτελεσμάτων των εισηγμένων, οι οποίες πλην όλων των άλλων επιτρέπουν στους αναλυτές να προχωρήσουν σε πιο αξιόπιστες εκτιμήσεις για το σύνολο του έτους αλλά και για την επόμενη χρονιά.

Το δεύτερο στοιχείο είναι ότι ο Αύγουστος επιτρέπει την αναδιάρθρωση θέσεων στα χαρτοφυλάκια των retail κυρίως επενδυτών λόγω του αυξημένου ελεύθερου χρόνου που διαθέτουν για να ασχοληθούν με τις θέσεις τους, αλλά και λόγω του ότι ο Σεπτέμβριος αποτελεί περίοδο επανέναρξης ή «κανονικοποίησης» των δραστηριοτήτων.

Το ερώτημα είναι τι μέλλει γενέσθαι τον φετινό Αύγουστο. Η εγχώρια χρηματιστηριακή αγορά ολοκλήρωσε τον Ιούλιο με ισχυρότατη μεταβλητότητα και έφθασε να σημειώνει πτώση έως και 6%. Την ίδια στιγμή παρόμοια, αν και με μικρότερες απώλειες, είναι η εικόνα και για τις μετοχικές αγορές της ευρωπεριφέρειας. Αντίθετα οι μεγάλες αγορές κινήθηκαν με μικρές μεταβολές, με τις αμερικανικές να σημειώνουν τα μεγαλύτερα κέρδη.

Η φετινή εικόνα ωστόσο εμφανίζει επιπλέον ιδιαιτερότητες αφού τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό τα ανοικτά μέτωπα είναι αρκετά. Από τη μία πλευρά, οι γεωπολιτικές ανησυχίες σε Ουκρανία, Ιράκ και Ισραήλ ενισχύονται, ενώ στα εσωτερικά τα stress tests των τραπεζών και το review της Moody's είναι στο προσκήνιο.

Παρότι η παρακαταθήκη του Ιουλίου δεν είναι θετική, αυτό το στοιχείο μπορεί να έχει θετικό αντίκτυπο στη διαμόρφωση του τελικού προσήμου του Αυγούστου.

Ο Γενικός Δείκτης ενισχύεται ελαφρώς από τις αρχές του έτους, ενώ και η εικόνα των μετοχών της υψηλής κεφαλαιοποίησης κλίνει υπέρ των ανοδικών αποδόσεων, με τη Eurobank Properties να υπεραποδίδει όλων των τίτλων με +39% και τη Eurobank να βρίσκεται στον αντίθετο πόλο, με -37%.

Η γενική εικόνα

Όσον αφορά τη συμπεριφορά του Γενικού Δείκτη τον Αύγουστο τα τελευταία 15 χρόνια, δεν φαίνεται ούτε να ευνοεί, ούτε να καταδικάζει τις προσδοκίες για ράλι στο Χ.Α. Την περίοδο 1999-2013, οκτώ φορές ο δείκτης σημείωσε θετικό πρόσημο και επτά αρνητικό. Τα υψηλότερα κέρδη σημειώθηκαν στο μακρινό 1999 με σχεδόν +20% και οι μεγαλύτερες ζημίες το πρόσφατο 2011 με -24%. Η μέση απόδοση (διάμεσος) του Γενικού Δείκτη (αν και θετική στη 15ετία, στο +0,65%) δεν δίνει σαφή κατεύθυνση.

Παράλληλα, υπάρχουν επιμέρους στοιχεία για τον δείκτη της υψηλής κεφαλαιοποίησης και τον τραπεζικό, που έχουν ενδιαφέρον. Η διαφοροποίηση της πορείας του FTSE/ATHEX Large Cap ή του τραπεζικού δείκτη στη διάρκεια του Αυγούστου πριν από την περίοδο του 2007 ήταν πιθανή. Ωστόσο από το 2007 και μετά, οι τρεις δείκτες κινούνται χέρι-χέρι όσον αφορά το τελικό πρόσημο.

Ο δείκτης των τραπεζών φανερώνει την επιθετική του συμπεριφορά σε όλα τα χρονικά διαστήματα. Πέραν της υψηλότερης τυπικής απόκλισης και του εύρους που εμφανίζει, στην πλειονότητα των περιπτώσεων το απόλυτο πρόσημό του ξεπερνά την αγορά.

Οι μεγαλύτερες ζημίες σημειώθηκαν το 2011 με -32,5% και τα υψηλότερα κέρδη πέρσι. Ο Αύγουστος του 2013 λόγω της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών είχε δημιουργήσει ειδικές συνθήκες, με αποτέλεσμα να είναι ο μήνας-φωτιά για τις μετοχές. Με τις μικρότερες συναλλαγές σε σχέση με κάθε άλλο μήνα του 2013, η Alpha Bank σημείωσε κέρδη 13%, η Εθνική 16,4%, η Πειραιώς 15% και μόνο η Eurobank υποαπέδωσε συγκριτικά με +1,3%.

Ωστόσο, ο Αύγουστος ήρθε να επουλώσει τις συντριπτικές απώλειες διμήνου που είχαν σημειώσει οι τραπεζικοί τίτλοι με -30% για την Alpha Bank, -59% για την ΕΤΕ και -46% για την Τράπεζα Πειραιώς.

Η κατάσταση στον κόσμο

Τέλος, ακόμα μία παράμετρος είναι η συμπεριφορά των ελληνικών δεικτών σε σχέση με τις άλλες αγορές. Η εγχώρια αγορά συγκρινόμενη με τις βασικές ευρωπαϊκές της Γερμανίας, της Γαλλίας, αλλά και της Βρετανίας φαίνεται ότι αυτονομείται ελαφρώς τον Αύγουστο. Ο όγδοος μήνας του έτους είθισται να είναι αρνητικός στην Ευρώπη (-0,8% κατά μέσο όρο), με τη Γαλλία να σημειώνει κατά μέσο όρο απώλειες -1,2%, ενώ η Βρετανία κερδίζει 0,4%.

Κοινός τόπος όλων των αγορών ωστόσο υπήρξε ο Αύγουστος του 2009, του 2011 και του 2012. Ειδικά το 2011, οι φόβοι της μετάδοσης της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους χτύπησαν κόκκινο, με τον οίκο S&P να ψαλιδίζει το ΑΑΑ των ΗΠΑ, που είχε ως αποτέλεσμα οι απώλειες να ξεπεράσουν το 11% κατά μέσο όρο, ενώ το Χ.Α. είχε πτώση 24% και ο γερμανικός DAX σημείωσε απώλειες 19,2%.

Πάντως, και άλλες περιφερειακές αγορές στην Ευρώπη δείχνουν ισχυρή τάση αυτονόμησης: ο ιταλικός δείκτης FTSE Mibtel εμφανίζει θετική απόδοση 10 φορές στα τελευταία 15 έτη, με μέσο όρο +1%, όπως και ο πορτογαλικός PSI 20 με επίσης 10 φορές θετική απόδοση της τάξεως του 0,8% μεσοσταθμικά.

Η Ισπανία, ως πιο ώριμη αγορά, συμβαδίζει με την Ευρώπη σημειώνοντας ελαφρώς μεγαλύτερες απώλειες και μόλις 7 φορές θετικές αποδόσεις στη 15ετία.