Τα ρεκόρ του 2021 και η καλπάζουσα Ομικρον

Η σφοδρότητα του τέταρτου κύματος της πανδημίας, ιδιαίτερα στη Θεσσαλονίκη και στη Βόρεια Ελλάδα, και η απίστευτη φόρα της παραλλαγής Όμικρον, που οδηγεί χωρίς φρένα στο πέμπτο κύμα, αντικατοπτρίζεται στα στατιστικά στοιχεία του χρόνου που μας αποχαιρέτισε.

Η Θεσσαλονίκη αποτελεί ενδεικτικό παράδειγμα, καθώς βρέθηκε στο επίκεντρο του τέταρτου κύματος της πανδημίας, ιδιαίτερα από τον Οκτώβριο, μαζί με άλλες περιοχές της Μακεδονίας και την ανατολική Θεσσαλία.
Στις 365 μέρες του 2021 η Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης κατέγραψε συνολικά 136.619 κρούσματα κορωνοϊού. Τα 67.849 από αυτά, ή ποσοστό 49,7% όλης της χρονιάς, σημειώθηκαν τους τελευταίους δύο μήνες (30.796 το Νοέμβριο και 37.053 τον Δεκέμβριο).

Η εικόνα αποτυπώνεται χαρακτηριστικά στον παρακάτω πίνακα, που επεξεργάστηκε το Euro2day.gr και αποτελεί την «ακτινογραφία» της πανδημίας κατά το χρόνο που πέρασε. Το 2021, που είχε ξεκινήσει με μέσο όρο 65 ημερήσιων κρουσμάτων στο νομό τον Ιανουάριο, έφυγε με 1.195 κρούσματα κατά μέσο όρο τον Δεκέμβριο και μας αποχαιρέτισε με τον σοκαριστικό αριθμό των 4.920 κρουσμάτων την τελευταία μέρα του χρόνου, που αποτελεί ιστορικό ρεκόρ από την έναρξη της πανδημίας.

Όπως είναι φανερό, η νέα χρονιά ξεκινά από εντελώς διαφορετική αφετηρία σε σχέση με την περασμένη. Σε αντίθεση με το 2022, που εισέρχεται με την Όμικρον να καλπάζει και να σαρώνει καθημερινά κάθε προηγούμενο ρεκόρ, στην «αυγή» του 2021 η πανδημία βρισκόταν σε φάση αποκλιμάκωσης από το σφοδρότατο 2ο κύμα του Νοεμβρίου του 2020, που είχε σαρώσει με δραματικό τρόπο τη Θεσσαλονίκη και τη Βόρεια Ελλάδα.

Ο περσινός Ιανουάριος κύλησε με πολύ χαμηλό αριθμό κρουσμάτων, για να ακολουθήσει μια σταδιακή και αργή πορεία προς το πιο ήπιο αλλά και πιο παρατεταμένο 3ο κύμα που κορυφώθηκε τον Απρίλιο. Η ύφεση που ακολούθησε δεν κράτησε πολύ, καθώς σημειώθηκε αξιοσημείωτη διασπορά τους καλοκαιρινούς μήνες, που αυξήθηκε σημαντικά το φθινόπωρο και κορυφώθηκε το Νοέμβριο.

Και ενώ από το τέλος Νοεμβρίου η Θεσσαλονίκη, όπως και ολόκληρη η χώρα, εισήλθαν σε περίοδο σταθερής αποκλιμάκωσης, σε μια επανάληψη του σκηνικού του 2020, ήρθε η παραλλαγή Όμικρον για να ανατρέψει συθέμελα αυτή τη δυναμική και να φέρει την πιο εντυπωσιακή και ταχεία διασπορά που είδαμε από την αρχή της πανδημίας.

Η ανάλυση των στοιχείων του Δεκεμβρίου είναι χαρακτηριστική του εκρηκτικού τρόπου με τον οποίο μας «συστήθηκε» η υπερμεταδοτική παραλλαγή τις τελευταίες μέρες του 2021 και έκανε μαζί μας «ποδαρικό» για το 2022.

Μόνο τις τελευταίες 5 μέρες καταγράφηκαν συνολικά 16.126 κρούσματα, που αντιστοιχούν στο 44% όλου του Δεκεμβρίου.

Λύματα: Επικίνδυνο «κοκτέιλ» Όμικρον και Δέλτα

Το ξέφρενο «ράλι» που θα έφερνε η παραλλαγή Όμικρον σε ό,τι αφορά τη διασπορά του ιού στην κοινότητα είχε διαφανεί από τις 19 Δεκεμβρίου, όταν οι επιστήμονες της Ομάδας Επιδημιολογίας Λυμάτων του ΑΠΘ εντόπισαν για πρώτη φορά το στέλεχος στα λύματα της πόλης. Τότε είχε εκτιμηθεί η παρουσία του περίπου στο 3,5%. Μόλις δέκα μέρες μετά, μετρήθηκε στο 60,3% του συνόλου των ανιχνεύσιμων στελεχών, στα δείγματα της 28ης και 29ης Δεκεμβρίου. Στο συγκεκριμένο δεκαήμερο το ιικό φορτίο του στελέχους Όμικρον διπλασιαζόταν ανά 1,86 ημέρες.

Ωστόσο, μια πολύ σημαντική διαπίστωση των επιστημόνων, που διαφοροποιεί την εικόνα της Θεσσαλονίκης από αυτή της Αττικής και άλλων περιοχών, είναι πως στο ίδιο διάστημα που η Όμικρον «καλπάζει», δεν μειώνεται η παρουσία της παραλλαγής Δέλτα. Το γεγονός συνιστά σημείο προβληματισμού, καθώς το υπερμεταδοτικό στέλεχος Όμικρον, που προκαλεί έκρηξη στις μολύνσεις, συνυπάρχει με το περισσότερο λοιμογόνο στέλεχος Δέλτα, που είναι υπεύθυνο για την σημαντική επιβάρυνση του συστήματος υγείας κατά την περίοδο του τέταρτου κύματος.