Στα κρίσιμα θέματα που αφορούν στις τραπεζικές εξελίξεις στο φόντο της κρίσης στην Ελλάδα, στην Τουρκία και στην ανατολική Ευρώπη, όπου το ελληνικό τραπεζικό σύστημα διατηρεί σημαντικές θέσεις, τοποθετείται ο κ. Τάκης Αράπογλου, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ομίλου της Εθνικής Τράπεζας, σε άρθρο του στο "Βήμα της Κυριακής" με τίτλο "Υπερβολικές οι ανησυχίες για τις ελληνικές τράπεζες".

Προφανώς, το 2009 θα είναι πολύ δύσκολη χρονιά, με αυξημένους κινδύνους που δεν πρέπει να υποτιμηθούν, τονίζει ο κ. Αράπογλου, επισημαίνοντας πως "κατά τις εκτιμήσεις μας οι ζημίες από επισφάλειες ενδεχομένως να αυξηθούν κατά 50%-  70% περίπου".

Ωστόσο, σπεύδει αμέσως να διαφοροποιηθεί ως προς τα μεγέθη που θα ανακοινώσει η Εθνική για το Q4 και για το σύνολο του 2008,  τονίζοντας χαρακτηριστικά: "Στην περίπτωση της Εθνικής, μια τέτοιου είδους αύξηση απορροφάται εύκολα από την κερδοφορία της. Να σημειώσουμε ότι είναι σπάνιο φαινόμενο μια τράπεζα του δυτικού κόσμου να εμφανίσει κέρδη το 2008, ιδίως στο δ΄ τρίμηνο, όπως αναμένεται για την Εθνική. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι η αξία της Εθνικής σήμερα ισούται με το άθροισμα της αξίας των τριών μεγαλύτερων διεθνών ανταγωνιστών μας στην περιοχή της ΝΑ. Ευρώπης, των αυστριακών Εrste και Raiffeisen και της ουγγρικής ΟΤΡ, παρότι αθροιστικά το ενεργητικό των τριών τραπεζών είναι 3,3 φορές μεγαλύτερο από το ενεργητικό της Εθνικής".

Θεωρώντας πως είναι αδύνατον να εκτιμηθεί το μέγεθος των προβλέψεων για τις επισφάλειες που θα δημιουργηθούν στην Ελλάδα και στην ευρύτερη περιοχή, καθώς η κρίση αρχίζει να πλήττει την πραγματική οικονομία, δηλώνει ετοιμότητα "να προνοήσουμε δημιουργώντας τα κατάλληλα αναχώματα".

Πρώτο ανάχωμα -επισημαίνει- είναι τα κεφαλαιακά αποθέματα. Η Εθνική είναι η τρίτη καλύτερα κεφαλαιοποιημένη τράπεζα στην Ευρώπη.

Δεύτερο ανάχωμα είναι η προ προβλέψεων κερδοφορία. Με εκτιμώμενη προ προβλέψεων κερδοφορία της τάξης των 2 δισ. ευρώ, η Εθνική έχει πολύ χώρο να απορροφήσει προβλέψεις προτού αναγκαστεί να χρησιμοποιήσει κεφάλαια για ζημίες.

Τρίτο ανάχωμα είναι το ύψος των υφιστάμενων προβλέψεων. Με εκτιμήσεις που καλύπτουν τα 3/4 των επισφαλών δανείων της, προτού ληφθούν υπόψη οι αξίες των εξασφαλίσεων, η Εθνική έχει μία από τις πιο συντηρητικές καλύψεις του κινδύνου επισφαλειών.

**** Η Τουρκία και η θέση της Finansbank

Η κατάσταση στην Τουρκία -προσθέτει- είναι πιο σύνθετη. Η οικονομία της έχει μεγαλύτερη εξάρτηση από την εισροή ξένων κεφαλαίων, αλλά η επικείμενη συμφωνία με το ΔΝΤ αναμένεται να αμβλύνει τις αβεβαιότητες των αγορών για την πορεία της οικονομίας. Επιπλέον, οι βαθιές διαρθρωτικές αλλαγές των τελευταίων ετών, το υγιές τραπεζικό σύστημα, η χαμηλή έκθεση του ιδιωτικού τομέα σε τραπεζικό δανεισμό και η έλλειψη δανεισμού σε ξένο νόμισμα, με μόνη εξαίρεση τις εξαγωγικές εταιρίες, αποτελούν πρόσθετη ασπίδα προστασίας.

Η Finansbank ειδικά -τονίζει ο κ. Αράπογλου- πέραν της ισχυρότατης πλέον καταθετικής της βάσης σε τοπικό νόμισμα που αυξήθηκε κατά 70% το 2008 έχει μία επιπλέον δικλίδα προστασίας: μακροχρόνιο δανεισμό με σταθερά επιτόκια από τις διεθνείς αγορές με αποτέλεσμα να έχει κλειδώσει σημαντική ρευστότητα με ευνοϊκούς όρους σε αυτή τη δύσκολη περίοδο. Επιπροσθέτως, η σχέση δανείων προς καταθέσεις βρίσκεται στο 110%. Αυτό συνεπάγεται ότι η Finansbank δεν χρειάζεται περαιτέρω χρηματοδότηση από τον όμιλο.

Αντίθετα, είναι σε μεγάλο βαθμό αυτοχρηματοδοτούμενη. Επίσης, η υψηλή κερδοφορία της Finansbank της τάξεως των 500 εκατ. ευρώ (9μηνο 2008), προ προβλέψεων, εύκολα θα απορροφήσει ακόμη και το χειρότερο σενάριο για την εμφάνιση επισφαλειών και την ανάγκη δημιουργίας προβλέψεων στην Τουρκία.

Ειδική αναφορά κάνει ο κ. Αράπογλου και στην πρόσφατη έκθεση της Moody's, τονίζοντας: "Η ανησυχία για τη συμπεριφορά των χωρών της ΝΑ. Ευρώπης και της Τουρκίας πηγάζει από την πεποίθηση ότι η επιβράδυνση θα είναι πιο απότομη από την αντίστοιχη της Ελλάδας. Η επιβράδυνση της ανάπτυξης θα δημιουργήσει προβλήματα αποπληρωμής τόσο σε νοικοκυριά όσο και σε επιχειρήσεις, και ειδικότερα στις πιο ευάλωτες ομάδες, όπως οι άνεργοι και οι λιγότερο εδραιωμένες επιχειρήσεις. Ωστόσο, το μέγεθος του τραπεζικού δανεισμού στις χώρες αυτές είναι πολύ περιορισμένο σε σχέση με αυτό της Ελλάδας, αφού έως σήμερα μόνο οι πιο ισχυρές εταιρίες είχαν πρόσβαση σε τραπεζικό δανεισμό".

Εν τούτοις αυτές οι χώρες -προσθέτει- διατρέχουν τον κίνδυνο απότομης υποτίμησης των νομισμάτων τους λόγω εκροών κεφαλαίων, ενδεχόμενο που θα επιτάχυνε την πιθανή δημιουργία επισφαλειών, ειδικά σε δάνεια που έχουν δοθεί σε ξένο νόμισμα, τα οποία είναι πιο διαδεδομένα σε αυτές τις χώρες, όπως ήταν και στην Ελλάδα την περίοδο πριν από την ένταξή της στην ΟΝΕ. Η Εθνική, έχοντας την εμπειρία της Ελλάδας, έχει αποφύγει την υπέρμετρη έκθεση σε τέτοιου είδους προϊόντα, ούτε έχει παρουσία στην Ουκρανία και στη Ρωσία.