Τρία κίνητρα για τους «μνηστήρες» των λιγνιτικών της ΔΕΗ

Με τα εμπόδια των υψηλών τιμών των δικαιωμάτων εκπομπών ρύπων CO2 και της ευρωπαϊκής πολιτικής περί απανθρακοποίησης της ενιαίας αγοράς η κυβέρνηση επιδιώκει να βρει αγοραστές για τις τέσσερις λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ και μέσα από το σχετικό νομοσχέδιο θεσπίζει κίνητρα στους υποψήφιους επενδυτές.

Το κείμενο των διατάξεων, που έχει ετοιμάσει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας πρόκειται να κατατεθεί από τον υπουργό Γιώργο Σταθάκη στη Βουλή τη Μεγάλη Εβδομάδα, και προσδιορίζει, σύμφωνα με πληροφορίες, χρονικά τη διενέργεια του πλειοδοτικού διαγωνισμού τον Μάιο και την υπογραφή της σύμβασης αγοραπωλησίας κοντά στον Οκτώβριο.

Συστήνει δύο θυγατρικές της ΔEΗ, μία στο Βορρά (Μελίτη Ι και άδεια κατασκευής της μονάδας ΙΙ) και μία στο Νότο (Μεγαλόπολη ΙΙΙ και ΙV). Προβλέπει, επίσης, πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου για όσους περισσέψουν από τα συγκεκριμένα εργοστάσια αλλά και για όσα τίθενται εκτός λειτουργίας.

Πάντως, ο διαγωνισμός πώλησης των λιγνιτικών μονάδων της δημόσιας επιχείρησης έρχεται σε μία περίοδο κατά την οποία οι Βρυξέλλες εφαρμόζουν πολιτικές καθαρής ενέργειας οι οποίες οδηγούν σε μεγάλη επιβάρυνση τις μορφές εκείνες που κάνουν χρήση του άνθρακα ή του λιγνίτη. Άλλωστε το κόστος δικαιωμάτων CO2 μέσα σε ένα χρόνο υπερδιπλασιάστηκε και από τα 5 ευρώ τη Μεγαβατώρα βρίσκεται πάνω από τα 13 ευρώ.

Τα κίνητρα στους επενδυτές

Το ενδιαφέρον, όμως, που αναδεικνύεται από τις διατάξεις του νομοσχεδίου είναι η απόπειρα του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας να δώσει κίνητρα στην προσέλκυση επενδυτών για τις λιγνιτικές μονάδες.

Έτσι στο άρθρο 3 του νομοσχεδίου, σύμφωνα με πληροφορίες, μπαίνει κατά κάποιον τρόπο «πλαφόν» στην παραγωγή ρεύματος από τη μονάδα φυσικού αερίου της Μεγαλόπολης ώστε να μπορούν να συμμετέχουν και οι ιδιώτες που θα αποκτήσουν τις δύο λιγνιτικές, οι οποίες ανήκουν στον ίδιο ΑΗΣ.

Πιο συγκεκριμένα, με την επίκληση της ανάγκης «για προστασία της ασφάλειας του δικτύου και μέχρι να αναβαθμιστεί το δίκτυο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας στην Πελοπόννησο, η παραγωγή του εργοστασίου φυσικού αερίου στη Μεγαλόπολη που θα διατηρήσει η ΔEΗ δεν θα μπορεί να υπερβεί τα 500 MW». Σημειώνεται ότι η συγκεκριμένη μονάδα έχει δυνατότητα παραγωγής τα 800 MW, και αν τα πιάσει με δεδομένη την εκκρεμότητα της αναβάθμισης του δικτύου δεν θα υπάρχει χώρος για τις διπλανές λιγνιτικές μονάδες ΙΙΙ και IV.

Το δεύτερο κίνητρο που δίνεται στους ιδιώτες επενδυτές είναι μία ακόμη πρόβλεψη του πρώτου άρθρου του νομοσχεδίου, σύμφωνα με την οποία «μέχρι το τέλος του χρόνου οι μονάδες προς μεταβίβαση θα έχουν λάβει κάθε άδεια για τη λειτουργία τους, στη βάση όσων προβλέπει το ισχύον θεσμικό πλαίσιο».

Ένα τρίτο κίνητρο είναι κι αυτό της μείωσης του προσωπικού των προς πώληση μονάδων μέσα από πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου. Οι σχετικές διατάξεις του τέταρτου άρθρου που αφορά στα εργασιακά δικαιώματα και τις θέσεις εργασίας ορίζουν: «Στις νέες εταιρίες θα μεταφερθεί το απαραίτητο προσωπικό ώστε να λειτουργούν κανονικά τα εργοστάσια και ορυχεία, σύμφωνα με απόφαση της ΔEΗ. Το υπόλοιπο προσωπικό θα μετακινηθεί σε άλλες θυγατρικές του ομίλου ή θα επωφεληθεί προγράμματος εθελουσίας εξόδου». Με τον τρόπο αυτό οι επενδυτές θα έχουν χαμηλότερο εργατικό κόστος και χωρίς να έχουν διαθέσει εκείνοι τα αναγκαία κεφάλαια για τη μείωση του προσωπικού.

Τα εργασιακά δικαιώματα

Ωστόσο, πάλι στο άρθρο 4, όπως αναφέρουν πηγές, όλα τα εργασιακά δικαιώματα του προσωπικού της ΔEΗ μεταβιβάζονται και διατηρούνται στις νέες εταιρίες. Αυτές δεν μπορούν να προχωρήσουν σε απολύσεις για έξι χρόνια.

Γενίκευση της εθελουσίας εξόδου

Από το ίδιο άρθρο αποκαλύπτεται πως η ΔEΗ προχωρά σε γενικευμένο πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου. Σε αυτό, όπως κι εκείνο της κινητικότητας, θα μπορούν να ενταχθούν και εργαζόμενοι σε μονάδες που τίθενται εκτός λειτουργίας. Οι διατάξεις αυτές φωτογραφίζουν τους ΑΗΣ της Καρδιάς και του Αμυνταίου, αλλά και των σταθμών παραγωγής ρεύματος των νησιών όπου γίνονται οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις (Κυκλάδες και Κρήτη).

Μάλιστα, προκειμένου να έχει επιτυχία το πρόγραμμα εθελουσίας, το νομοσχέδιο ικανοποιεί ένα αίτημα των εργαζομένων που είναι η κατάργηση του συμψηφισμού της αποζημίωσης της καταγγελίας της σύμβασης με το εφάπαξ. Άρα όσοι ενταχθούν θα δουν περισσότερα χρήματα στις τσέπες τους.

Η απόσχιση των μονάδων

Τα δύο πρώτα άρθρα του κειμένου περιγράφουν τα περιουσιακά στοιχεία προς αποεπένδυση και τη διαδικασία διαχωρισμού τους από τη μητρική εταιρία. Θα συσταθούν δύο θυγατρικές της ΔEΗ, μία για τα περιουσιακά στοιχεία στο Βορρά και άλλη για το Νότο.

Σε κάθε μία θα περιέλθουν οι εγκαταστάσεις, ο μηχανολογικός εξοπλισμός, τα δικαιώματα εκμετάλλευσης από ορυχεία καθώς και το σύνολο της σχετικής αδειοδότησης, ώστε να είναι πλήρως λειτουργικές.

Αξίζει να σημειωθεί ότι παραμένει στη μητρική ΔEΗ η ιδιοκτησία εκτάσεων που στο παρελθόν απαλλοτριώθηκαν και παραχωρείται μόνο η χρήση τους.

Οι λογιστικές καταστάσεις του πρώτου τριμήνου θα αποτυπώνουν τον παραπάνω διαχωρισμό και πρέπει να εγκριθούν από το Διοικητικό Συμβούλιο μέχρι το τέλος Μαΐου. Στη συνέχεια θα δοθεί ένας μήνας για τυχόν προσφυγές των πιστωτών και αμέσως μετά θα ολοκληρωθεί και τυπικά η απόσχιση, με την έγκριση από τη γενική συνέλευση της ΔEΗ.

Το μετοχικό κεφάλαιο των θυγατρικών θα προκύψει από την λογιστική αξία (book value) των παγίων που θα μεταβιβαστούν σε αυτές. Δεν θα υπάρξει κάποια ειδική διαδικασία αποτίμησής τους, καθώς κάτι τέτοιο είναι χρονοβόρο και άρα δεν θα επέτρεπε την ολοκλήρωση της διαδικασίας εντός του χρονοδιαγράμματος που έχει συμφωνηθεί.

Ο πλειοδοτικός διαγωνισμός

Με το τρίτο άρθρο καθορίζεται η διαδικασία του πλειοδοτικού διαγωνισμού πώλησης των μονάδων. Θα διενεργηθεί τον Μάιο, θα γίνει από τη ΔEΗ και θα έχει συγκεκριμένες προδιαγραφές και κριτήρια προεπιλογής (εμπειρία στη διαχείριση των μονάδων και των ορυχείων, χρηματοοικονομική καταλληλότητα, επάρκεια κ.λπ).

Πιστοποιημένος, διεθνής, ανεξάρτητος εκτιμητής θα προσδιορίσει ένα δίκαιο εύρος της εμπορικής αξίας (fair value range). Αν οι προσφορές είναι χαμηλότερες, η ΔEΗ θα μπορεί να ζητήσει βελτιωμένες τελικές οικονομικές προσφορές. Θα υπάρξει, επίσης, γνωμοδότηση από άλλο διεθνή ανεξάρτητο εκτιμητή, σχετικά με το δίκαιο και το εύλογο του προσφερόμενου τιμήματος (fairness opinion), προκειμένου η ΔEΗ να προχωρήσει σε υπογραφή της σύμβασης πώλησης.

Εντός εξαμήνου από τη δημοσίευση της σχετικής απόφασης της DG Comp, σύμφωνα με πληροφορίες αναμένεται γύρω στις 15 Απριλίου, πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες υπογραφής της σύμβασης αγοροπωλησίας. Άρα κοντά στον Οκτώβριο. Θα ακολουθήσει η έγκριση από την Επιτροπή Ανταγωνισμού και στη συνέχεια θα καταβληθεί το τίμημα.

Τέλος λιγνίτη και στους ιδιώτες

Με το άρθρο 7 ορίζεται πως και οι νέοι επενδυτές στον λιγνίτη θα πληρώνουν ειδικό τέλος στις περιφέρειες. Πιο συγκεκριμένα με τις διατάξεις καταργείται το λιγνιτόσημο, που μέχρι σήμερα διαμορφωνόταν στο 0,5% του τζίρου της ΔΕΗ. Στη θέση του καθιερώνεται το ειδικό τέλος δικαιωμάτων λιγνίτη 1,2 ευρώ ανά ΜWh παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη, το οποίο θα επιβληθεί σε όλους τους παραγωγούς.

Οι πόροι αυτοί διατίθενται στις Περιφέρειες Δυτικής Μακεδονίας και Πελοποννήσου.