Το brain drain πλήττει την... εγχώρια αγορά μπίρας

Μια ακόμη πηγή «απωλειών», που εντοπίζεται στη δημογραφική κατάσταση της χώρας, μετράει η εγχώρια βιομηχανία μπίρας, η οποία  κατά τα χρόνια της κρίσης έχασε ένα σημαντικό μέρος του κοινού της, εξαιτίας της μετανάστευσης.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις παραγόντων του κλάδου, το brain drain, που υπολογίζεται σε μετανάστευση 400.000 έως 600.000 Ελλήνων, αποστέρησε ένα σημαντικό μέρος του καταναλωτικού κοινού που έδειχνε προτίμηση στην κατανάλωση μπίρας. Πρόκειται για το ηλικιακό κοινό 25-45 ετών, με σπουδές και εμπειρίες εξωτερικού (όπου η κατά κεφαλήν κατανάλωση μπίρας είναι παραδοσιακά σημαντικά υψηλότερη από ό,τι στην Ελλάδα) και οι οποίοι αποδήμησαν. Το παραπάνω σε συνδυασμό με το γεγονός πως εγχωρίως οι εναπομείναντες πότες  περιορίζουν τις δαπάνες για εξόδους, διασκέδαση και άρα κατανάλωση αλκοόλ λόγω της μακροχρόνιας κρίσης έχει επιφέρει υπολογίσιμο πλήγμα στις πωλήσεις.

Η κατά κεφαλή κατανάλωση μπίρας στην Ελλάδα υπολογίζεται σε 35 περίπου λίτρα ετησίως και εξακολουθεί να παραμένει σε χαμηλά επίπεδα σε σχέση με την κεντρική Ευρώπη, η οποία παρά το πολύ πιο ψυχρό κλίμα καταναλώνει υπερδιπλάσια (κατά κεφαλήν) ποσότητα μπίρας: 75 λίτρα ετησίως. Η συνολική κατανάλωση μπίρας στην Ελλάδα (εγχώρια παραγωγή και εισαγωγές) υπολογίζεται, σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ζυθοποιών, σε 3.850.000 εκατόλιτρα περίπου, δηλαδή μόλις το 1,09% της κατανάλωσης μπίρας της Ευρώπης των 28 κρατών (352.536.000 εκατόλιτρα).

Η Ελληνική Ένωση Ζυθοποιών υπολογίζει ότι τα τελευταία χρόνια η αξία της αγοράς μπίρας έχει απολέσει ποσοστό 20% ενώ οι ενδείξεις για το 2017 από τη «ζεστή αγορά» (δηλαδή τις πωλήσει από την αγορά σούπερ μάρκετ) είναι επίσης αρνητικές, καθώς στο α’ τρίμηνο παρουσιάζεται πτώση της τάξης του 4%-5%.

Σ’ αυτό το περιβάλλον, μικροί και μεγάλοι παραγωγοί ενός από τα πιο casual αλκοολούχα ποτά αναζητούν τη μυστική συνταγή που θα τους οδηγήσει στον «αφρό». Οι προσδοκίες τους  εναποτίθενται πλέον στον τουρισμό και στη διείσδυση με νέα προϊόντα στην αγορά,  που άλλοτε ποντάρουν στην «ελληνικότητα» και άλλοτε στις νέες προτιμήσεις των καταναλωτών. Έτσι, οι βιομηχανίες λανσάρουν νέα προϊόντα με λιγότερο ή καθόλου «θερμιδικό βάρος» ενώ ταυτόχρονα διεκδικούν αλλαγές στο απαρχαιωμένο θεσμικό πλαίσιο που ορίζει την αγορά και απαγορεύει με Βασιλικό Διάταγμα τη χρήση φρούτων στην παραγωγή συναφών προϊόντων και αποσταγμάτων, όπως π.χ. ο μηλίτης (προϊόν που γνωρίζει ανάπτυξη πωλήσεων της τάξης του 70% τα τελευταία χρόνια).

Η Ελληνική Ένωση Ζυθοποιών έχει προτείνει τον άμεσο εκσυγχρονισμό του νομοθετικού πλαισίου και την υλοποίηση δέσμης 5 προτάσεων που -χωρίς να επιβαρύνουν τον κρατικό προϋπολογισμό- μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξη, στην τόνωση της εγχώριας παραγωγής. Εχει μάλιστα λάβει τη σχετική υπόσχεση από την κυβέρνηση ότι οι στρεβλώσεις θα αρθούν με ειδικές νομοθετικές ρυθμίσεις σε νομοσχέδια που πρόκειται συντόμως να κατατεθούν, στο πλαίσιο των μνημονιακών υποχρεώσεων.

Σταθερό είναι βεβαίως και το αίτημα των παραγωγών για τη μείωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στην μπίρα, ώστε να φτάσει στα επίπεδα του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Όπως υποστηρίζουν τα μέλη της Ένωσης, η διατήρηση του ΕΦΚ στα σημερινά επίπεδα και με την κατανάλωση να υποχωρεί, το κράτος όχι μόνο δεν θα πιάσει τον στόχο για την είσπραξη του ΕΦΚ αλλά θα έχει απώλειες και από τον ΦΠΑ.

Σήμερα ο κλάδος αριθμεί 35 εταιρείες από 13 που ήταν το 2009.  Το 2015 συνεισέφερε στα φορολογικά έσοδα 640 εκατ. ευρώ και τα έσοδα από τον ΕΦΚ στην μπίρα για το 2016 αναμένεται να ανέλθουν στα 160 εκατ. ευρώ, ενώ η συνεισφορά του κλάδου στα φορολογικά έσοδα κατά τη διάρκεια της κρίσης έφτασαν συνολικά το 1,9 δισ. ευρώ.

Οι εταιρείες του κλάδου διατηρούν 2.000 άμεσες και 61.000 έμμεσες θέσεις εργασίας. Παράλληλα, υποστηρίζουν 5.000 προμηθευτές και 3.200 αγρότες-καλλιεργητές, οι εξαγωγές του αυξήθηκαν πέρυσι σε χώρες εκτός ΕΕ κατά 89%, ενώ καλύπτει το 90% της εσωτερικής κατανάλωσης.