της Αθηνάς Καλαϊτζόγλου

Ανοιχτά μέτωπα στις διεθνείς δραστηριότητες του ομίλου, απότοκα παλαιότερων επιλογών, καλείται να διαχειριστεί η παρούσα διοίκηση των Ελληνικών Πετρελαίων.

Η διευθέτηση για την επένδυση της ΟΚΤΑ στα Σκόπια παραμένει σε εκκρεμότητα εδώ και αρκετούς μήνες, ενώ προσφάτως ανέκυψε πιεστικά θέμα και με την τύχη της επένδυσης στο Μαυροβούνιο, όπου το 2002 είχε εξαγοραστεί η κρατική εταιρεία Yugopetrol ad Cotor.

Η διοίκηση των ΕΛ.ΠΕ. εμφανίζεται αποφασισμένη να μην ανεχθεί περαιτέρω τη δυσάρεστη κατάσταση που έχει δημιουργηθεί και να προχωρήσει ακόμη και σε αποχώρηση, αν κριθεί απαραίτητο.

Σε κάθε περίπτωση, αυτή τη στιγμή (και ενώ ετοιμάζεται να εξορμήσει στα Βαλκάνια για μία ακόμη φορά) υπάρχουν δύο ”καυτές πατάτες” για τον όμιλο.

Για το θέμα του φιλικού διακανονισμού στα Σκόπια η διοίκηση των ΕΛ.ΠΕ. έχει διαμηνύσει ρητά και κατηγορηματικά στην κυβέρνηση της FYROM ότι μέχρι τέλη Μαΐου θα πρέπει να έχει διευθετηθεί το θέμα αυτό, ώστε να ανασταλεί η διαδικασία της διαιτησίας που έχει κινήσει ο όμιλος, διαφορετικά η υπόθεση θα κριθεί στα διεθνή δικαστήρια.

Τα ΕΛ.ΠΕ. δεν επιθυμούν με κανέναν τρόπο το θέμα της επένδυσης της ΟΚΤΑ να γίνει αντικείμενο εκλογικής αντιπαράθεσης εν όψει των εθνικών εκλογών στη γειτονική χώρα, στις αρχές Ιουλίου, επιμένουν ότι έχουν εξαντλήσει όλη τη δυνατή ευελιξία που μπορούσαν να επιδείξουν, ενώ εκτιμούν ότι αν η επίλυση του θέματος μετατεθεί για μετά τις εκλογές, τότε η όποια διευθέτηση θα είναι ετεροβαρής και όχι ισορροπημένη.

Με αυτό το σκεπτικό έχει δοθεί προθεσμία να υπάρξει οριστική απάντηση μέχρι τέλη Μαΐου, διαφορετικά ο όμιλος δεν είναι διατεθειμένος να συζητήσει ξανά την προοπτική του φιλικού διακανονισμού με όποια κυβέρνηση προκύψει μετά τις εκλογές.

Έτσι, το όλο θέμα θα κριθεί από τη διαιτησία με οποιοδήποτε κόστος.

Βέβαια, θα πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι τα ΕΛ.ΠΕ. είχαν δώσει ανάλογη προθεσμία στην κυβέρνηση των Σκοπίων μέχρι τέλη του 2005, αφού είχαν παραδώσει προηγουμένως σχέδιο για τον φιλικό διακανονισμό.

Παρ’ όλα αυτά, η κυβέρνηση των Σκοπίων έδειξε πλήρη αδιαφορία έως αυτή τη στιγμή, γεγονός που δημιουργεί ερωτήματα ως προς το τι θα είναι αυτό που θα την ”πιέσει” τώρα να ανταποκριθεί στη νέα προθεσμία, με δεδομένο και το θέμα της εκλογικής αναμέτρησης.

Πάντως, από την πλευρά της διοίκησης των ΕΛ.ΠΕ. αφήνεται να διαρρεύσει ότι αυτή τη φορά υπάρχει πράγματι καλό κλίμα και διατυπώνεται η αισιοδοξία ότι το θέμα τελικά δεν θα πάει στη διαιτησία.

Η επένδυση στο Μαυροβούνιο ήταν προβληματική εξαρχής, καθώς είχε προκαλέσει ερωτήματα κατ’ αρχήν για το υψηλό τίμημα που κατέβαλαν τα ΕΛ.ΠΕ. έναντι της ”ανταγωνίστριας” Lukoil. Η τότε διοίκηση είχε προβάλει το επιχείρημα ότι πληρώθηκε premium για την εξαγορά εγκαταστάσεων αποθήκευσης στο λιμάνι του Μπαρ, οι οποίες θα εξυπηρετούσαν την ανάπτυξη του ομίλου στην ευρύτερη περιοχή.

Ωστόσο, όπως αποδείχθηκε στη συνέχεια, οι εγκαταστάσεις αυτές ανήκαν ιδιοκτησιακά στον Οργανισμό Διαχείρισης Στρατηγικών Αποθεμάτων της Ομοσπονδίας Σερβίας - Μαυροβουνίου. Και σαν να μην έφτανε αυτό, η κυβέρνηση του Μαυροβουνίου προχώρησε στην ίδρυση κρατικής εμπορικής εταιρείας πετρελαιοειδών, στην οποία εκχωρήθηκαν οι αποθηκευτικοί χώροι και επιπλέον λειτουργούσε ανταγωνιστικά έναντι της εξαγορασθείσας εταιρείας των ΕΛ.ΠΕ, πράγμα που πράττει έως σήμερα. Ο όμιλος αναγκάστηκε να προσφύγει στα δικαστήρια, αλλά η κατάσταση δεν έχει αλλάξει καθόλου.

Μαζί με τη Yugopetrol τα ΕΛ.ΠΕ. εξαγόρασαν και δικαιώματα έρευνας και παραγωγής υδρογονανθράκων σε τρεις θαλάσσιες περιοχές, σε συνεργασία με τη βρετανική Ramco, η οποία πτώχευσε και αποχώρησε από το σχήμα.

Τα ΕΛ.ΠΕ. απέκτησαν τα πλήρη δικαιώματα, αλλά από πέρσι τον Φεβρουάριο βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις με την τοπική κυβέρνηση για τη μερική τροποποίηση του θεσμικού πλαισίου, καθώς και τη χρονική επέκταση των σχετικών αδειών.

Παρά το γεγονός ότι τα ΕΛ.ΠΕ. παρείχαν τεχνογνωσία στην κυβέρνηση του Μαυροβουνίου για την προσαρμογή του πλαισίου αυτού στα ευρωπαϊκά δεδομένα, εντούτοις αυτή όχι μόνον δεν προχώρησε σε κάτι τέτοιο, αλλά επιπλέον απειλεί και με επανακρατικοποίηση των κοιτασμάτων.

Τα ΕΛ.ΠΕ. φέρονται να είναι δυσαρεστημένα με τη στάση της τοπικής κυβέρνησης και δεν αποκλείουν ακόμη και το ενδεχόμενο αποχώρησης.

Το πρόβλημα θεωρείται σοβαρό από την άποψη ότι ο όμιλος αντιμετωπίζει την ανάγκη συντονισμού των ερευνητικών δραστηριοτήτων του στο εξωτερικό, σε μια περίοδο με υψηλή ζήτηση γεωτρύπανων στη Μεσόγειο.

*Μερική προδημοσίευση από την εφημερίδα ”ΜΕΤΟΧΟΣ”, τεύχος 426