Σε απόσταση αναπνοής από την ευρωζώνη διαμορφώθηκε ο Δείκτης Οικονομικού Κλίματος (ESI) στην Ελλάδα τον Δεκέμβριο του 2012, σηματοδοτώντας για πρώτη φορά μετά από πολλούς μήνες μία εντυπωσιακή ανάκαμψη της καταναλωτικής εμπιστοσύνης και των επιχειρηματικών προσδοκιών, σε ένα περιβάλλον αποδυναμωμένων, αν και βελτιούμενων, προοπτικών της ευρωπαϊκής οικονομίας, εκτιμά η Alpha Bank στο εβδομαδιαίο δελτίο οικονομικών εξελίξεων.

Ο Δείκτης Οικονομικού Κλίματος που καταρτίζεται για την Ελλάδα από τον ΙΟΒΕ και δημοσιεύεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαμορφώθηκε στο 84,1 τον Δεκ. του ’12(και στο 87,0 στην ΖτΕ), από το ήδη σημαντικά βελτιωμένο 79,0 τον Νοέμ. του ’12 και από το πολύ 75,7 τον Δεκ. του ’11.

Η βελτίωση του δείκτη αυτού, στο υψηλότερο επίπεδό του από τον Ιανουάριο του 2010 (πριν από τον πλήρη αποκλεισμό της Ελλάδος από τις αγορές χρήματος και ομολόγων), που συνοδεύεται επίσης και από τη σταθερή επιστροφή των καταθέσεων στις τράπεζες (ήδη ο Νοέμ. του '12 ήταν ο τέταρτος συνεχόμενος μήνας εισροών), αποτελεί προπομπό της έναρξης της διαδικασίας ανάκαμψης της οικονομίας.

Το καλό οικονομικό κλίμα, που δύσκολα κτίζεται και εύκολα εξανεμίζεται, πρέπει να διαφυλαχθεί ως κόρη οφθαλμού καθώς είναι απαραίτητο συστατικό στοιχείο υπέρβασης της μιζέριας και ανάταξης της ελληνικής οικονομίας.

Η βελτίωση του Δείκτη Οικονομικού Κλίματος οφείλεται ασφαλώς στην ολοκλήρωση της συμφωνίας για απρόσκοπτη συνέχιση της χρηματοδοτικής ενίσχυσης της Ελλάδας από τη ζώνη του ευρώ και το ΔΝΤ, με βάση τις αποφάσεις της συνόδου κορυφής του Eurogroup της 20ής Νοεμβρίου 2012.

Φόροι Περιουσίας και Ανάκαμψη της Οικονομίας

Η ανωτέρω σημαντική βελτίωση του οικονομικού κλίματος έχει πολύ μεγάλη σημασία για τη χώρα και η διατήρηση ή η περαιτέρω βελτίωσή του δεν θα πρέπει να τεθεί σε κίνδυνο με την εφαρμογή αντιαναπτυξιακών - αντικοινωνικών φορολογικών πολιτικών, που είναι βέβαιο ότι αποτελούν σοβαρό εμπόδιο στην ανάκαμψη της οικονομίας και σε κάθε περίπτωση δεν εξυπηρετούν την ανάγκη της χώρας για απρόσκοπτη συνέχιση της δημοσιονομικής προσαρμογής και για έξοδό της από τη μεγαλύτερη κρίση της Ιστορίας της.

Μια τέτοια πολιτική φαίνεται ότι προωθείται για να εφαρμοστεί στην τρέχουσα περίοδο στον τομέα της φορολογίας της ακίνητης περιουσίας, όπως αναλύεται στη συνέχεια.

Όπως είναι γνωστό, στον μοιραίο νόμο 3832/23.4.2010 συμπεριελήφθησαν, εκτός των άλλων, και οι διατάξεις για τον Φόρο Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας (ΦΑΠ), με αφορολόγητο ποσό αντικειμενικής αξίας ακινήτων € 400 χιλ. (ή € 800 χιλ. για τον σύζυγο και τη σύζυγο) και με συντελεστές από 0,1% έως και 1% επί της αντικειμενικής αξίας για ακίνητα αντικειμενικής αξίας έως € 5 εκατ., και με συντελεστή 2% για την αντικειμενική αξία ακινήτων που υπερέβαινε τα € 5 εκατ.

Με βάση αυτό το σύστημα, ένας φορολογούμενος με ακίνητα αντικειμενικής αξίας € 600 χιλ. θα πλήρωνε το 2010 ΦΑΠ € 400, για ακίνητα αντικειμενικής αξίας € 1 εκατ. θα πλήρωνε φόρο € 3,9 χιλ., ενώ για ακίνητα αντικειμενικής αξίας € 6 εκατ. θα πλήρωνε ΦΑΠ € 63,9 χιλ. και για ακίνητα αντικειμενικής αξίας € 10 εκατ. θα πλήρωνε ΦΑΠ € 143,9 χιλ. 

Η κυβέρνηση που θέσπισε τον ΦΑΠ το 2010 είχε προγραμματίσει σημαντικά έσοδα από τους φόρους περιουσίας, άνω των € 850 εκατ. το 2010, τα οποία, ωστόσο, δεν κατάφερε να εισπράξει διότι ο φόρος δεν κατέστη δυνατό να εφαρμοστεί λόγω αδυναμίας κατάλληλης προσαρμογής του περιουσιολογίου επί του οποίου θα επιβαλλόταν ο ΦΑΠ και το ΕΤΑΚ.

Ο ΦΑΠ του 2011 και του 2012 είχε τα ίδια προβλήματα που προαναφέρθηκαν με τον ΦΑΠ του 2010, αλλά σε μεγαλύτερο βαθμό. Σε κάθε περίπτωση, ο ΦΑΠ δεν εισπράχθηκε από την κυβέρνηση ούτε το 2011 ούτε το 2012 για τους λόγους που προαναφέρθηκαν.

Δεδομένου ότι τα έσοδα από τους φόρους περιουσίας ήταν καταποντισμένα στα € 429 εκατ. έως το 11μηνο. του ’11 από την κυβέρνηση αποφασίστηκε η επιβολή ενός έκτακτου ειδικού τέλους (φόρου) σε μια πολύ ευρύτερη φορολογική βάση, στο σύνολο των ηλεκτροδοτούμενων επιφανειών - ακινήτων στη χώρα μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ (ΕΕΤΗΔΕ), στη βάση ακινήτων στην οποία επιβάλλεται και το ΤΑΠ που εισπράττεται από τη ΔΕΗ υπέρ των ΟΤΑ.

Το ΕΕΤΗΔΕ ήταν ουσιαστικά ο πρώτος φόρος περιουσίας που επιβλήθηκε στην Ελλάδα με αξιοσημείωτη επιτυχία.

Στηριζόμενη στην επιτυχή εφαρμογή του ΕΕΤΗΔΕ, η κυβέρνηση προωθεί σχέδια για εφαρμογή ενός μόνιμου ενιαίου φόρου στο σύνολο της ακίνητης περιουσίας στη χώρα (όχι μόνο στα ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα), από τον οποίο ευελπιστεί να εισπράττει σε ετήσια βάση έσοδα ύψους € 3 δισ. περίπου, που είναι το ελάχιστο που θα πρέπει να αναμένεται από τους φόρους περιουσίας στην Ελλάδα.

Και ενώ όλοι οι ιδιοκτήτες ακινήτων στην Ελλάδα έχουν πληρώσει το ΕΕΤΗΔΕ και ετοιμάζονται να πληρώσουν και τον νέο ενιαίο φόρο όταν αυτός θεσπιστεί και εφαρμοστεί, ξαφνικά στις αρχές Ιαν. του ’13 περίπου 140.000 ιδιοκτήτες με ακίνητη περιουσία άνω των € 400 χιλ. ανά φορολογούμενο παραλαμβάνουν τα εκκαθαριστικά σημειώματα για τον ΦΑΠ του 2010, τον οποίο θα πρέπει να πληρώσουν σε 3 δόσεις με την 1η δόση να λήγει έως το τέλος Ιαν. του ’13.

Και σαν να μην έφτανε αυτό, ίδιοι και άλλοι φορολογούμενοι (συνολικά 500.000) ειδοποιούνται ότι τους επόμενους μήνες του 2013 θα λάβουν και τα εκκαθαριστικά του ΦΑΠ του 2011 και του 2012.

Αν οι ανωτέρω φόροι συνεπάγονταν υπέρμετρη φορολογική επιβάρυνση για τους ιδιοκτήτες ακινήτων με αντικειμενική αξία άνω των € 2 εκατ. όταν εφαρμόζονταν μία φορά κάθε έτος, με τις ανωτέρω πρακτικές η επιβάρυνση αυτή υπερτριπλασιάζεται το 2013, και καθιστά την είσπραξη των προσδοκώμενων εσόδων επισφαλή, αν όχι ουσιαστικά αδύνατη.

Με βάση τα ανωτέρω, δεν θα ήταν υπερβολή να λεχθεί ότι η ανωτέρω απαγορευτική φορολογική επιβάρυνση των ακινήτων αποτελεί σήμερα το ανυπέρβλητο εμπόδιο στην ανάκαμψη αυτής της αγοράς με ιδιαίτερα αρνητικές επιπτώσεις στην ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας γενικότερα.