Η άποψη είναι γνωστή και πολλές φορές διατυπωμένη: είναι παράλογο να προσπαθεί κάποιος να βάλει κόκκινες γραμμές σε μια αγορά εργασίας με:

α) Επίσημη ανεργία κοντά στο 20%, η οποία μάλιστα παρουσιάζει ανοδικές τάσεις.
β) Την ανεργία σε συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες και σε συγκεκριμένες περιοχές της χώρας να προσεγγίζει ακόμη και το 50%.
γ) Σημαντική «καλυμμένη ανεργία» που δεν δηλώνεται, αλλά ουσιαστικά υπάρχει σε διάφορους κλάδους της οικονομίας.
δ) Μεγάλο ποσοστό των εταιρειών να μην μπορεί να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του προς το προσωπικό, προς άτομα δηλαδή που θεωρούνται επισήμως εργαζόμενα.

Σύμφωνα με αυτήν την άποψη, οι όποιες κόκκινες γραμμές των πολιτικών και των συνδικάτων τίθενται μόνο για... εσωτερική κατανάλωση, προς τέρψιν δηλαδή εκείνων που -ακόμη και σήμερα- προτιμούν να πιστέψουν το επιθυμητό από το πραγματικό…

Αν όμως είναι έτσι, τότε γιατί επέμεινε τόσο πολύ η τρόικα και πίεσε τόσο έντονα τα πολιτικά κόμματα που στηρίζουν την κυβέρνηση Παπαδήμου να δεχτούν όλες τις διαφαινόμενες αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο της εργασίας;

Μα απλώς γιατί με την αλλαγή του θεσμικού πλαισίου οι μειώσεις των αποδοχών θα γίνουν πιο γρήγορα και πιο εύκολα. Και επίσης γιατί η υποχώρηση του βασικού μισθού των αποδοχών αναμένεται να μεταφερθεί (λιγότερο ή περισσότερο) σε όλους τους εργαζόμενους και όχι μόνο σε εκείνους που αμείβονται με τον βασικό μισθό.

Μιλώντας με διοικήσεις εταιρειών, διαπιστώνει κάποιος πως -στα λόγια τουλάχιστον- σχετικά λίγες επιχειρήσεις ενδιαφέρονται να ρίξουν τις αποδοχές των εργαζομένων κάτω από το επίπεδο των σημερινών βασικών αποδοχών (κυρίως πρόκειται για μονάδες που βρίσκονται με… το ένα πόδι στον τάφο).

Αυτό όμως που θα ήθελαν πολύ επιχειρηματίες (και εντέχνως αποκρύφθηκε από τις διαπραγματεύσεις των... κοινωνικών εταίρων) ήταν η με οποιονδήποτε τρόπο άλωση των κλαδικών συμβάσεων, εξέλιξη που θα μπορούσε να ρίξει σε πολλές περιπτώσεις τις αποδοχές μεγάλου μέρους του προσωπικού ακόμη και κατά 20%-30%.

Με άλλα λόγια, πολλοί εργοδότες δεν θα ήθελαν να ρίξουν την πλειονότητα των εργαζομένων τους κάτω από το επίπεδο της σημερινής εθνικής συλλογικής σύμβασης, αλλά να τους φέρουν πολύ κοντά σε αυτήν…

Αυτό σε συνδυασμό με νέο τσεκούρωμα στις αποδοχές τραπεζών και κάποιων εταιρειών του αποκαλούμενου ευρύτερου δημόσιου τομέα αναμένεται να είναι και το… μενού της επόμενης μέρας στην ελληνική αγορά εργασίας.

Εξαγωγικές και «καλές εταιρείες»

Θα βγουν τελικά ωφελημένες οι επιχειρήσεις από μια νέα και τόσο μεγάλη μείωση των μισθών;

Αυτές που φαίνεται πως ωφελούνται πρώτες είναι οι εξαγωγικές επιχειρήσεις, οι οποίες από τη μία πλευρά θα μπορούν να μειώσουν το λειτουργικό τους κόστος κι από την άλλη δεν θα υποστούν τις απώλειες από την πτώση της ζήτησης που θα προκαλέσει στην εγχώρια αγορά το μειωμένο διαθέσιμο εισόδημα των μισθωτών. Θεωρητικά, μέσα από μια τέτοια κίνηση οι εξαγωγικές θα τονώσουν την ανταγωνιστικότητά τους και θα διευρύνουν τις εξαγωγές.

Ωστόσο, είναι αμφίβολο πόσο έντονα θα επιδιώξουν οι εξαγωγείς σημαντική μείωση στους μισθούς του προσωπικού τους. Άλλωστε, όπως φάνηκε τα τελευταία χρόνια, οι μειώσεις μισθών στις περισσότερες εξαγωγικές επιχειρήσεις ήταν από πολύ μικρές έως και μηδενικές, σε αντίθεση με το τσεκούρι που έπεσε σε πιο ευάλωτους κλάδους της οικονομίας.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις οικονομικών παραγόντων, ούτε οι εξαγωγείς δεν θα αντισταθούν να… βάλουν το δάχτυλό τους στο μέλι, μειώνοντας το κόστος εργασίας, αλλά αυτό θα γίνει με μάλλον ήπιο τρόπο.

Το… στοίχημα των «καλών εταιρειών»

Μέχρι σήμερα, δεν είναι λίγες οι επιχειρήσεις που παρά το γεγονός ότι επηρεάστηκαν από την οικονομική κρίση δεν προχώρησαν σε μειώσεις αποδοχών των εργαζομένων τους. Πρόκειται συνήθως για ισχυρές επιχειρήσεις που διέθεταν το απαραίτητο «λίπος» από την εποχή των παχιών αγελάδων ή για επιχειρήσειςπου εξακολουθούν να βγάζουν λεφτά και μέσα στην καρδιά της κρίσης.

Ενδεικτική περίπτωση η Jumbo. Ο πρόεδρός της Απόστολος Βακκάκης υποστηρίζει πως σε περιόδους κρίσης θα πρέπει να μην περικόπτονται οι αμοιβές, αλλά η διοίκηση και οι εργαζόμενοι να φροντίζουν από κοινού για την αύξηση της παραγωγικότητας της εταιρείας τους.

Άλλο παράδειγμα είναι ο όμιλος Fourlis που τουλάχιστον την τελευταία τριετία συμφώνησε με το προσωπικό τη διατήρηση των μισθών στο ίδιο επίπεδο.

Το ερώτημα είναι πώς θα συμπεριφερθούν εταιρείες αυτής της κατηγορίας, τώρα που φαίνεται να διαφοροποιείται το θεσμικό πλαίσιο. Θα αγνοήσουν τελείως τις αλλαγές, ή θα τις ακολουθήσουν σε κάποιον βαθμό, προσπαθώντας άλλες να μειώσουν την έκθεσή τους στις τράπεζες (όταν οι ανακεφαλαιώσεις των δανείων αντιμετωπίζουν μεγάλες προκλήσεις) και άλλες να διατηρήσουν όσο μπορούν την κερδοφορία τους;

Όσο για τις ασθενέστερες επιχειρήσεις, εκεί η επιλογή των νέων μειώσεων θα πρέπει να θεωρείται περισσότερο από σίγουρη.

Το μεγάλο ερώτημα βέβαια είναι αν μετά από το νέο ψαλίδισμα στις αμοιβές εργασίας θα μπορέσει να αποτραπεί ένας νέος κύκλος βαθιάς ύφεσης στο σύνολο της οικονομίας.

Γενικότερα, κύκλοι της αγοράς εκτιμούν πως αν θέλουμε να υπάρξει κάποιο όφελος από την ακολουθούμενη πολιτική, θα πρέπει να ληφθούν αμέσως μέτρα για την ανάπτυξη, η χρηματοδότηση των οποίων θα πρέπει να γίνει αποκλειστικά και μόνο από κοινοτικά κονδύλια…


* To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.