Διέξοδο στις διεθνείς αγορές, εντείνοντας την εξαγωγική τους δραστηριότητα, επιχειρούν οι ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες, εκτιμώντας ότι η συγκεκριμένη στρατηγική αφενός θα τις προστατεύσει από τις πιέσεις που δέχονται εγχωρίως και αφετέρου αποτελεί μονόδρομο για την περαιτέρω ανάπτυξή τους.

Η ανακοστολόγηση των τιμών των φαρμάκων που πραγματοποιήθηκε το 2010 οδήγησε σε σημαντική μείωση του τζίρου αλλά και σε πίεση των περιθωρίων κέρδους των ελληνικών φαρμακοβιομηχανιών, οι οποίες ως επί το πλείστον ασχολούνται με την παραγωγή επώνυμων γενόσημων (αντιγράφων) φαρμάκων.

Η νέα ανακοστολόγηση φαρμάκων, η οποία ισχύει επισήμως από την 1η Ιουλίου και ορίζει την τιμή των γενοσήμων στο 63% της αναθεωρημένης τιμής των πρωτοτύπων, χαρακτηρίζεται από στελέχη της αγοράς καταστροφική.

Από την άλλη πλευρά, η ευρύτερη πολιτική φαρμάκου, όπου τα γενόσημα διατηρούν το χαμηλότερο ποσοστό συμμετοχής στη συνολική κατανάλωση εγχωρίως (υπολογίζεται στο 13%, όταν στην Ευρώπη τα ποσοστά αγγίζουν τα 50% κατά μέσο όρο), αλλά και η χρόνια καθυστέρηση των πληρωμών από νοσοκομεία, τα ταμεία και το Δημόσιο αναγκάζουν τις περισσότερες φαρμακοβιομηχανίες να στραφούν στις εξαγωγές για να επιβιώσουν.

Οι φαρμακοβιομήχανοι, πάντως, κάνουν λόγο για αφανισμό του ελληνικού φαρμάκου από την εγχώρια αγορά, λόγω της χαμηλής τιμής, γεγονός που δεν αντισταθμίζεται πλήρως από τις εξαγωγές, όσο και αν αυτές αναπτύσσονται.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ), η οποία εκπροσωπεί το σύνολο των ελληνικών εργοστασίων, κ.Θ. Κωλέτη, η ελληνική φαρμακοβιομηχανία απασχολεί περισσότερο από το 60% των εργαζοµένων στον κλάδο και υλοποιεί το 90% των επενδύσεων.

Οι εξαγωγές των ελληνικών εργοστασίων κατευθύνονται σε 80 χώρες, ενώ για ορισμένες επιχειρήσεις οι εξαγωγές καταλαμβάνουν τον κύριο όγκο του τζίρου τους.

Είναι ενδεικτικό ότι την περυσινή χρονιά οι πωλήσεις ελληνικών φαρμάκων ανήλθαν συνολικά σε 949,1 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 310 εκατ. αφορούσαν σε εξαγωγές, ενώ η συνολική αξία των εξαγωγών φαρμάκων (συμπεριλαμβανομένων και αυτών των πολυεθνικών) το 2010 ανήλθε σε 554,8 εκατ. ευρώ.

Σύμφωνα και πάλι με την ΠΕΦ, τη διετία 2010 - 2011 οι επενδύσεις της φαρμακοβιομηχανίας αγγίζουν τα 300 εκατ. ευρώ, ενώ έχουν υποβληθεί 82 ερευνητικά προγράμματα εκ μέρους ελληνικών εταιριών.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο όμιλος Lavipharm εκτιμά ότι υπάρχουν ακόμη σημαντικές προοπτικές ανάπτυξής του στις ΗΠΑ μέσω του διαδερμικού συστήματος της φαιντανύλης.

Υποστηρίζει ότι, παρά την καθυστέρηση οριστικής κυκλοφορίας του (τοποθετείται μέσα στο 2011), υπάρχουν περιθώρια διείσδυσης καθώς τα ομοειδή σκευάσματα δεν έχουν εξαντλήσει τη μεγάλη αγορά των ΗΠΑ.

Επιπλέον, το 2010 το συγκεκριμένο προϊόν έλαβε άδεια κυκλοφορίας σε 21 ευρωπαϊκές αγορές και το 2011 εκτιμάται ότι θα κυκλοφορήσει σε 8 από αυτές. Επίσης, ο όμιλος στηρίζεται στις διεθνείς συνεργασίες όπως αυτή που σύναψε με τη φαρμακευτική εταιρία Chiesi για την προώθηση του patch νιτρογλυκερίνης στην ιταλική αγορά, συμφωνία που απέφερε 8 εκατ. ευρώ το 2010.

Το φράγμα των 100 εκατ. ευρώ ξεπέρασαν οι εξαγωγές της φαρμακοβιομηχανίας Pharmathen το 2010, καλύπτοντας το 75% του συνολικού κύκλου εργασιών της, ενώ εκτιμάται πως τη φετινή χρονιά αυτές θα προσεγγίσουν το 80% του συνόλου των δραστηριοτήτων της.

H εταιρία ιδρύθηκε το 1969 και σήμερα είναι μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες αμιγώς ελληνικές βιομηχανίες φαρμάκων. Εξάγει σε 85 χώρες και την περίοδο αυτήν εξετάζει τη διεύρυνση των εργασιών της στην αγορά των ΗΠΑ. H Pharmathen έστρεψε το ενδιαφέρον της στις εξαγωγές στις αρχές της δεκαετίας του 2000, περίοδο κατά την οποία αποτελούσαν το 10% του κύκλου εργασιών της.

Το 2010 ο κύκλος εργασιών της ανήλθε στα 130 εκατ. ευρώ, ενώ για τη φετινή χρονιά προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί στα επίπεδα των 145 εκατ. ευρώ. Αντίστοιχα, τα κέρδη EBITDA το 2010 ανήλθαν σε 33 εκατ. και φέτος προβλέπεται ότι θα διαμορφωθούν στα 39 εκατ. ευρώ.

Σε ετήσια βάση η εταιρία επενδύει περί τα 20 εκατ. ευρώ σε έρευνα και ανάπτυξη φαρμακευτικών προϊόντων (αναπτύσσει 10 - 12 νέα προϊόντα τον χρόνο), ενώ το 2010 ολοκλήρωσε τη νέα παραγωγική της μονάδα στις Σάπες Ροδόπης, συνολικής επένδυσης 41 εκατ. ευρώ.

Επίσης, η ελληνική φαρμακοβιομηχανία Demo για την επόμενη περίοδο στοχεύει στην ενίσχυση της παρουσίας της στα Βαλκάνια και στην Τουρκία μέσω επενδύσεων σε νέα κέντρα διανομής. H DEMO ΑΒΕΕ διαθέτει τρεις εργοστασιακές μονάδες και εξάγει σε 45 χώρες το 80% του τζίρου της, ο οποίος κινείται στα 90 εκατ. ευρώ ετησίως.

Νέες επενδύσεις, προκειμένου να ενισχύσει την εξωστρέφειά του, προωθεί και ο ελληνικός φαρμακευτικός όμιλος ELPEN. Ειδικότερα, προωθεί τη δημιουργία τρίτης παραγωγικής μονάδας στην Κερατέα, της οποίας το 90% της παραγωγής θα κατευθυνθεί στο εξωτερικό.

Σημειώνεται ότι σήμερα ο όμιλος πραγματοποιεί 15 εκατ. ευρώ εξαγωγές επώνυμων γενόσημων φαρμάκων σε 20 περίπου χώρες, ποσό που αντιστοιχεί περίπου στο 10% του συνολικού του τζίρου.

Για τη συγκεκριμένη μονάδα προϋπολογίζεται δαπάνη ύψους 25 εκατ. ευρώ, ενώ στα σχέδια της ELPEN είναι επίσης η δημιουργία πρότυπου ερευνητικού κέντρου στη βόρεια Ελλάδα, προϋπολογισμού 5 εκατ. ευρώ. Και οι δύο νέες επενδύσεις αναμένεται να ολοκληρωθούν εντός του 2011. Επιπλέον, σημειώνεται ότι ετησίως ο όμιλος δαπανά 4 - 5 εκατ. ευρώ για έρευνα και ανάπτυξη νέων σκευασμάτων.

Η διεθνής παρουσία φαίνεται ότι αποτέλεσε και το συγκριτικό πλεονέκτημα για το deal μεταξύ της ελληνικής Specifar και της αμερικανικής Watson, η οποία κατέβαλε 400 εκατ. ευρώ για μια εταιρία με τζίρο μόλις 85 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με εκτιμήσεις στελεχών της αγοράς, η αμερικανική εταιρία, αναζητώντας την ενίσχυση της παρουσίας της στην Ευρώπη, επέλεξε τη Specifar, της οποίας ο σημαντικός όγκος πωλήσεων αφορά στη Γαλλία.