Σε αναχρηματοδότηση δανείων αναμένεται να κατευθυνθεί το μεγαλύτερο μέρος των νέων εγγυήσεων του Δημοσίου, ύψους 25 δισ. ευρώ, στις τράπεζες, καθώς η υφιστάμενη κεφαλαιακή θέση των τραπεζών δεν επιτρέπει πρακτικά να υπάρξει ισχυρή πιστωτική επέκταση.

Η κυβέρνηση, διά του υπουργού Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου, διευκρίνισε χθες ότι προαπαιτούμενο για την ενεργοποίηση του νέου πακέτου εγγυήσεων του Δημοσίου είναι η κατάθεση από την κάθε τράπεζα ξεχωριστά σχεδίου πιστωτικής επέκτασης.

Αυτή η δικλίδα αποσκοπεί στο να κατευθυνθεί η ρευστότητα στην πραγματική οικονομία, η οποία αντιμετωπίζει συνθήκες… ασφυξίας.

Τραπεζικά στελέχη με τα οποία ήρθε σε επικοινωνία το Euro2day χαρακτήριζαν πρακτικά ανεφάρμοστο τον στόχο να υπάρξει πιστωτική επέκταση έως 10% μέσω της διάθεσης στην πραγματική οικονομία των 25 δισ. ευρώ του νέου πακέτου εγγυήσεων.

Και αυτό γιατί ακόμη και αν παρακαμφθεί το υψηλό κόστος δανεισμού με την εγγύηση του Δημοσίου προκύπτει πρόβλημα κεφαλαιακής επάρκειας.

"Για να χορηγηθούν σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις 25 δισ. ευρώ θα πρέπει οι τράπεζες να αυξήσουν τα κεφάλαιά τους κατά περίπου 2 δισ. ευρώ ώστε να διατηρήσουν τον δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας άνω του 8%", αναφέρει στέλεχος του τομέα χορηγήσεων εγχώριας τράπεζας, σημειώνοντας ότι αν δεν διενεργηθούν αυξήσεις κεφαλαίου πιστωτική επέκταση τέτοιου μεγέθους είναι πρακτικά ανέφικτη.

Μόνος τρόπος για να ξεπεραστεί το παραπάνω πρόβλημα και ταυτόχρονα να υπηρετηθεί ο στόχος της κυβέρνησης για τόνωση της ρευστότητας στην αγορά είναι, σύμφωνα με τραπεζίτες, οι αναχρηματοδοτήσεις δανείων.

Αυτός ο στόχος δεν συγκρούεται με τα συμφέροντα των τραπεζών μια και ψηλά στις προτεραιότητές τους βρίσκεται η αντιμετώπιση του επιταχυνόμενου ρυθμού αύξησης των δανείων σε καθυστέρηση στα επιχειρηματικά δάνεια.

Τρέχουν με διψήφιο ποσοστό αύξησης τα κόκκινα επιχειρηματικά δάνεια

Ο συνδυασμός μείωσης στη ζήτηση, αύξησης στο κόστος χρήματος και μείωσης στη ρευστότητα έχει ως αποτέλεσμα ο ρυθμός των μη εξυπηρετούμενων επιχειρηματικών δανείων να τρέχει με διψήφιο ποσοστό μετά τον Μάιο.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (με τζίρο έως 20 εκατ. ευρώ), οι οποίες δοκιμάζονται και περισσότερο από την κρίση.

Τα περισσότερα δάνεια των μικρών επιχειρήσεων έχουν στην πραγματικότητα "κοκκινίσει" ήδη, σύμφωνα με στελέχη των τμημάτων χορηγήσεων των τραπεζών, ενώ υπάρχουν κλάδοι όπως το λιανεμπόριο όπου η κρίση κλυδωνίζει μεγάλου και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις.

Για να επιβραδυνθεί ο ρυθμός αύξησης των επισφαλειών στα επιχειρηματικά δάνεια οι τράπεζες πρέπει να τρέξουν γρηγορότερα πρόγραμμα αναχρηματοδοτήσεων, δίνοντας και μικρή πρόσθετη χρηματοδότηση για κεφάλαιο κίνησης.

Με δεδομένο ότι οι αναχρηματοδοτήσεις δανείων, όταν συμπεριλαμβάνουν και πρόσθετη χρηματοδότηση (κεφάλαιο κίνησης), υπολογίζονται ως νέες χορηγήσεις, οι τράπεζες πληρούν τις τυπικές προϋποθέσεις που θέτει η κυβέρνηση για την εκταμίευση του νέου πακέτου εγγυήσεων.

Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι οι τράπεζες θα σπεύσουν να κάνουν χρήση του νέου πακέτου στήριξης. Έχοντας αντλήσει από την ΕΚΤ εντός του 2010 συνολικά 49,7 δισ. ευρώ, διαθέτουν ικανή, προς το παρόν, ρευστότητα για αναχρηματοδοτήσεις δανείων, παρότι επλήγησαν από την εκροή καταθέσεων 21,4 δισ. ευρώ.

Στις 31 Μαρτίου τα κόκκινα δάνεια ανέρχονταν στο 8,2% του συνόλου των εν Ελλάδι χορηγήσεων, έχοντας αυξηθεί με σταθερό ρυθμό (0,5%) στο α΄ τρίμηνο (7,7% στις 31/12/2009).

Οι διοικήσεις των τραπεζών εκτιμούν ότι τα δάνεια σε καθυστέρηση θα ανέλθουν στο 9% του χαρτοφυλακίου χορηγήσεων στην Ελλάδα στο τέλος του έτους.

Πρόκειται για εκτίμηση σε εντελώς διαφορετικό μήκος κύματος από αυτές των αναλυτών και της αγοράς ευρύτερα, που υποστηρίζει ότι τα δάνεια σε καθυστέρηση θα εκτιναχθούν φθάνοντας μέχρι και το 13% από 7,7% στο τέλος της περυσινής χρονιάς.

Οι προβλέψεις των τραπεζιτών στηρίζονται στο γεγονός ότι σε κατηγορίες δανείων ο ρυθμός δημιουργίας δανείων σε καθυστέρηση έχει ήδη επιβραδυνθεί.

Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελούν τα καταναλωτικά δάνεια που επλήγησαν πρώτα από τη χρηματοοικονομική κρίση του 2008. Ο ρυθμός δημιουργίας δανείων σε καθυστέρηση κορυφώθηκε, σύμφωνα με στελέχη χορηγήσεων, εντός της περυσινής χρονιάς.

Ήδη από το β΄ μισό του 2009 εντάθηκαν οι αποπληρωμές καταναλωτικών δανείων και ανοιχτών υπολοίπων σε πιστωτικές κάρτες, με αποτέλεσμα φέτος ο ρυθμός δημιουργίας νέων δανείων σε καθυστέρηση να παραμένει σταθερός.

Καλή, δεδομένης της δυσχερούς οικονομικής συγκυρίας, παραμένει και η εικόνα στα στεγαστικά δάνεια.

Πώς κινούνται οι επισφάλειες στις μεγάλες τράπεζες

Η διοίκηση της Εθνικής έχει διατυπώσει την εκτίμηση ότι το ποσοστό των δανείων σε καθυστέρηση της τράπεζας θα αυξηθεί φέτος κατά 3% φθάνοντας στο 9%. Στο τέλος του α΄ τριμήνου τα δάνεια σε καθυστέρηση της Εθνικής στην Ελλάδα ανήλθαν στο 7,1% επί του χαρτοφυλακίου χορηγήσεων.

H Alpha Bank εκτίμησε ότι τα δάνεια σε καθυστέρηση του χαρτοφυλακίου χορηγήσεών της στην Ελλάδα θα αυξηθούν κατά 2,5% - 3% έως το τέλος του έτους και θα ανέλθουν στην περιοχή του 8,2% - 8,7%. Στο τέλος του α΄ τριμήνου ως ποσοστό επί του χαρτοφυλακίου χορηγήσεων ανήλθαν στο 6,3% από 5,7% στο τέλος του 2009.

Η Τράπεζα Πειραιώς εκτιμά ότι ο ρυθμός δημιουργίας νέων δανείων σε καθυστέρηση θα αυξάνεται κατά 0,50% με 0,55% ανά τρίμηνο για το χαρτοφυλάκιο χορηγήσεών της στην Ελλάδα.

Τέλος, η EFG Eurobank εκτίμησε ότι τα επισφαλή δάνεια του χαρτοφυλακίου χορηγήσεων στην Ελλάδα δεν θα ξεπερνούν στο τέλος του 2010 το 8,5%, ενώ στο τέλος Μαρτίου ήταν ήδη στο 7,3%. Η διοίκηση της τράπεζας διατύπωσε την εκτίμηση ότι ο ρυθμός δημιουργίας νέων δανείων σε καθυστέρηση στο χαρτοφυλάκιό της θα παραμείνει σταθερός το υπόλοιπο του έτους.