H είδηση που απασχόλησε τα δελτία ειδήσεων και ολόκληρο τον Τύπο για πολλές ημέρες, ότι δηλαδή έχει διακόψει τη λειτουργία του γύρω στο 15% των εμπορικών καταστημάτων, κάθε άλλο παρά ξάφνιασε τους γνωρίζοντες.
 
«Κάναμε μια έρευνα για να αποτυπώσουμε με αριθμούς την εικόνα που είχαμε από πριν και να προχωρήσουμε στο διά ταύτα, δηλαδή να δούμε τι θα κάνουμε από εδώ και πέρα», ανέφερε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ κ. Κορκίδης.

Επιπλέον, πέρα από τα κόμματα της αντιπολίτευσης -που για τους δικούς τους λόγους εστίασαν σε άλλα πεδία-, η πλειονότητα των παραγόντων της αγοράς παραδέχεται πως το λιανικό εμπόριο είχε στηθεί σε λάθος βάσεις και ότι η τρέχουσα οικονομική κρίση απλώς έφερε στο σήμερα ένα πρόβλημα που σε κάποιον βαθμό θα εμφανιζόταν αργότερα.

Για παράδειγμα, ο γνωστός παράγοντας του κλάδου κ. Τζάνες αναφέρεται στη μέχρι τώρα άναρχη και απρογραμμάτιστη ανάπτυξη του λιανικού εμπορίου.

Γενικότερα, ευρέως εκφράζεται η άποψη ότι το μοντέλο που ήθελε σε κάθε πολυκατοικία της Αθήνας να υπάρχουν δύο ή και περισσότερα καταστήματα είναι βέβαιο ότι σε κάθε περίπτωση είχε ημερομηνία λήξεως.

«Αλλάζει η ζήτηση, μεταβάλλονται γεωγραφικά οι αγορές και πολλές φορές τα μικρά εμπορικά καταστήματα δεν μπορούν να παρακολουθήσουν τις εξελίξεις», δήλωσε υψηλόβαθμο στέλεχος εισηγμένης εταιρείας από τον κλάδο του Δημοσίου, το οποίο συμπλήρωσε: «Ένας άλλος λόγος για τον οποίο το λιανικό εμπόριο πρέπει να συρρικνωθεί είναι ότι μέχρι πρότινος υπήρχε η κινητήριος δύναμη των καταναλωτικών δανείων, την οποία δεν πρόκειται να ξαναδούμε μέσα στο άμεσο μέλλον. Ειδικότερα, τα δίκτυα αυτοκινήτων και μοτοσικλετών αποτελούσαν... παραρτήματα των τραπεζών. Για λογαριασμό των πιστωτικών ιδρυμάτων δούλευαν οι έμποροι και έναντι αυτού εισέπρατταν μια μικρή προμήθεια. Τώρα αυτά θα πρέπει να ξεχαστούν»...

Τα εμπορικά κέντρα και οι «αδύναμοι κρίκοι»

Δεν είναι επίσης τυχαίο ότι οι εκπρόσωποι των μεγάλων εμπορικών κέντρων εδώ και κάποια χρόνια επισήμαιναν συχνά πως στην Αθήνα αναλογούν τουλάχιστον έξι μεγάλα εμπορικά κέντρα και αυτό δεν θα μπορούσε να γίνει χωρίς τη συρρίκνωση των μικρών καταστημάτων.
Άλλωστε, κατά το πρώτο φετινό εξάμηνο, τα μεγάλα εμπορικά κέντρα έχουν καταφέρει λίγο-πολύ να συγκρατήσουν στάσιμες τις πωλήσεις τους, όταν στην αγορά καταγράφεται διψήφιο ποσοστό πτώσης.

Επιπλέον, μπορεί στα εμπορικά κέντρα να υπήρξαν σημεία πώλησης που επέλεξαν να φύγουν, όμως αντικαταστάθηκαν από άλλους ενοίκους, σε αντίθεση με τα καταστήματα των ελεύθερων δρόμων, τα οποία όταν αδειάζουν παραμένουν άδεια εδώ και πολλούς μήνες.

Τα καταστήματα που έβαλαν το τελευταίο δωδεκάμηνο «λουκέτο» μπορούν σε μεγάλο βαθμό να ενταχθούν στις παρακάτω κατηγορίες:

* Στα υποκαταστήματα μεγάλων αλυσίδων, οι οποίες αποφάσισαν να περιορίσουν το δίκτυό τους. «Δεν θα το ονόμαζα down-sizing, αλλά write-sizing, καθώς τα δίκτυα λιανικής έρχονται τώρα να προσαρμοστούν στις νέες δυνατότητες και συνθήκες της αγοράς», υποστήριξε ο πρόεδρος του ΣΕΛΠΕ και της ομώνυμης εισηγμένης εταιρείας κ. Θεόδωρος Βάρδας.

* Στα καταστήματα ηλικιωμένων επιχειρηματιών οι οποίοι βγήκαν στη σύνταξη λίγα χρόνια νωρίτερα ώστε να αποφύγουν τις δυσκολίες της αγοράς.

* Στα καταστήματα που αποτελούσαν τον αδύναμο κρίκο ακόμη και πριν από την εκδήλωση της οικονομικής κρίσης.

Η πορεία των εισηγμένων

Παρά το κλείσιμο τόσο πολλών εμπορικών καταστημάτων, η οικονομική ύφεση είναι τόσο βαθιά ώστε το μόνο που μπορούν να κάνουν οι εισηγμένες εταιρείες (στην καλύτερη περίπτωση) είναι να διατηρήσουν τα αποτελέσματά τους σε θετικό νούμερο και να διευρύνουν το μερίδιο αγοράς τους.

* Η Βάρδας λ.χ. για φέτος στόχο έχει να επιτύχει οριακά κερδοφόρο αποτέλεσμα και αυτό ύστερα από μεγάλη περικοπή των λειτουργικών δαπανών.

* Η Μοτοδυναμική θα ήταν ευχαριστημένη αν τα φετινά της αποτελέσματα ξεκινούσαν από «συν», παρά τη νέα υποχώρηση των πωλήσεων (λόγω κυρίως κάποιων περυσινών ενεργειών για ψαλίδισμα κόστους, που φέτος θα λειτουργήσουν σε δωδεκάμηνη βάση).

* Όλα δείχνουν ότι η Ridenco θα υποχρεωθεί και αυτήν τη χρονιά σε έντονα ζημιογόνο αποτέλεσμα.

* Η Κλουκίνας - Λάππας στο πρώτο εξάμηνο είδε τις πωλήσεις της να μειώνονται (παρά τα αυξημένα σημεία πώλησης) και τα κέρδη της να υποχωρούν κατακόρυφα. Δεν αναμένεται να μεταβληθεί σημαντικά η συγκεκριμένη τάση στο δεύτερο εξάμηνο της χρήσης (ίσως μάλιστα να μεγαλώσει η πτώση στα καταστήματα ELC).

* Με σημαντικές ζημίες αναμένεται να κλείσει τη φετινή χρονιά και η Σφακιανάκης, αφού ο περιορισμός του δικτύου πωλήσεων και το γενικότερο «μαχαίρι» στα έξοδα δεν φαίνεται να αρκούν, καθώς η πτώση της ζήτησης σε αυτοκίνητα και μοτοσικλέτες είναι κατακόρυφη.

* Η αλυσίδα Sprider δηλώνει συνεχώς ότι αυξάνει τον αριθμό των πελατών της κερδίζοντας μερίδια αγοράς, όμως οι μεγάλες εκπτώσεις στις οποίες προχωρεί θα καθηλώσουν την «κάτω γραμμή» σε πολύ χαμηλά επίπεδα (πέρυσι η χρήση ήταν έντονα ζημιογόνος, αλλά εξαιτίας έκτακτων ζημιών).

* Τηρουμένων των αναλογιών, καλή πορεία αναμένεται να έχουν η Jumbo και η Fourlis.

Ειδικότερα η πρώτη κατά την τρέχουσα χρήση (Ιούλιος 2010 - Ιούνιος 2011) πιστεύεται ότι θα υποχρεωθεί σε πτώση κερδών, διακόπτοντας μια πολυετή ανοδική πορεία.

** Αναδημοσίευση από το 648ο φύλλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας "ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ", 20 - 24 Αυγούστου 2010.