Πρόσβαση σε πολύτιμη ρευστότητα με χαμηλό κόστος, σε σύγκριση με τα επιτόκια δανεισμού από το εξωτερικό, αποκτούν οι τράπεζες μετά και την υπουργική απόφαση Παπακωνσταντίνου με την οποία ανοίγει και τυπικά ξανά η παροχή ρευστότητας από το πακέτο στήριξης.

Μέχρι σήμερα οι τράπεζες έχουν αντλήσει από το σκέλος των εγγυήσεων περίπου 3 δισ. ευρώ και από τα ειδικά ομόλογα άλλα 4,6 δισ. ευρώ. Μένουν, δηλαδή, αναξιοποίητα 12 δισ. ευρώ από τις εγγυήσεις και άλλα 3,43 δισ. ευρώ από τα ειδικά ομόλογα.

Η παραπάνω ρευστότητα είναι κάτι παραπάνω από αναγκαία, καθώς η παραμονή των spreads σε επίπεδα υψηλότερα των 300 μονάδων βάσης (χθες τα δεκαετή έκλεισαν τη διαπραγμάτευση με spread 401,7 μονάδων) απαγορεύει την άντληση ρευστότητας από τη διατραπεζική αγορά ή την έκδοση ομολόγων.

Παρά δε την προαναγγελία, Τρισέ οι αγορές αναχρηματοδότησης παραμένουν κλειστές, με αποτέλεσμα η άντληση ρευστότητας από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να παραμένει μονόδρομος για τις ελληνικές τράπεζες. Χαρακτηριστικό είναι ότι κατά την τελευταία δημοπρασία της ΕΚΤ οι ελληνικές τράπεζες άντλησαν, σύμφωνα με πληροφορίες, περίπου 9 - 10 δισ. ευρώ από τα 17 δισ. ευρώ.

Το ποσό της άντλησης αποδεικνύει ότι η ΕΚΤ έχει ήδη άτυπα δώσει σήμα στις ελληνικές τράπεζες να συνεχίσουν απρόσκοπτα να δανείζονται με ενέχυρο κρατικά ή εταιρικά ομόλογα πριν καν την απόφαση με την οποία θα γίνονται αποδεκτά ως ενέχυρο και μετά την 31η Δεκεμβρίου του 2010 ομόλογα -κρατικά και εταιρικά- με αξιολόγηση ως και "BBB-".

Κορυφαία τραπεζικά στελέχη με τα οποία ήρθε σε επικοινωνία το Euro2day αναφέρουν ότι εφόσον οι τράπεζες κάνουν τελικώς χρήση της έκδοσης -εταιρικών- ομολόγων με εγγύηση Δημοσίου τότε θα είναι σίγουρα εκδόσεις που δεν θα απευθυνθούν στις αγορές, αλλά θα χρησιμοποιηθούν απευθείας ως ενέχυρο για άντληση ρευστότητας από την ΕΚΤ.

Με την τακτική αυτή το κόστος δανεισμού θα διαμορφωθεί σε ανεκτά επίπεδα, καθώς όπως εκτιμούν τα ίδια στελέχη θα ανέλθει σε Εuribor πλέον 175 - 200 μονάδων βάσης. Αν οι παραπάνω υπολογισμοί ευσταθούν, τότε το συνολικό κόστος άντλησης ρευστότητας θα ανέλθει στα επίπεδα του 3,4% - 3,64%.

Αν οι τράπεζες χρησιμοποιήσουν τη ρευστότητα που θα πάρουν από την ΕΚΤ για να δάνεια, θα βγάλουν και ένα αξιοπρεπές περιθώριο κέρδους. Ακόμη μεγαλύτερο θα είναι το περιθώριο κέρδους τους στην περίπτωση που η ρευστότητα που αντλήσουν κατευθυνθεί για αγορά νέων κρατικών ομολόγων με επιτόκια της τάξης του 6%.

Με δεδομένο ότι προτεραιότητα για την ΕΚΤ, την κυβέρνηση και τους τραπεζίτες παραμένει η θωράκιση του τραπεζικού συστήματος, μέρος μόνο της παραπάνω ρευστότητας θα χρησιμοποιηθεί για την τόνωση της αγοράς μέσω της ενίσχυσης των χορηγήσεων.

Στα ειδικά ομόλογα η διαδικασία είναι γνωστή από πέρυσι τον Μάιο. Το Δημόσιο διαθέτει στις τράπεζες τους τίτλους και αυτές μπορούν αν θέλουν να τους χρησιμοποιήσουν ως ενέχυρο για να δανειστούν από την ΕΚΤ.

Όπως έχει γράψει ήδη το Euro2day, οι τέσσερις μεγάλες τράπεζες ( Εθνική Τράπεζα, Alpha Bank, EFG Eurobank, Τράπεζα Πειραιώς) έχουν ήδη υποβάλει αίτηση συμμετοχής στο πακέτο.

Πώς θα κινηθούν οι επισφάλειες και οι προβλέψεις

Το σύνολο των διοικήσεων των μεγάλων ελληνικών τραπεζών αναμένει κορύφωση των επισφαλειών κατά τη διάρκεια του β΄ ή του γ΄ τριμήνου της τρέχουσας χρήσης και εν συνεχεία επιβράδυνση του ρυθμού τους. Αυτή η εκτίμηση, όμως, εδράζεται στη μείωση του ΑΕΠ έως και κατά 2,8% κατά τη φετινή χρονιά.

Ειδικότερα, η διοίκηση της EFG Eurobank διατύπωσε στην τηλεδιάσκεψη με τους αναλυτές την εκτίμηση ότι το ΑΕΠ θα μειωθεί κατά 2,5% - 2,8%, με την ιδιωτική κατανάλωση να υποχωρεί κατά 5% - 5,5% περίπου. 

Η τράπεζα σχημάτισε υψηλότερες προβλέψεις στο δ΄ τρίμηνο του 2009 (2,27% επί του χαρτοφυλακίου δανείων), έναντι του γ΄ τριμήνου του ίδιου έτους (2,14%) και η διοίκησή της εκτιμά ότι ο ρυθμός δημιουργίας μη εξυπηρετούμενων δανείων θα αυξηθεί στο α΄ εξάμηνο της φετινής χρονιάς με πιθανή κορύφωση στο β΄ τρίμηνο.

Η διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας δήλωσε ότι ο ρυθμός αύξησης στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια παρέμεινε σταθερός κατά το πρώτο τρίμηνο του 2010 σε σχέση με το τέταρτο τρίμηνο του 2009 και θα αυξηθεί στο β΄ τρίμηνο και στο γ΄ τρίμηνο του έτους, όπου πιθανότατα και θα κορυφωθεί.

Βάσει της παραπάνω εκτίμησης, οι προβλέψεις της Εθνικής θα παραμείνουν φέτος σε αντίστοιχα επίπεδα με αυτά του 2009, όταν ανήλθαν στο 1,54% του συνολικού χαρτοφυλακίου δανείων στην Ελλάδα. Σημειώνεται ότι στο τελευταίο τρίμηνο της περυσινής χρονιάς η Εθνική σχημάτισε προβλέψεις που αντιστοιχούν στο 1,83% του χαρτοφυλακίου χορηγήσεων, τις υψηλότερες για όλο το 2009.

Αντίστοιχη είναι και η πρόβλεψη των διοικήσεων της Alpha Bank και της Τράπεζας Πειραιώς. Η διοίκηση της Alpha Bank εκτίμησε ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αυξήθηκαν στο α΄ τρίμηνο της φετινής χρονιάς με ρυθμό αντίστοιχο του δ΄ τριμήνου του 2009.

Η τράπεζα υπολογίζει ότι με το ΑΕΠ να μειώνεται φέτος κατά 2,5% και την πιστωτική επέκταση στο μηδέν θα χρειαστεί να σχηματίσει αντίστοιχου ύψους προβλέψεις με αυτές της περυσινής χρονιάς (περίπου 1,29% επί του συνολικού χαρτοφυλακίου χορηγήσεων).

Η Τράπεζα Πειραιώς σχημάτισε στη διάρκεια του δ΄ τριμήνου επιπλέον προβλέψεις 160 εκατ. ευρώ έναντι 124 εκατ. ευρώ στο γ΄ τρίμηνο. Για τη φετινή χρονιά οι προβλέψεις θα ανέλθουν στο 1,25% - 1,30% του χαρτοφυλακίου δανείων.