* Ο πίνακας που αφορά στον ρυθμό πιστωτικής επέκτασης στην ελληνική αγορά δημοσιεύεται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".

Tο... μπαλάκι στις τράπεζες πετά η κυβέρνηση ζητώντας την ενεργότερη συμμετοχή τους στην προσπάθεια αναθέρμανσης της οικονομίας.

Οι πιέσεις προς τις τράπεζες εντείνονται στο πλαίσιο και της επανενεργοποίησης του "πακέτου" των 28 δισ. ευρώ και ειδικότερα, του σκέλους των εγγυήσεων των 15 δισ. ευρώ, καθώς ο Γ. Παπακωνσταντίνου τόνισε ότι προετοιμάζεται "διαδικασία παρακολούθησης της ρευστότητας στην αγορά".

Καλά ενημερωμένες πηγές υποστηρίζουν πως οι πρώτες οχλήσεις προς την πλευρά των ιδιωτικών ιδρυμάτων ξεκίνησαν αμέσως μετά τη Σύνοδο Κορυφής.

Κορυφαία κυβερνητικά στελέχη φέρεται να επικοινώνησαν με τραπεζίτες και ισχυρούς μετόχους τραπεζών και επίσης με παράγοντες του εγχώριου επιχειρείν προκειμένου να... τρέξει η οικονομία.

Στο τραπέζι, με βάση τις ίδιες πηγές, έπεσαν από την πλευρά των συνεργατών του πρωθυπουργού συγκεκριμένες προτάσεις αλλά και ενέργειες στις οποίες προτίθενται να προχωρήσουν αμέσως μετά τις εορτές υπουργοί παραγωγικών τομέων, ώστε να ανοίξουν 2 - 3 αγορές και τα πιστωτικά ιδρύματα να ενεργοποιήσουν κατά το δυνατόν γραμμές χρηματοδότησης.

Παράλληλα, γίνεται προσπάθεια να σταλεί μήνυμα προς τις ιδιωτικές τράπεζες, μέσω συντονισμένων κινήσεων των ομίλων που το Δημόσιο ελέγχει σε μεγαλύτερο ή μικρότερο ποσοστό, με το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο να προχωρά από τις 29 Μαρτίου 2010 σε δέσμη μέτρων στη στεγαστική και καταναλωτική πίστη.

Ενδεικτικά, το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο από τη Δευτέρα 29/3 προχώρησε στο νέο προϊόν στεγαστικών δανείων «Ακίνητο 3x3», μειώνοντας κατά 1,5% το ειδικό σταθερό προνομιακό επιτόκιο για 3 έτη, στο επίπεδο του 3% (από 4,5%).

Παράλληλα, παρά την αυξητική τάση των επιτοκίων, διατηρεί αμετάβλητα τα βασικά επιτόκια στεγαστικής και καταναλωτικής πίστης καθώς και τα λοιπά επιτόκια στεγαστικών και καταναλωτικών δανείων. Επίσης, η διοίκηση των κ. Κλεάνθη Παπαδόπουλου - Σπύρου Παντελιά, παρά τον περιορισμό της ρευστότητας του τραπεζικού συστήματος, συνεχίζει να χορηγεί με τον ίδιο ρυθμό στεγαστικά δάνεια.

Από την πλευρά της, η διοίκηση της Αγροτικής πρόκειται να ρίξει το βάρος της στην τόνωση της αγροτικής παραγωγής, που εγκαταλείπεται.

Όσον αφορά στην Εθνική Τράπεζα, παραμένει ο κινητήριος μοχλός καθώς την περίοδο Οκτωβρίου 2009 - Μαρτίου 2010 χορηγεί σταθερά το 30% - 35% των δανείων - χρηματοδοτήσεων που δίνονται στην πραγματική οικονομία. Είναι ενδεικτικό πως στο τέταρτο τρίμηνο του προηγούμενου έτους οι τέσσερις μεγάλες τράπεζες (Εθνική, Eurobank, Alpha Bank και Πειραιώς) χορήγησαν μόλις 1,5% περισσότερα κεφάλαια σε σχέση με το τρίτο τρίμηνο.

Συνολικά υπολογίζεται πως χορηγήθηκαν 220,9 εκατ. ευρώ έναντι 217,7 εκατ. Σχεδόν το ένα τρίτο αυτών (περίπου 72 εκατ. ευρώ) χορηγήθηκε από τον όμιλο της Εθνικής Τράπεζας.

--- Το ερώτημα

Όμως, ερώτημα παραμένει η στάση των ιδιωτικών τραπεζών, που μέχρι τώρα παραμένουν πολύ φειδωλές στη χορήγηση κεφαλαίων. Στο οικονομικό επιτελείο σημειώνουν με νόημα πως η απόφαση του προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, κ. Ζαν-Κλοντ Τρισέ, να συνεχίσει και μετά το τέλος του τρέχοντος έτους να δέχεται ως εγγύηση τα ομόλογα χωρών με αξιολόγηση «ΒΒΒ» θα πρέπει με κάποιον τρόπο να έχει αντίκρισμα και στην εγχώρια αγορά.

Η ουσία είναι πως και τα ιδιωτικά πιστωτικά ιδρύματα ωφελούνται από αυτήν την πρόνοια, από τη στιγμή που τα ίδια δανείζονται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με εγγύηση τα κρατικά ομόλογα (εν προκειμένω του ελληνικού δημοσίου) με επιτόκια της τάξης του 1,5% - 2% για να δανείσουν στη συνέχεια στην εγχώρια αγορά με επιτόκια 6,5% και 7%.

Από την πλευρά τους, οι διοικήσεις των ιδιωτικών πιστωτικών ιδρυμάτων τηρούν στάση αναμονής, επικαλούνται μάλιστα ως γνώμονα για την πολιτική που προτίθενται να ακολουθήσουν το πραγματικό κόστος χρήματος με το οποίο θα επιβαρυνθούν οι άμεσες εκδόσεις ελληνικών ομολόγων. Κύκλοι της Eurobank σημείωναν πως οι χορηγήσεις - δανειοδοτήσεις του ομίλου θα είναι μειωμένες κατά 3% - 3,5% σε σχέση με πέρυσι, ενώ ανάλογη σφιχτή τακτική θα συνεχίσει να ακολουθεί και η Alpha Bank. 

ΣΤΗΝ ΠΡΕΣΑ ΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΕΣ

Στην αγορά οι επιχειρηματίες παραμένουν ιδιαίτερα επιφυλακτικοί, καθώς, όπως σημειώνουν, μέχρι τώρα έχουν γίνει αλλεπάλληλες συσκέψεις, συστάσεις και οχλήσεις προς τους ιδιωτικούς ομίλους, χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα.

Η αίσθηση πως οι ιδιωτικές τράπεζες αναζητούν τον τρόπο με τον οποίο θα διασφαλίσουν τα συμφέροντα, κατ’ αρχάς, των μεγαλομετόχων τους και το πώς θα αμυνθούν ώστε να προχωρήσουν από την επόμενη χρήση στη διανομή μερίσματος στους μετόχους τους είναι διάχυτη σε επιχειρηματικούς κύκλους.

Επιπλέον, σημειώνεται πως ανάλογη κυβερνητική πρωτοβουλία είχε αναληφθεί στις αρχές Φεβρουαρίου, χωρίς να αποφέρει καρπούς. Τότε ο πρωθυπουργός είχε συγκαλέσει σύσκεψη με τον πρόεδρο της Εθνικής κ. Βασίλη Ράπανο, τον διοικητή της Αγροτικής κ. Θεόδωρο Πανταλάκη και τον πρόεδρο του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου κ. Κλεάνθη Παπαδόπουλο, προκειμένου να εξασφαλιστεί ρευστότητα σε επιχειρήσεις και καταναλωτές.
 
Ευθείες βολές κατά των διοικήσεων των τραπεζών είχε εξαπολύσει και η υπουργός Οικονομίας κ. Λούκα Κατσέλη, ζητώντας ουσιαστικά μέτρα για να μετακυλίσει ρευστότητα στην αγορά. Σχεδόν τρεις μήνες μετά, η κατάσταση στην πραγματική οικονομία έχει επιβαρυνθεί, ενώ πολλοί τραπεζικοί παράγοντες επικαλούνται το τελευταίο κύμα απόσυρσης καταθέσεων (που κορυφώθηκε την εβδομάδα της Συνόδου Κορυφής) για να δικαιολογήσουν τη σφιχτή πολιτική που ακολουθούν.

ΚΑΙ ΤΑ ΑΝΤΑΛΛΑΓΜΑΤΑ

Παρ’ όλα αυτά, το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης επιχειρεί να χρησιμοποιήσει ως δέλεαρ προς τους μεγαλομετόχους ιδιωτικών τραπεζών την επίσπευση επιχειρηματικών προγραμμάτων και το άνοιγμα αγορών, να προχωρήσει δηλαδή δουλειές που περνούν από το χέρι του ίδιου του Δημοσίου.

Ο κλάδος ο οποίος φαίνεται να «τρέχει» περισσότερο και να ενδιαφέρει τους επιχειρηματίες είναι ο ενεργειακός.

Όμως, αυτοί δεν μένουν βέβαια αδιάφοροι για τα τυχερά παιχνίδια - στοιχηματισμό, τις κατασκευές - συμβάσεις παραχώρησης, τις νέες μετοχοποιήσεις και τη διαχείριση απορριμμάτων.

* Ο πίνακας που αφορά στον ρυθμό πιστωτικής επέκτασης στην ελληνική αγορά δημοσιεύεται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".

** Επικαιροποιημένη αναδημοσίευση από το 628ο φύλλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας "ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ", 1 - 6 Απριλίου 2010.