Kλειστές παραμένουν οι «στρόφιγγες» των τραπεζών με αποτέλεσμα η ροή χρηματοδότησης προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά να περιορίζεται μήνα με τον μήνα, αντί να ενισχύεται προκειμένου να τονωθεί η ρευστότητα προς όφελος της αγοράς και κατ’ επέκταση της ανάπτυξης.

Τα αυστηρότερα κριτήρια στις χορηγήσεις δανείων από την πλευρά των τραπεζών και η επιφυλακτικότητα που υπάρχει από την πλευρά των δανειοληπτών -λόγω της οικονομικής κρίσης- οδηγούν σε χαμηλά επίπεδα φέτος την πιστωτική επέκταση προβληματίζοντας την κυβέρνηση, η οποία - αρχικά τουλάχιστον- ανέμενε αύξηση των χορηγήσεων κατά 10% το 2009.

Τον περασμένο Μάιο ο ρυθμός εκταμίευσης δανείων από τις τράπεζες προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά σημείωσε μεγαλύτερη υποχώρηση, εξέλιξη η οποία φαίνεται να επιβεβαιώνει τις νεότερες προβλέψεις της Τραπέζης της Ελλάδος ότι φέτος η συνολική πιστωτική επέκταση θα κινηθεί στο 6% - 8%.

Τα επίσημα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας δείχνουν ότι ο ετήσιος ρυθμός ανόδου της συνολικής χρηματοδότησης προς το σύνολο των εγχώριων επιχειρήσεων και νοικοκυριών διαμορφώθηκε στο 8,8%, από 10,2% τον Απρίλιο του 2009 και 15,9% τον Δεκέμβριο του 2008. Επιβράδυνση παρατηρήθηκε στην πιστωτική επέκταση τόσο προς τις εγχώριες επιχειρήσεις όσο και προς τα εγχώρια νοικοκυριά.

--- Οι επιχειρήσεις

Όσον αφορά στις επιχειρήσεις, η καθαρή ροή της χρηματοδότησης τον Μάιο του 2009 διαμορφώθηκε σε 765 εκατ. ευρώ και ο ετήσιος ρυθμός της πιστωτικής επέκτασης επιβραδύνθηκε στο 10,2% από 11,8% τον προηγούμενο μήνα και 18,7% που ήταν τον Δεκέμβριο του 2008.

Αξίζει να σημειωθεί, ωστόσο, ότι η καθαρή ροή της χρηματοδότησης προς τις εγχώριες επιχειρήσεις τον Μάιο έφτασε στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων πέντε μηνών. Από την ανάλυση της χρηματοδότησης των επιχειρήσεων ανά κλάδο οικονομικής δραστηριότητας προκύπτει ότι τον επισκοπούμενο μήνα επιταχύνθηκε ο ετήσιος ρυθμός ανόδου της χρηματοδότησης προς τους κλάδους ηλεκτρισμού - φωταερίου - ύδρευσης και επικοινωνιών, μεταφορών πλην ναυτιλίας, ενώ επιβραδύνθηκε ή παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητος στους υπόλοιπους.

Σημαντική επιβράδυνση παρουσίασε ο ετήσιος ρυθμός πιστωτικής επέκτασης προς τη βιομηχανία (Μάιος 2009, 5,9%, Απρίλιος 2009, 9%, Δεκέμβριος 2008, 15,8%) και το εμπόριο (Μάιος 2009, 14%, Απρίλιος 2009, 16,5%, Δεκέμβριος 2008, 19,5%), που είναι οι σημαντικότεροι κλάδοι όσον αφορά στην τραπεζική χρηματοδότηση επιχειρηματικής δραστηριότητας.

--- Τα νοικοκυριά

Η καθαρή ροή χρηματοδότησης προς τα νοικοκυριά τον Μάιο ανήλθε σε 338 εκατ. ευρώ (δηλαδή στο υψηλότερο επίπεδο των πέντε πρώτων μηνών του τρέχοντος έτους), ενώ ο ετήσιος ρυθμός της πιστωτικής επέκτασης επιβραδύνθηκε στο 7,3%, έναντι 8,4% τον Απρίλιο του 2009 (Δεκέμβριος 2008, 12,8%).

Αναλυτικότερα, η καθαρή ροή των στεγαστικών δανείων έφτασε τα 186 εκατ. ευρώ τον Μάιο του 2009 και o δωδεκάμηνος ρυθμός ανόδου τους παρουσίασε μεγαλύτερη επιβράδυνση (Μάιος 2009, 6,9%, Απρίλιος 2009, 7,8%, Δεκέμβριος 2008, 11,5%).

Τα καταναλωτικά δάνεια σημείωσαν καθαρή αύξηση κατά 109 εκατ. ευρώ, ενώ ο δωδεκάμηνος ρυθμός ανόδου τους επιβραδύνθηκε στο 8,4%, έναντι 9,8% τον Απρίλιο του 2009 (Δεκέμβριος 2008, 16,0%).

Τα λοιπά δάνεια προς τα νοικοκυριά παρουσίασαν καθαρή θετική ροή 42 εκατ. ευρώ τον Μάιο του 2009, ενώ ο δωδεκάμηνος ρυθμός μεταβολής τους επιβραδύνθηκε στο 4,7% από 5,7% τον προηγούμενο μήνα (Δεκέμβριος 2008, 9,5%).

--- Άνοδος στους δείκτες ασφυξίας

Ο περιορισμός των χορηγήσεων, σε συνδυασμό με την πτώση της κατανάλωσης, οδηγεί σε εκρηκτική αύξηση των αποκαλούμενων δεικτών ασφυξίας της αγοράς, που δεν είναι άλλοι από τις ακάλυπτες επιταγές και τις απλήρωτες συναλλαγματικές.

Η αυξητική πορεία των τελευταίων μηνών παίρνει διαστάσεις «χιονοστιβάδας», επιβεβαιώνοντας τους φόβους ότι ακόμη δεν είδαμε τα χειρότερα, παρά την... αξιόλογη αντίδραση των χρηματιστηριακών αγορών και τις νεότερες εκτιμήσεις διεθνών οικονομικών κέντρων ότι η ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας θα αρχίσει από το τέλος του 2009.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που τηρεί η Τειρεσίας Α.Ε., τον Μάιο του 2009 σφραγίστηκαν 34.112 επιταγές συνολικού ποσού 335,2 εκατ. ευρώ. Το ποσό είναι αυξημένο κατά 228,46% σε σχέση με τον Μάιο του 2008 και αυξημένο σε ποσοστό 23,50% εν συγκρίσει με τον Απρίλιο του 2009.

Παράλληλα, οι απλήρωτες συναλλαγματικές έφτασαν τα 18,4 εκατ. ευρώ (12.415 τεμάχια). Αυξήθηκαν σε ποσοστά 30,32% και 23,91% στα τεμάχια τον Μάιο. Αθροιστικά στο πεντάμηνο η αξία των απλήρωτων συναλλαγματικών έφτασε τα 93,6 εκατ. ευρώ.

Μαζί με τις ακάλυπτες επιταγές, τα «φέσια» του πρώτου τετραμήνου στην αγορά ξεπέρασαν το 1,4 δισ. ευρώ (1.413 εκατ. ευρώ).

Οι δείκτες ασφυξίας στην αγορά αναμένεται να «φουντώσουν» και τους επόμενους μήνες, αφού τώρα γίνεται εμφανές το πρόβλημα ρευστότητας στην αγορά, καθώς «σκάνε» οι επιταγές που κόπηκαν από τα τέλη του περασμένου έτους.

Αξίζει να σημειωθεί ότι φέτος θα υπάρξει πρωτοφανές ρεκόρ στις ακάλυπτες και στις απλήρωτες συναλλαγματικές, αν αναλογιστεί κανείς ότι ήδη στο πεντάμηνο αγγίξαμε την «επίδοση» (το 1,460 δισ. ευρώ) συνολικά του 2008.


***Ο ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ ΒΑΘΜΟΛΟΓΕΙ...

Νέα δεδομένα αναμένεται να διαμορφωθούν στο μέτωπο των χορηγήσεων, καθώς θα λαμβάνεται πλέον σοβαρά υπόψη από τις τράπεζες η οικονομική συμπεριφορά κάθε υποψήφιου δανειολήπτη. Ο Τειρεσίας θα βαθμολογεί τους δανειολήπτες και βάσει του αποτελέσματος τα πιστωτικά ιδρύματα θα έχουν τη δυνατότητα να παρέχουν δάνεια με εξατομικευμένα επιτόκια. Το σύστημα άρχισε να λειτουργεί πιλοτικά από την 1η του μηνός, ενώ σε πλήρη εφαρμογή θα μπει από το τέλος του έτους.

Η νέα υπηρεσία θα δώσει σταδιακά τη δυνατότητα να επιβραβεύονται οι συνεπείς πελάτες με καλύτερη τιμολόγηση στα δάνεια και στις κάρτες (με επιτόκια χαμηλότερα από τον μέσο όρο της αγοράς).

Η βαθμολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας του υποψήφιου δανειολήπτη θα γίνεται με κλίμακα από το 0 μέχρι το 600.

Οι τράπεζες, με τη σειρά τους, θα εντάσσουν τη βαθμολογία αυτή στα αντίστοιχα εσωτερικά συστήματα αξιολόγησης και πιστοληπτικής διαβάθμισης που διαθέτουν και με βάση μια σειρά επιπλέον κριτήρια, όπως για παράδειγμα το επάγγελμα του πελάτη και το εισόδημά του, θα παίρνουν την τελική απόφαση όχι μόνο για το εάν θα λάβει κάποιος δάνειο ή όχι αλλά και με ποια τιμολόγηση.

* Αναδημοσίευση από το 589ο φύλλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας "ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ", 3 - 7 Ιουλίου 2009.