Πώς ερμηνεύεται με τη «γλώσσα των αριθμών» το γεγονός ότι έπειτα από μια ελεύθερη πτώση στο ταμπλό της Σοφοκλέους, οι αναλυτές αμφιβάλλουν σήμερα για μετοχές που πρότειναν την αγορά τους σε επίπεδα τιμών τριπλάσια από τα τρέχοντα…

Από την 31η Οκτωβρίου του 2007 έως και την 8η/12/2008, παρατηρήθηκε «ελεύθερη πτώση» στις τιμές των ελληνικών τραπεζών.

Η μετοχή της ΑΤΕbank στο συγκεκριμένο χρονικό διάστημα υποχώρησε 61,1%, της Hellenic Postbank 62,8%, της Εθνικής Τράπεζας 69%, της Alpha Bank 73,4%, της Πειραιώς 76,2%, της Eurobank 77,6%, της Κύπρου 79,2% και της Marfin Popular Bank 82%.

Η τόσο μεγάλη πτώση των μετοχών προκάλεσε κατά καιρούς εύλογες απορίες στο ευρύ επενδυτικό κοινό, καθώς:

• Στο εννεάμηνο του 2008, τα κέρδη των παραπάνω τραπεζών υποχώρησαν μόλις κατά 11% σε σύγκριση με τα αντίστοιχα περυσινά και αυτό κυρίως λόγω της απουσίας μη επαναλαμβανόμενων κερδών (από πωλήσεις συμμετοχών, από χρεόγραφα κ.λπ.).

• Το φθινόπωρο του 2007 οι πλείστες εκθέσεις των Ελλήνων και ξένων αναλυτών αναφέρονταν σε τιμές-στόχους σαφώς ανώτερες από τα τότε τρέχοντα επίπεδα αποτιμήσεων.

• Ενώ το φθινόπωρο του 2007 οι αναλυτές θεωρούσαν τις τότε τιμές των τραπεζικών τίτλων υποτιμημένες, σήμερα παρουσιάζονται αρκετά επιφυλακτικοί, παρά το γεγονός ότι έχει μεσολαβήσει πτώση που κυμαίνεται μεταξύ του 61% και του 82%!

Η απάντηση στις παραπάνω απορίες θα μπορούσε -κατά ένα μεγάλο μέρος τουλάχιστον- να προκύψει από τα στοιχεία του παρατιθέμενου πίνακα, από τα οποία προκύπτουν τα εξής:

Πρώτον, από τα τέλη Οκτωβρίου μέχρι σήμερα, οι αναλυτές, σύμφωνα με τα στοιχεία της FACTSET, έχουν αναθεωρήσει προς τα κάτω κατά 28,9% τις προβλέψεις τους για τα τραπεζικά κέρδη του 2008: -54% για την ATEank, -19% για την Alpha Bank, -15% για την Τράπεζα Κύπρου, -13% για την Τράπεζα Πειραιώς, -19% για τη Eurobank, -30% για τη Marfin Popular Bank, -14% για την Εθνική Τράπεζα και -67% για την Hellenic Postbank.

Δεύτερον, για το ίδιο χρονικό διάστημα και για τις ίδιες τράπεζες, οι προβλέψεις των αναλυτών για τα κέρδη του 2009 είναι ακόμη περισσότερο μειωμένες. Συγκεκριμένα, το μέσο ποσοστό πτώσης φτάνει στο 42,7%: -62% για την ΑΤΕbank, -39% για την Alpha Bank, -40% για την Τράπεζα Κύπρου, -36% για την Πειραιώς, -39% για τη Eurobank, -42% για την MPB, -31% για την Εθνική και -53% για την Hellenic Postbank.

Τρίτον, σε ακόμη μεγαλύτερες περικοπές σε σχέση με τα κέρδη έχουν προβεί οι αναλυτές για τις προβλεπόμενες μερισματικές αποδόσεις, όχι μόνο λόγω της κατά 10% αυξημένης φορολόγησής τους (ο νόμος ψηφίστηκε το φθινόπωρο του 2007), αλλά και εξαιτίας του ότι οι περισσότερες τράπεζες δεν θα διανείμουν το 2008 ως μέρισμα πάνω από το 35% των καθαρών κερδών τους.

Υπάρχουν μάλιστα εκτιμήσεις (βλέπε έκθεση του ελβετικού οίκου UBS) που αμφιβάλλουν για το αν θα διανεμηθεί και αυτό το 35%, έπειτα από μια ενδεχόμενη αλλαγή του Ν. 2190 κατά τους επόμενους μήνες.

Προεξοφλούν χειρότερα σενάρια

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, οι τιμές των τραπεζικών μετοχών έχουν υποχωρήσει πολύ περισσότερο σε σύγκριση με την υποχώρηση των προβλεπόμενων κερδών από τους αναλυτές.

Η πτωτική υπεραντίδραση των εγχώριων τραπεζικών τίτλων θα μπορούσε να αποδοθεί σε παράγοντες όπως οι παρακάτω:

• Η αύξηση της αβεβαιότητας, καθώς όσο διευρύνεται ο κίνδυνος και περιορίζεται η «ορατότητα» τόσο οι αναλυτές μειώνουν τις τιμές-στόχους και τόσο οι επενδυτές έχουν την τάση να κατευθύνονται προς ασφαλέστερες επενδυτικές επιλογές.

• Λόγω της γενικότερης διεθνούς κρίσης, αλλά και της περιορισμένης ζήτησης για αγορά μετοχών, η χρηματιστηριακή αγορά εθίζεται σταδιακά και θεωρεί «λογικούς» χρηματιστηριακούς δείκτες τους οποίους κατά το παρελθόν θα θεωρούσε ένδειξη αξιοσημείωτης επενδυτικής ευκαιρίας.

• Η επενδυτική αγορά τελευταία έχει αρχίσει να συνεκτιμά και τον πολιτικό κίνδυνο της χώρας (την πιθανότητα πρόωρων εκλογών, την αδυναμία σχηματισμού σταθερής κυβέρνησης κ.λπ.).

• Επικρατεί σκεπτικισμός για τον τρόπο λειτουργίας των τραπεζών, μετά την αποδοχή του κρατικού πακέτου στήριξης και τη συμμετοχή εκπροσώπου του Δημοσίου στα διοικητικά τους συμβούλια, καθώς υπάρχει το ενδεχόμενο πολιτικών «παρεμβολών».

• Η αγορά συνεκτιμά το ενδεχόμενο πρόσθετων αυξήσεων κεφαλαίου (πέραν του πακέτου στήριξης), καθώς με αυτόν τον τρόπο υπάρχει ο κίνδυνος περιορισμού (dilution) στα κέρδη ανά μετοχή.

• Και, τέλος, οι τιμές των μετοχών στη Σοφοκλέους φαίνεται να έχουν προεξοφλήσει ένα ακόμη χειρότερο μελλοντικό σενάριο για την οικονομία και τα τραπεζικά κέρδη, σε σύγκριση με τα όσα, κατά μέσο όρο, προβλέπουν σήμερα οι αναλυτές.

* Ο αναλυτικός πίνακας με τις μέσες εκτιμήσεις για τα κέρδη των τραπεζών το 2009 δημοσιεύεται στη διπλανή στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".