Απομονωμένη εμφανίζεται η ΔΕΗ σε ό,τι έχει να κάνει με το μοντέλο που προτείνει για τη λειτουργία του διαχειριστή του συστήματος μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

Η Επιχείρηση επιδιώκει τα πάγια και ο διαχειριστής του συστήματος μεταφοράς να συμπράττουν σε μία εταιρία, η οποία θα είναι 100% θυγατρική της, ενώ, αντίθετα, τόσο η ΡΑΕ όσο και οι ιδιώτες παραγωγοί υποστηρίζουν την ανεξαρτησία του διαχειριστή από τη ΔΕΗ.

Βέβαια, το ζήτημα αυτό, που συμπεριλαμβάνεται στο 3ο πακέτο απελευθέρωσης των αγορών ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου, παραμένει ακόμη ανοιχτό σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Μετά την απόρριψη σε πρώτη ανάγνωση από το ευρωκοινοβούλιο της συμβιβαστικής λύσης με τον νομικό διαχωρισμό που πρότεινε το συμβούλιο υπουργών Ενέργειας, σε αντίθεση με την αρχική πρόταση της Κομισιόν που μιλούσε για πλήρη ιδιοκτησιακό διαχωρισμό, το θέμα επανήλθε στο συμβούλιο, το οποίο στις 10 Οκτωβρίου έλαβε την πολύ σημαντική απόφαση για την πολιτική υποστήριξη του 3ου πακέτου.

Τον Ιανουάριο του 2009 έχει οριστεί να έρθει σε δεύτερη ανάγνωση στο ευρωκοινοβούλιο η οδηγία που προβλέπει τρεις επιλογές για τον διαχωρισμό του συστήματος,  διαδικασία που προβλέπεται να κρατήσει έως τον Μάρτιο. Στη συνέχεια θα πρέπει να καταβληθεί προσπάθεια, έως τον Μάιο να υπάρξει αμοιβαίος συμβιβασμός και υποχώρηση τόσο από το συμβούλιο υπουργών όσο και από το ευρωκοινοβούλιο, προκειμένου να διαμορφωθεί το τελικό κείμενο.

Το διακύβευμα θεωρείται πολύ μεγάλο, δεδομένου ότι αν δεν προκύψει σύγκλιση απόψεων έως το Μάιο θα ακολουθήσουν οι εκλογές για την ανάδειξη των νέων μελών του ευρωκοινοβουλίου, τον Ιούνιο του 2009, οπότε χάνεται η δυνατότητα προώθησης του 3ου ενεργειακού πακέτου, ενδεχόμενο που απεύχονται όλοι οι παίκτες της ενεργειακής αγοράς, δεδομένου ότι περιλαμβάνει πολύ σημαντικές ρυθμίσεις οι οποίες θα αλλάξουν το ενεργειακό τοπίο σε όλη την Ε.Ε. αλλά και πέραν αυτής.

Σε κάθε περίπτωση, ο υπουργός Ανάπτυξης κ. Χρ. Φώλιας, που συμμετείχε στο συμβούλιο υπουργών Ενέργειας του Οκτωβρίου, εξέφρασε την ευχή να υπάρξει ισότιμη σχέση μεταξύ των τριών επιλογών στο θέμα του διαχωρισμού των δραστηριοτήτων παραγωγής και μεταφοράς ενέργειας, θέση την οποία υπερψήφισαν οι συμμετέχοντες υπουργοί.

Οι τρεις επιλογές που υιοθετεί η οδηγία του ευρωκοινοβουλίου προβλέπουν τα εξής:

* Τα πάγια μεταφοράς του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας να ανήκουν σε εταιρία που θα αναλάβει και τη διαχείρισή του, χωρίς, όμως, κανέναν έλεγχο από την καθετοποιημένη Επιχείρηση Ηλεκτρισμού.

* Τα πάγια να περάσουν σε εταιρία που δεν θα ανήκει στην καθετοποιημένη επιχείρηση.

* Τα πάγια και η διαχείριση του συστήματος να περάσουν σε εταιρία που θα ανήκει στην καθετοποιημένη επιχείρηση.

Την τρίτη λύση επιδιώκει η ΔΕΗ, ενώ, αντίθετα, υπέρ της πρώτης λύσης τάσσεται η ΡΑΕ, και ως εναλλακτική θα έβλεπε τη δεύτερη λύση, που ταιριάζει στο μοντέλο της ΔΕΠΑ και της ΔΕΣΦΑ.

Ο ιδιωτικός τομέας, από την άλλη, υποστηρίζει την πλήρη ανεξαρτησία του διαχειριστή του συστήματος.

Πιο συγκεκριμένα, οι απόψεις αυτές εκφράστηκαν στο συνέδριο που διοργάνωσε πρόσφατα το ΙΕΝΕ. Ο αντιπρόεδρος και αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ κ. Ν. Χατζηαργυρίου επιχειρηματολόγησε υπέρ της ανάγκης να δημιουργηθεί 100% θυγατρική εταιρία από τη ΔΕΗ, η οποία θα έχει όχι μόνον τα πάγια του συστήματος, αλλά θα αναλάβει και τη διαχείρισή του.

Ο διευθυντής της Endesa Hellas κ. Γ. Δεσύπρης τάχθηκε υπέρ της ενίσχυσης της πλήρους ανεξαρτησίας του ΔΕΣΜΗΕ, ο οποίος, όπως είπε, θα πρέπει να ελέγχεται 100% από το Δημόσιο.

Ο διευθύνων σύμβουλος της Ενεργειακής Θεσσαλονίκης κ. Α. Τζούρος συντάχθηκε με τη θέση του κ. Δεσύπρη, επισημαίνοντας ότι έτσι θα δημιουργηθεί αίσθηση εμπιστοσύνης στην αγορά και προχωρώντας ένα βήμα παραπέρα υπέδειξε και την ενίσχυση της ΡΑΕ, με εκτελεστικές εξουσίες κυρίως σε τεχνικά ζητήματα.

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο διευθύνων σύμβουλος της EGL Hellas κ. Η. Καρυδογιάννης, ο οποίος εξέφρασε την άποψη ότι αν δεν υπάρξει ανεξαρτησία από τη ΔΕΗ στη διαχείριση του συστήματος μεταφοράς δεν θα προχωρήσει η απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας.

Ο αντιπρόεδρος της ΡΑΕ κ. Μιχ. Θωμαδάκης, που μίλησε στο euro2day, επισήμανε ότι η βέλτιστη λύση θα ήταν η πρώτη, μια εταιρία, δηλαδή, που θα έχει και τα πάγια και τη διαχείριση του συστήματος και δεν θα ανήκει στη ΔΕΗ, ώστε να επιτρέπεται σε όλους η πρόσβαση στα δίκτυα, η επέκτασή τους και η συντήρησή τους, όπου χρειάζεται.

"Κατανοούμε με σαφήνεια τις δυσκολίες που συνεπάγεται για την Ελλάδα μια τέτοια λύση, ωστόσο, αν γινόταν κάτι τέτοιο θα συνιστούσε άλμα προς τα εμπρός για την αγορά ηλεκτρισμού", τόνισε ο κ. Θωμαδάκης.

Ωστόσο, η ΡΑΕ θα έβλεπε και τη δεύτερη λύση, τύπου ΔΕΠΑ - ΔΕΣΦΑ και στην περίπτωση αυτή ο διαχειριστής θα ήταν απολύτως ανεξάρτητος από τη ΔΕΗ με ξεκάθαρες αρμοδιότητες, αλλά θα έπρεπε να έχει την ιδιοκτησία των παγίων.

Πάντως, ο κ. Θωμαδάκης επισήμανε ότι ανεξάρτητα από ποια λύση τελικά θα προκριθεί, στο κείμενο της οδηγίας έχουν προβλεφθεί και έχουν διατυπωθεί ασφαλιστικές δικλίδες που εγγυώνται την ανεξαρτησία του διαχειριστή. 'Είναι αδύνατον η λειτουργία του διαχειριστή να μην είναι ανεξάρτητη", τόνισε με νόημα ο κ. Θωμαδάκης.