Πλέον του 15% του εισαγόμενου πετρελαίου στη χώρα προορίζεται για την παραγωγή ηλεκτρισμού στο μη διασυνδεδεμένο δίκτυο, δηλαδή στα νησιά.

Με δεδομένη την υψηλή τιμή του εκτιμάται ότι αποτελεί την πιο ασύμφορη ενεργειακά λύση, τη στιγμή που θα μπορούσαν να αναπτυχθούν πολύ πιο συμφέρουσες λύσεις, όπως οι ΑΠΕ.

Ωστόσο, σύμφωνα με στοιχεία του 2007, μόνο στις Κυκλάδες η διείσδυση των ΑΠΕ έφτανε το 3,04% στην κατανάλωση ηλεκτρισμού, με εγκατεστημένη ισχύ 7,7 MW, ενώ η αδειοδοτημένη ισχύς ανερχόταν σε 32,3 MW.

Το πρόβλημα για την περιορισμένη διείσδυση των ΑΠΕ εντοπίζεται στους υφιστάμενους αυτόνομους πετρελαϊκούς σταθμούς και στη συνολική ζήτηση, η οποία απέχει πόρρω από το εφικτό όριο των 200 - 250 MW.

Οι διαπιστώσεις αυτές έγιναν στο συνέδριο που διοργάνωσε πρόσφατα στη Σύρο το Ινστιτούτο Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης (ΙΕΝΕ) για το ενεργειακό πρόβλημα των Κυκλάδων.
Παρά το γεγονός ότι η γενική διεύθυνση περιβάλλοντος του ΥΠΕΧΩΔΕ έχει γνωμοδοτήσει θετικά για την προκαταρκτική περιβαλλοντική εκτίμηση και αξιολόγηση της ΔΕΗ για το έργο διασύνδεσης των Κυκλάδων με το ελληνικό διασυνδεδεμένο σύστημα, εντούτοις το πρόβλημα εξακολουθεί να παραμένει.

Άλλωστε, η διασύνδεση με το ηπειρωτικό σύστημα αφορά σε μόνο έξι νησιά, ήτοι στη Σύρο, στην Τήνο, στην Πάρο, στη Νάξο και στη Μύκονο.

Από την εμπλοκή της ΔΕΗ στο ενεργειακό σύστημα των Κυκλάδων προκύπτουν ενδιαφέροντα συμπεράσματα.

Ενδεικτικά:

- Για όλα τα μη διασυνδεδεμένα νησιά το μέσο μεταβλητό κόστος παραγωγής πετρελαϊκών μονάδων ανήλθε σε 100 ευρώ ανά MWh.

- Η ΔΕΗ προκειμένου να εκτιμήσει τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφελείας του 2007 βασίστηκε στο κόστος παραγωγής του 2006, οπότε στα μεν νησιά αποδόθηκε πλήρες κόστος παραγωγής 145 ευρώ ανά MWh, ενώ στη διηπειρωτική χώρα 66 ευρώ ανά MWh. Συνεπώς η διαφορά είναι τεράστια.

- Η παρατηρούμενη αύξηση της τιμής του πετρελαίου από 75 δολάρια το βαρέλι κατά μέσο όρο το 2007 σε περίπου 110 δολάρια το βαρέλι κατά μέσο όρο στο α΄ εξάμηνο του 2008, σε συνδυασμό με την ισοτιμία ευρώ - δολαρίου, εκτιμάται ότι επιφέρει αύξηση στο μέσο μεταβλητό κόστος παραγωγής στα νησιά περίπου 20% - 25%. Άρα, υπολογίζεται ότι το μέσο μεταβλητό κόστος παραγωγής σε όλα τα μη διασυνδεδεμένα νησιά θα υπερβεί κατά το 2008 τα 135 ευρώ ανά MWh και το μέσο πλήρες κόστος παραγωγής τα 170 ευρώ ανά MWh.

- Αν εξαιρέσει κανείς την τεχνολογία των φωτοβολταϊκών και ηλιοθερμικών σταθμών, το 2007 η τιμή αγοράς ενέργειας ΑΠΕ στα νησιά, ήτοι 90 ευρώ ανά MWh, εμφανίστηκε σημαντικά χαμηλότερη από το μέσο μεταβλητό κόστος παραγωγής σε αυτά (110 ευρώ ανά MWh), με προοπτική σημαντικής αύξησης για το 2008. Άρα εκτιμάται ότι όχι μόνο δεν υπάρχει επιβάρυνση, αλλά επιτυγχάνεται ελάφρυνση των καταναλωτών από τις ΑΠΕ στα νησιά.

Στα πλεονεκτήματα της ηλεκτρικής διασύνδεσης των Κυκλάδων με την ηπειρωτική χώρα συγκαταλέγονται η διασφάλιση απρόσκοπτου ενεργειακού εφοδιασμού, με βελτίωση της αξιοπιστίας στην παροχή ηλεκτρικής ενέργειας, η αναβάθμιση της παρεχόμενης τάσης, η διακοπή λειτουργίας των πετρελαϊκών σταθμών, η αποφυγή επιβαρύνσεων από τις ΥΚΩ, η αξιοποίηση του δυναμικού των ΑΠΕ στα νησιά και η συμμετοχή των καταναλωτών των νησιών στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της ηπειρωτικής χώρας.

Υπάρχουν όμως και μειονεκτήματα, όπως το σημαντικό κόστος κατασκευής, που υπολογίζεται σε 2 δισ. ευρώ, και οι χρονοβόρες διαδικασίες. Σε αυτά βέβαια να προστεθούν και οι αντιδράσεις της τοπικής κοινωνίας, που σε αρκετές περιπτώσεις χαρακτηρίζονται υπερβολικές, λόγω άγνοιας.

Όπως επισημάνθηκε στο συνέδριο του ΙΕΝΕ, για την ανάπτυξη των ΑΠΕ στα νησιά απαιτούνται νέο θεσμικό πλαίσιο και σωστό χωροταξικό σχέδιο που να σέβεται το περιβάλλον. Υπάρχουν άλλωστε και έτοιμα μοντέλα, όπως το νησί Samsoe στη Δανία, που δείχνει τον δρόμο της βιώσιμης ενεργειακής αυτοδυναμίας.