Εσοδα-μαμούθ 3,4 δισ. ευρώ στις πλατφόρμες Airbnb στην Ελλάδα

Σε 3,4 δισ. ευρώ εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί φέτος ο τζίρος των βραχυχρόνιων τουριστικών μισθώσεων που πραγματοποιούνται διαδικτυακά μέσα πλατφόρμας τύπου Airbnb, στο πλαίσιο της οικονομίας του διαμοιρασμού, ποσό που αντιστοιχεί περίπου στο 14% της εκτιμώμενης συνολικής τουριστικής δαπάνης, η οποία υπολογίζεται στα 23,4 δισ. ευρώ.

Το 2016 τα ετήσια έσοδα από τις βραχυχρόνιες μισθώσεις ανήλθαν σε 1,4 δισ. ευρώ (με 16 δισ. ευρώ τουριστική δαπάνη), για να αυξηθούν το 2019 σε 2,96 δισ. ευρώ (με 21,8 δισ. ευρώ τουριστική δαπάνη), γεγονός που αναδεικνύει τη δυναμική που αποκτά η συγκεκριμένη αγορά.

Σύμφωνα με τη μελέτη «Βραχυχρόνιες Μισθώσεις: Επιπτώσεις στις πόλεις και στους πολίτες» της Grant Thornton, που παρουσιάστηκε σε ημερίδα του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος, η τουριστική δαπάνη της οικονομίας διαμοιρασμού μεγεθύνεται με έντονο ρυθμό τα τελευταία έτη, περίπου 15% ετησίως, με τις δαπάνες διαμονής να εκτιμάται ότι θα ανέλθουν φέτος σε 1,38 δισ. ευρώ από 841 εκατ. ευρώ το 2016 και 1,25 δισ. ευρώ το 2019, με τις αντίστοιχες δαπάνες σε λοιπές υπηρεσίες να υπολογίζεται ότι θα διαμορφωθούν σε 1,98 δισ. ευρώ από 582 εκατ. ευρώ το 2016 και 1,7 δισ. ευρώ το 2019.

«Δεν υπάρχει κλάδος που να έχει υπερδιπλασιαστεί σε μέγεθος τα τελευταία χρόνια και από τα νούμερα φαίνεται ότι πρόκειται για μία αγορά που επιδρά σημαντικά στο τουριστικό προϊόν της χώρας», τόνισε, μεταξύ άλλων ο δρ Παναγιώτης Πρόντζας, Head of Strategy & Investments της Grant Thornton Greece.

«Είναι τέτοιο το μέγεθος, που επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό το τουριστικό προϊόν που προβάλλουμε διεθνώς. Πέραν των ποσοτικών δεδομένων, υπάρχει και ζήτημα ποιοτικών χαρακτηριστικών, ως προς την ποιότητα του τουριστικού προϊόντος, τον κίνδυνο υγείας και ασφάλειας και την επιβάρυνση των πόλεων και των υποδομών τους», προσέθεσε.

Ενδεικτικό της μεγέθυνσης της αγοράς των βραχυχρόνιων μισθώσεων είναι το γεγονός ότι ο αριθμός των καταχωρήσεων που διατίθενται με όρους της οικονομίας του διαμοιρασμού για φέτος ανέρχεται σε 215 χιλιάδες, έναντι 95 χιλιάδων το 2019 και 195 χιλιάδων το 2019, το πιο «δυνατό» για τον ελληνικό τουρισμό έτος. Αντίστοιχα, ο αριθμός των ακινήτων της συγκεκριμένης αγοράς ανέρχεται σε 129 χιλιάδες από 57 χιλιάδες το 2016 και 117 χιλιάδες το 2019.

Σημαντική είναι, την ίδια στιγμή, η απώλεια που καταγράφεται σε επίπεδο δημόσιων εσόδων, λόγω του τρόπου φορολόγησης της αγοράς των βραχυχρόνιων μισθώσεων. Όπως αναφέρεται στη μελέτη, το 2016 οι απώλειες των δημόσιων εσόδων έφταναν τα 160,6 εκατ. ευρώ, με τα διαφυγόντα έσοδα για το Δημόσιο να εκτιμάται ότι θα ανέλθουν φέτος στα 316,7 εκατ. ευρώ. Καταγράφεται, δηλαδή, διπλασιασμός των καθαρών απωλειών ως προς τα δημόσια έσοδα κατά το διάστημα 2019-2022.

Αντίστοιχα, η ανάπτυξη της αγοράς των βραχυχρόνιων μισθώσεων στερεί τη δημιουργία 39.000 νέων θέσεων απασχόλησης σε ετήσια βάση, διαταράσσοντας το εργασιακό μοντέλο, σύμφωνα τουλάχιστον με τα συμπεράσματα της έκθεσης.

«Εχουμε έλλειμμα προσωπικού στα ξενοδοχεία. Δεν αποτελεί μυστικό ότι υπάρχει πάρα πολύ μεγάλη απορρόφηση σε άτυπες μορφές εργασίας στο κομμάτι της οικονομίας διαμοιρασμού», επεσήμανε, μεταξύ άλλων, ο πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος Αλέξανδρος Βασιλικός, στο πλαίσιο της ημερίδας που πραγματοποίησε το ΞΕΕ.

Ως προς τις επιπτώσεις που έχει η οικονομία του διαμοιρασμού, αυτές εντοπίζονται σε τρεις άξονες: στις τιμές των ακινήτων, στα δημόσια έσοδα και στις θέσεις απασχόλησης. Συγκεκριμένα, όπως αποτυπώνεται στη μελέτη, η μέση τιμή βραχυχρόνιας μίσθωσης είναι κατά 5 φορές υψηλότερη από αυτή που σημειώνεται σε επίπεδο μακροχρόνιας μίσθωσης, γεγονός που δημιουργεί ισχυρά κίνητρα για να διαθέσουν οι ιδιοκτήτες τα ακίνητά τους με όρους της οικονομίας του διαμοιρασμού, επιτείνοντας το στεγαστικό πρόβλημα και οδηγώντας στον «εκτοπισμό» των ακινήτων που ενοικιάζονται μακροχρόνια.

Για παράδειγμα, ένα ακίνητο που βρίσκεται στο Ζάππειο ενοικιάζεται φέτος σε μηνιαία βάση με 50,60 ευρώ/τ.μ. με όρους βραχυχρόνιας μίσθωσης, τη στιγμή που το ίδιο ακίνητο διατίθεται προς ενοικίαση στα 15,57 ευρώ/τ.μ. με όρους μακροχρόνιας μίσθωσης, με την αναλογία της τιμής να διαμορφώνεται στο 3,25. Πάνω από 5 φορές υψηλότερη είναι η τιμή (49,33 ευρώ/τ.μ.) που διατίθεται ένα ακίνητο στον Κεραμεικό προς βραχυχρόνια ενοικίαση σε σχέση με την αντίστοιχη τιμή (9 ευρώ/τ.μ.) όταν μισθώνεται μακροχρόνια.

Ακόμη μεγαλύτερη είναι η ψαλίδα μεταξύ των τιμών των ακινήτων που ενοικιάζονται με όρους της οικονομίας του διαμοιρασμού και εκείνων που διατίθενται σε μακροχρόνια μίσθωση σε περιοχές εκτός Αθηνών, όπως τα Χανιά, η Ρόδος και η Κέρκυρα, όπου η αγορά των βραχυχρόνιων μισθώσεων ανθεί:

• Συγκεκριμένα, βάσει της μελέτης, στη Ρόδο η τιμή που διατίθεται ένα ακίνητο με όρους βραχυχρόνιας μίσθωσης διαμορφώνεται στα 63,26 ευρώ/τ.μ. και είναι 8 φορές υψηλότερη σε σχέση με την αντίστοιχη τιμή (8,43 ευρώ/τ.μ.) στην οποία διατίθεται ένα ακίνητο για μακροχρόνια μίσθωση.
• Η τιμή για τα ακίνητα που μισθώνονται βραχυχρόνια στα Χανιά είναι 6πλάσια έναντι της αντίστοιχης τιμής στις παραδοσιακές μισθώσεις, ενώ στην Κέρκυρα τετραπλάσια.

«Οι βραχυχρόνιες μισθώσεις είναι κομμάτι του τουριστικού και εμπορικού προϊόντος μας. Η ελληνική κυβέρνηση επεξεργάζεται ένα πλαίσιο έτσι ώστε να καθορίζονται συνθήκες εύρυθμης λειτουργίας σε ό,τι έχει να κάνει με εκείνους που εκμισθώνουν 1-2 δωμάτια ή ακίνητα και αφορά ένα συμπλήρωμα εισοδήματος, έναντι εκείνων που μισθώνουν δεκάδες ακίνητα ή διαμερίσματα κ.λπ. Πρέπει να μπει ένα πλαίσιο, ενδεχομένως να είναι φορολογικό. Θα το επεξεργαστούμε με το υπουργείο Οικονομικών και την προεδρία της κυβέρνησης, έτσι ώστε να γίνει αυτός ο διαχωρισμός μεταξύ άλλων πολλών», υπογράμμισε κατά την ημερίδα ο υπουργός Τουρισμού Βασίλης Κικίλιας.

Στην πρόταση που έχει καταθέσει ο ΣΥΡΙΖΑ για τη ρύθμιση του πλαισίου των βραχυχρόνιων μισθώσεων αναφέρθηκε από την πλευρά της η τομεάρχης Τουρισμού του ΣΥΡΙΖΑ Κατερίνα Νοτοπούλου:

«Προτείνουμε σε θεσμικό επίπεδο έναν νέο ακριβή ορισμό, μια καταγραφή της δραστηριότητας των βραχυχρόνιων μισθώσεων από την αρχή, έτσι ώστε να προκριθούν οι κατάλληλες ρυθμίσεις και για ιδιώτες-ιδιοκτήτες και για νομικά πρόσωπα. Χρειαζόμαστε περιορισμούς κοινωνικά δίκαιους και χωρικά προσδιορισμένους. Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ έχει καταθέσει μια δέσμη προτάσεων συνολικά για τη στεγαστική πολιτική, που προβλέπει και τη ρύθμιση της βραχυχρόνιας μίσθωσης. Προβλέπουμε την απαγόρευση των βραχυχρόνιων μισθώσεων στα νομικά πρόσωπα για λόγους δημοσίου συμφέροντος, ειδικά όπου καταγράφεται μικρό στεγαστικό απόθεμα.

Προβλέπουμε την απελευθέρωση της δραστηριότητας μόνο για φυσικά πρόσωπα και για έως 3 ακίνητα ανά ιδιοκτήτη και ανά διαχειριστή. Επίσης, προβλέπουμε, στο πλαίσιο μιας συνολικής στεγαστικής πολιτικής προς συζήτηση, φορολογικές ελαφρύνσεις για μεικτή μίσθωση».

«Να μην παγιδευτούμε σε δόγματα. Δεν υπάρχει καλή ή κακή βραχυχρόνια μίσθωση, έστω κι αν αυτό βολεύει τους πολιτικούς. Το Airbnb μπορεί να είναι ευλογία και κατάρα. Ευλογία γιατί ενισχύει το εισόδημα σε δύσκολες στιγμές, που είναι εξαιρετικά σημαντικό. Και κατάρα γιατί οδηγεί σε αυξήσεις στα ενοίκια και δημιουργεί ζητήματα στην κοινωνική συνοχή της πόλης, στις πολυκατοικίες που είναι ο πυρήνας αστικής μας ζωής. Απαιτείται ρυθμιστικό πλαίσιο. Το ρυθμιστικό πλαίσιο να είναι αρμοδιότητα και ευθύνη της τοπικής αυτοδιοίκησης. Στις πιο πολλές μεγάλες πόλεις του πλανήτη, την ευθύνη και την αρμοδιότητα την έχει ο δήμος.

Επίσης, πρέπει να φύγουμε από τη λογική των οριζόντων λύσεων. Να δουλέψουμε γειτονιά γειτονιά. Υπάρχουν γειτονιές που έχουν ξεπεράσει το όριο του κορεσμού και άλλες που θα καλωσόριζαν το Airbnb. Πρόκειται για μια δυναμική διαδικασία, δεν είναι κάτι σταθερό. Προφανώς το σχέδιο θα πρέπει να προκύψει κατόπιν διαβούλευσης. Πρέπει να προχωρήσουμε άμεσα», τόνισε σχετικά ο δήμαρχος Αθηναίων Κώστας Μπακογιάννης.