Εκρηξη συναλλαγών στο Χρηματιστήριο Ενέργειας

Η πανάκριβη ενέργεια που πληρώνουν οι καταναλωτές, τα τεράστια κεφάλαια κίνησης που απαιτούνται από την αγορά προμήθειας, καθώς και πιθανά υπερέσοδα από μερίδα παραγωγών, αποτυπώνονται ανάγλυφα στην εκτόξευση των συναλλαγών στο Χρηματιστήριο Ενέργειας, εξαιτίας της απογείωσης της χονδρεμπορικής τιμής της μεγαβατώρας.

Από τις αρχές του έτους, οι συναλλαγές στην Αγορά Επόμενης Ημέρας (DAM), που αντιπροσωπεύει το μερίδιο του λέοντος στις χονδρεμπορικές αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, φθάνουν και ξεπερνούν το 1 δισ. ευρώ τον μήνα, με τον Αύγουστο να υπερβαίνουν τα 2 δισ. ευρώ. Ο Αύγουστος, άλλωστε, είναι ο μήνας με την υψηλότερη μεσοσταθμική χονδρεμπορική τιμή, που ανήλθε σε 436,53 ευρώ τη μεγαβατώρα.

Η σύγκριση των συναλλαγών στην DAM από την έναρξη του «target model», τον Νοέμβριο του 2020 έως τον Σεπτέμβριο του 2022, είναι συντριπτική. Από 226 εκατ. ευρώ εκτινάχθηκαν στο 1,8 δισ. ευρώ. Εντυπωσιακή είναι και η διαφορά της μεσοσταθμικής χονδρικής τιμής. Από τα 52,66 ευρώ τη μεγαβατώρα εξακοντίσθηκε στα 416,87 ευρώ τη μεγαβατώρα.

Τα στοιχεία αυτά περιέχονται στις μηνιαίες αναφορές για τη λειτουργία της Χονδρικής Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας, ένα νέο εργαλείο που διαθέτει από τις 9 Νοεμβρίου η ΡΑΕ στην ιστοσελίδα της. Οι αναφορές ξεκινούν από την έναρξη του «target model», τον Νοέμβριο του 2020 και φθάνουν έως και τον Σεπτέμβριο του 2022, με επιμέρους στοιχεία για την DAM, την Ενδοημερήσια Αγορά και την Αγορά Εξισορρόπησης.

Η εκτόξευση των συναλλαγών στην DAM, που έχει μερίδιο πάνω από 90% σε σχέση με τις άλλες Αγορές, οφείλεται αποκλειστικά στη δυσθεώρητη αύξηση των τιμών του ηλεκτρισμού, που αρχίζει και παρατηρείται από τον Ιούνιο του 2021. Έως τότε κινούνταν σε διψήφιο νούμερο (83,47 ευρώ/MWh έναντι 63,16 ευρώ/MWh τον Μάιο του 2021). Έκτοτε παρουσιάζει σταθερά τριψήφιο νούμερο. Από 101,86 ευρώ/MWh τον Ιούλιο του 2021, έκλεισε με 235,38 ευρώ/MWh τον Δεκέμβριο του 2021, ελέω ενεργειακής κρίσης. Τον Σεπτέμβριο του 2022 ήταν στα 416,87 ευρώ/MWh.

Οι επιβαρύνσεις στα τιμολόγια των καταναλωτών είναι γεγονός από πέρυσι το καλοκαίρι, με το νέο σύστημα τιμολόγησης, από τον Αύγουστο φέτος, να τις αυξάνει ακόμη περισσότερο παρά τις επιδοτήσεις.

Την ίδια στιγμή, οι προμηθευτές ενέργειας καλούνται να έχουν όλο και περισσότερα κεφάλαια για την αγορά ενέργειας που διαθέτουν στους πελάτες τους, με την είσπραξη να μετατίθεται στην καλύτερη των περιπτώσεων δύο μήνες μετά. Αυτή ακριβώς η ταμειακή πίεση είναι που υποκινεί τις εξαγορές στον κλάδο, οι οποίες θα συνεχιστούν αναπόφευκτα, όπως είπε σε συνέντευξη στο Euro2day.gr ο πρόεδρος του ΕΣΠΕΝ Γιάννης Μητρόπουλος.

Για τους παραγωγούς, από την άλλη πλευρά, δεν είναι εύκολα τα συμπεράσματα, δεδομένου ότι δεν είναι γνωστά όλα τα κόστη τους. Πηγές που μίλησαν στο Euro2day.gr δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο να υπάρχουν ευνοημένοι παραγωγοί. Πάντως, το θέμα αυτό, προσθέτουν, είναι αρμοδιότητα άλλων θεσμικών φορέων.

Ωστόσο, από τον Ιούλιο ξεκίνησε η εφαρμογή του πλαφόν στην DAM, με βάση το οποίο αμείβονται οι παραγωγοί πλέον. Ειδικά για τον Αύγουστο, με χονδρεμπορική τιμή στα 436,53 ευρώ/MWh, οι ρυθμιζόμενες τιμές που όρισε η ΡΑΕ ήταν για τις λιγνιτικές στα 205,38 ευρώ/MWh, για τις μονάδες φυσικού αερίου συνδυασμένου κύκλου (σχεδόν όλοι οι παραγωγοί) στα 422,39 ευρώ/MWh και για τις μονάδες φυσικού αερίου ανοιχτού κύκλου (ένας παραγωγός) στα 594,76 ευρώ/MWh (αμείφθηκε με την Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς-ΤΕΑ). Για τα νερά και τις ΑΠΕ, το πλαφόν παραμένει σταθερό, 112 ευρώ/MWh και 85 ευρώ/MWh αντίστοιχα. Η διαφορά ΤΕΑ και πλαφόν καταλήγει στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης, για την επιδοματική πολιτική της κυβέρνησης.

Για τον Σεπτέμβριο, με χονδρική τιμή στα 416,87 ευρώ/MWh, οι λιγνιτικές αμείφθηκαν με 214,22 ευρώ/MWh, οι φυσικού αερίου συνδυασμένου κύκλου είχαν τιμή 564,18 ευρώ/MWh (άρα, πήραν την ΤΕΑ) και ανοιχτού κύκλου 797,30 ευρώ/MWh (επίσης, με ΤΕΑ).