Φυσικό Αέριο: Δύο αποφάσεις κρίνουν το μέλλον της υπόγειας αποθήκης στην Καβάλα

Υπό την αίρεση μιας σειράς προϋποθέσεων τίθενται δύο κρίσιμες ρυθμιστικές αποφάσεις για την ολοκλήρωση του διαγωνισμού του ΤΑΙΠΕΔ, που αφορά στην υπόγεια αποθήκη φυσικού αερίου στη Νότια Καβάλα. Αποφάσεις που θα αποτελέσουν, με τη σειρά τους, κομβικό κριτήριο για τις τελικές αποφάσεις των προτιμητέων επενδυτών, αν θα συμμετάσχουν ή όχι στη φάση των δεσμευτικών προσφορών.

Πρόκειται, συγκεκριμένα, για τον βαθμό κοινωνικοποίησης του έργου, δηλαδή πώς θα επιμεριστεί το κόστος της επένδυσης (καταναλωτές, χρηματοδότηση, επενδυτές), καθώς και τον συναφή Κανονισμό Τιμολόγησης, αποφάσεις που ανήκουν στην αρμοδιότητα της ΡΑΕ.

Σύμφωνα με πληροφορίες του Euro2day.gr, την Ολομέλεια του Ρυθμιστή, την προηγούμενη Πέμπτη, απασχόλησε η Ανάλυση Κόστους-Οφέλους (CBA) που ζητήθηκε επιπρόσθετα από τον ΔΕΣΦΑ για τα συνοδά έργα αναβάθμισης του δικτύου, τα οποία συμπεριλαμβάνουν την κατασκευή ενός νέου αγωγού και κρίνονται απαραίτητα από τον Διαχειριστή για την ομαλή λειτουργία της αποθήκης. Με βάση τη CBA, το έργο, εκτιμά ο ΔΕΣΦΑ, παρουσιάζει όφελος με απόσβεση στα 50 χρόνια. Όμως, το διάστημα αυτό, λένε οι ίδιες πληροφορίες, θεωρήθηκε από την Αρχή πολύ μεγάλο, καθώς έως τότε, λόγω της ενεργειακής μετάβασης, πιθανότατα δεν θα χρησιμοποιείται το φυσικό αέριο.

Για τους λόγους αυτούς, η ΡΑΕ ζήτησε από τον ΔΕΣΦΑ να επανέλθει με δύο νέες αναλύσεις: μία μελέτη για την απόσβεση του project στα 25 χρόνια και μία ακόμη για το κατά πόσο παρουσιάζει πλεονέκτημα η επένδυση με την κατασκευή ενός επιπλέον αγωγού, από τη Θεσσαλονίκη ως την Κομοτηνή, συνολικού εκτιμώμενου κόστους περί τα 400 εκατ. ευρώ.

Η ΡΑΕ εμφανίζεται επιφυλακτική για τη γνωμοδότησή της σχετικά με την κοινωνικοποίηση του project για έναν ακόμη λόγο. Γιατί δεν έχει οριστικοποιηθεί ακόμη η λίστα των ενεργειακών Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος (PCIs). Και μπορεί να έχει ενταχθεί στην 5η λίστα και η υπόγεια αποθήκη, ωστόσο, η απόφαση που εγκρίθηκε από την Κομισιόν έχει σταλεί στο Ευρωκοινοβούλιο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, τα οποία έχουν τουλάχιστον δύο μήνες περιθώριο για να την αποδεχθούν ή να την απορρίψουν, χωρίς δικαίωμα τροποποίησής της. Προβλέπεται, μάλιστα, η δυνατότητα, αν χρειαστεί, η διαδικασία να παραταθεί για άλλους δύο μήνες, κάτι που σημαίνει ότι το όλο θέμα θα παραμείνει στον αέρα, στη χειρότερη περίπτωση, ως τον Μάρτιο του 2022. Όπως είναι ήδη γνωστό, η ένταξη στη λίστα έργων φυσικού αερίου έχει προκαλέσει αντιδράσεις από το Κόμμα των Πρασίνων και περιβαλλοντικές οργανώσεις, που κρίνουν ότι δεν θα έπρεπε να συμπεριληφθούν τέτοια έργα, στο πλαίσιο της «πράσινης» μετάβασης.

Συνεπώς, η οριστική έγκριση της λίστας εκτιμάται ότι επηρεάζει άμεσα, πέραν των άλλων, την απόφαση για τα ποσοστά κοινωνικοποίησης του έργου, που καλείται να προσδιορίσει η ΡΑΕ. Στην περίπτωση που περάσει τελικά ως έχει η λίστα σημαίνει ότι η επένδυση θα χρηματοδοτηθεί από κονδύλια του μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη» (CEF). Άρα, θα είναι μικρότερο, εκ των πραγμάτων, το ποσοστό που θα κληθούν να επιβαρυνθούν οι καταναλωτές μέσα από τις ταρίφες. Σε αντίθετη περίπτωση, αν δηλαδή, απορριφθεί η λίστα με τα PCIs, τότε θα είναι πολύ υψηλό.

Να σημειωθεί ότι ο Ρυθμιστής είχε προχωρήσει σε μία κατ' αρχάς γνωμοδότηση για την κοινωνικοποίηση του έργου, επιμερίζοντας το κόστος του project κατά 50% στους καταναλωτές, κατά 35% χρηματοδότηση ως PCI και κατά 15% κάλυψη από τους επενδυτές. Η γνωμοδότηση αυτή δεν έλαβε επίσημο χαρακτήρα, όταν προέκυψαν τα συνοδά έργα με τον νέο αγωγό και υπό το φως της εκκρεμότητας για τα Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος.

Σε κάθε περίπτωση, με αυτά τα δεδομένα, φαίνεται ότι δύσκολα θα τηρηθεί το προβλεπόμενο χρονοδιάγραμμα του διαγωνισμού, όπως τουλάχιστον περιγράφεται στην Έκθεση της Κομισιόν για τη 12η αξιολόγηση. Σύμφωνα με αυτό, οι ρυθμιστικές αποφάσεις τοποθετούνταν έως τα τέλη Νοεμβρίου, το πρώτο σχέδιο Σύμβασης Παραχώρησης να δοθεί στους προτιμητέους επενδυτές ως τα τέλη Δεκεμβρίου και μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2022 να υποβληθούν οι δεσμευτικές προσφορές.

Για ένα έργο άκρως απαραίτητο, που θα έπρεπε να έχει γίνει προ πολλού, ώστε να διαθέτει σήμερα η χώρα ένα σημαντικό «όπλο» απέναντι στις διακυμάνσεις των τιμών του φυσικού αερίου. Η αποθήκη προβλέπεται να δημιουργηθεί στο υπό εξάντληση κοίτασμα φυσικού αερίου, που βρίσκεται στο νοτιοδυτικό τμήμα της υπολεκάνης Πρίνου-Καβάλας, σε θαλάσσιο βάθος 52 μέτρων, στο Βόρειο Αιγαίο Πέλαγος, περίπου 6 χλμ. από τη δυτική ακτή της Θάσου.

Στον διαγωνισμό του ΤΑΙΠΕΔ έχουν εκδηλώσει μη δεσμευτικό ενδιαφέρον η κοινοπραξία ΔΕΣΦΑ-ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και η Energean Oil & Gas.