«Νάρκη» στα νέα μέτρα στήριξης η εκτόξευση του ελλείμματος

«Νάρκη» σε νέα μέτρα στήριξης της οικονομίας λόγω έξαρσης της πανδημίας και στους σχεδιασμούς της κυβέρνησης για την προώθηση του πακέτου των φοροελαφρύνσεων βάζει η εκτόξευση του πρωτογενούς ελλείμματος στα 8,2 δισ. ευρώ τον Ιούλιο από 6,1 δισ. ευρώ τον Ιούνιο.

Ο εκτροχιασμός του προϋπολογισμού που με βάση τις αρχικές εκτιμήσεις ξεπερνά ήδη τα 9,5 δισ. ευρώ και οδεύει προς πρωτογενές έλλειμμα πάνω από 5% του ΑΕΠ ανεβάζει το πυρετό της αγωνίας στο υπουργείο Οικονομικών καθώς στενεύει τα περιθώρια χρηματοδότησης πρόσθετων παρεμβάσεων για την στήριξη κλάδων και εργαζομένων που στροβιλίζονται στη δίνη της κρίσης

Επίσης η τρύπα στα φορολογικά έσοδα ύψους 3,570 δισ. ευρώ και η διόγκωση των δαπανών κατά 4,599 δισ. ευρώ στο επτάμηνο Ιανουαρίου-Ιουλίου περιορίζουν το δημοσιονομικό χώρο για σταδιακή άρση του φορολογικού βάρους στην οικονομία με μειώσεις εισφορών και φόρων που βρίσκονται ψηλά στη κυβερνητική ατζέντα.

Βέβαια υπάρχει και η «χρυσή εφεδρεία» του μαξιλαριού των ταμειακών διαθεσίμων ύψους 33 δισ. ευρώ, αλλά το οικονομικό επιτελείο τα διαφυλάττει ως κόρη οφθαλμού για έκτακτες και απρόβλεπτες εξελίξεις και σε καμία περίπτωση δεν θέλει να χαμηλώσει τη στάθμη της δεξαμενής, καθώς εκτός των άλλων κάτι τέτοιο θα κλόνιζε την εμπιστοσύνη των ξένων επενδυτών στις προοπτικές της οικονομίας και τη βιωσιμότητα του χρέους.

Αν και η πτώση των εσόδων από τους φόρους τον Ιούλιο ήταν χαμηλότερη σε σύγκριση με τον Ιούνιο και το Μάιο (15% έναντι (16,9% και 35,5% αντίστοιχα) ωστόσο τα πλήγματα στο τουρισμό, την εστίαση και το εμπόριο σε συνδυασμό με την οικονομική στενότητα και την ανασφάλεια των νοικοκυριών για την επόμενη ημέρα προοιωνίζονται συνέχιση των απωλειών στα κρατικά ταμεία. Είναι χαρακτηριστική η δήλωση του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών Θ. Σκυλακάκη ότι «η παγκόσμια πανδημία θα συνεχίσει να επηρεάζει πολύ σημαντικά τα δημόσια έσοδα, μέσω του τουρισμού και των εξαγωγών, μέχρι, κατ’ ελάχιστον, τον Οκτώβριο – Νοέμβριο του 2020».

Πέραν από τη βαθιά ύφεση που ανοίγει τρύπες στις εισπράξεις του δημοσίου λόγω πτώσης του τζίρου κυρίως σε κλάδους με σημαντικό μερίδιο συμμετοχής στο ΑΕΠ ο προβληματισμός των στελεχών του υπουργείου Οικονομικών εντείνεται καθώς διατυπώνονται φόβοι για νέα γενιά χρεών στο Δημόσιο, δεδομένου ότι μια μεγάλη μερίδα πολιτών θα βρεθεί σε αδυναμία εκπλήρωσης των υποχρεώσεων τους αφήνοντας έτσι απλήρωτους φόρους.

Το πρώτο κράς-τεστ για την ανταπόκριση των φορολογούμενων στην πληρωμή των του φόρου εισοδήματος αναμένεται στο τέλος Αυγούστου οπότε θα πρέπει να έχουν καταβληθεί οι δύο πρώτες δόσεις. Επισημαίνεται ότι οι φορολογούμενοι θα πρέπει να πληρώσουν έως το τέλος του έτους 4 δισ. ευρώ για το φόρο εισοδήματος, 2,7 δισ. ευρώ για τον ΕΝΦΙΑ και τουλάχιστον 1,5 δισ. ευρώ για τέλη κυκλοφορίας, καθώς και τις δόσεις από τις ρυθμίσεις για τις οφειλές που έχουν ανασταλεί αλλά και τις τρέχουσες.

Η δεύτερη εστία που ανάβει φωτιές στο προϋπολογισμό είναι η αναγκαστική αύξηση των δαπανών για την ενίσχυση επιχειρήσεων και εργαζομένων που όπως όλα δείχνουν δεν θα σβήσει τουλάχιστον άμεσα. Η αυξητική τάση των κρουσμάτων του κορωνοιου δημιουργεί την ανάγκη νέων περιοριστικών μέτρων με στοχευμένα lock down, κάτι που θέτει στο τραπέζι τη λήψη πρόσθετων μέτρων στήριξης και ταυτόχρονα επηρεάζει αρνητικά τα έσοδα του δημοσίου.

Σανίδα σωτηρίας για την αντιστάθμιση μέρους του δημοσιονομικού κόστους και τον περιορισμό των αποκλίσεων αποτελούν οι πόροι από τα ευρωπαϊκά ταμεία που αναμένεται να αρχίσουν να εισρέουν στα δημόσια ταμεία από τον τρέχοντα μήνα μέσω του προγράμματος SURE και των συνδεδεμένων με τον COVID 19 δαπανών ΕΣΠΑ.

Σε μια προσπάθεια να στείλει μήνυμα εντός και εκτός Ελλάδας ότι δεν κινδυνεύει η δημοσιονομική σταθερότητα και ότι οι αναταράξεις είναι προσωρινές και δικαιολογημένες λόγω της κρισιμότητας της κατάστασης ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών στη γραπτή του δήλωση-σχόλιο για την πορεία του προϋπολογισμού τον Ιούλιο σημειώνει με νόημα ότι «η επεκτατική δημοσιονομική πολιτική σε ολόκληρη την Ευρώπη και στην Ελλάδα, αποτελεί βασικό εργαλείο αντιμετώπισης των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας, μέσω των αναβολών των φορολογικών υποχρεώσεων και των δαπανών ενίσχυσης νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Θεμέλιος λίθος της η εμπιστοσύνη σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών, που αντανακλάται στις εκθέσεις των ευρωπαϊκών θεσμών και στα ιστορικά χαμηλά επιτόκια των ελληνικών ομολόγων».