Ποια κίνητρα δίνονται για αγορά ηλεκτρικού οχήματος

Σε δημόσια διαβούλευση αναρτάται το σχέδιο νόμου «Μετάβαση στην κινητικότητα χαμηλών εκπομπών: Μέτρα προώθησης και λειτουργία της αγοράς Ηλεκτροκίνησης». Η διαβούλευση θα διαρκέσει έως και την 1η Ιουλίου 2020.

Το νομοσχέδιο (οι βασικοί άξονες του οποίου παρουσιάστηκαν στις 5 Ιουνίου, Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος, από τον πρωθυπουργό Κ. Μητσοτάκη και τους συναρμόδιους υπουργούς Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κ. Χατζηδάκη και Υποδομών και Μεταφορών Κ. Καραμανλή) αποσκοπεί αφενός στη διαμόρφωση ολοκληρωμένου πλαισίου για την αγορά ηλεκτροκίνησης, αφετέρου στην προώθηση των αμιγώς ηλεκτρικών και υβριδικών οχημάτων.

Τα κίνητρα

Η πρώτη σημαντική παρέμβαση του νομοσχεδίου, πέρα από τα οικονομικά κίνητρα για απόκτηση ηλεκτρικού οχήματος που έχουν ήδη παρουσιαστεί («οικολογικό bonus»), αφορά στην παροχή φορολογικών κινήτρων με στόχο την ελάφρυνση του κόστους χρήσης ενός ηλεκτρικού οχήματος αλλά και την ανάπτυξη σημείων φόρτισης.

Ειδικότερα, μέσω ενός πλέγματος κινήτρων ενθαρρύνεται η κτήση και η χρήση ηλεκτρικών οχημάτων. Τα κίνητρα που παρέχονται περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων: έκπτωση δαπάνης για την αγορά και την μίσθωση αμιγώς ηλεκτρικού ή και plug-in υβριδικού οχήματος με την προσαύξηση να ανέρχεται στο 50% και 35% αντίστοιχα (75% ή 35% για τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε νησιωτικές περιοχές) , αυξημένους συντελεστές απόσβεσης παγίων, κάλυψη του κόστους φόρτισης και της παροχής οχήματος σε εργαζόμενους χωρίς αυτά να τους επιβαρύνουν ως φορολογητέο εισόδημα, αλλά και εξαίρεση της αγοράς οχήματος μηδενικών ρύπων από την ετήσια αντικειμενική δαπάνη και δαπάνη απόκτησης περιουσιακών στοιχείων από φυσικά πρόσωπα.

Ταυτόχρονα όμως ενθαρρύνεται μέσω φορολογικών κινήτρων και η ανάπτυξη υποδομών φόρτισης καθώς προβλέπεται αυξημένος συντελεστής απόσβεσης παγίων και έκπτωση δαπάνης για την αγορά και εγκατάσταση δημόσια προσβάσιμων σημείων φόρτισης με την προσαύξηση να φτάνει το 50% και το 70% σε νησιωτικές περιοχές, ενώ στην περίπτωση αποκλειστικής χρήσης αυτών από τους εργαζόμενους η προσαύξηση θα ανέρχεται στο 30%.

Δημιουργούνται με τον τρόπο αυτό, και σε συνδυασμό με τα προγράμματα επιβράβευσης της αγοράς και μίσθωσης ηλεκτρικών οχημάτων μέσω παροχής οικολογικού bonus, οι προϋποθέσεις για την κυκλοφορία των οχημάτων αυτών στους Ελληνικούς δρόμους.

Για την επίτευξη του στόχου αυτού «ενεργοποιείται» και ο δημόσιος τομέας, μέσω της υποχρεωτικής ποσόστωσης στις δημόσιες προμήθειες καθαρών οχημάτων προκειμένου να εκσυγχρονιστεί ο στόλος οχημάτων. Έτσι προβλέπεται το 25% των νέων οχημάτων από τον Αύγουστο του 2021 να είναι ηλεκτρικά. Επιπροσθέτως, εισάγονται υποχρεωτικά «πράσινα» κριτήρια επιλογής και αξιολόγησης στις διαδικασίες ανάθεσης του δημόσιου τομέα συμβάσεων που είναι συναφείς με χρήση στόλου οχημάτων, ώστε να έχουν προβάδισμα οι υποψήφιοι που διαθέτουν οχήματα χαμηλών εκπομπών .

Δεύτερη παρέμβαση η στήριξη της βιομηχανίας και η προσέλκυση επενδύσεων. Η βιομηχανία είναι πυλώνας για την ανάπτυξη της ηλεκτροκίνησης και στο νομοσχέδιο προβλέπεται η παροχή σημαντικών κινήτρων που στοχεύουν στην εγκατάσταση παραγωγικών επενδύσεων σε τεχνολογίες και τομείς της ηλεκτροκίνησης (μπαταρίες, φορτιστές, εξαρτήματα οχημάτων) στις λιγνιτικές περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης. Δημιουργείται με τον τρόπο αυτόν ένας νέος κύκλος οικονομίας στον οποίο συνυπάρχουν η υψηλή τεχνολογία, η καινοτομία και η έρευνα, προωθώντας την τοπική ανάπτυξη και την δημιουργία θέσεων εργασίας.

Η μείωση του φορολογικού συντελεστή κατά 5% και για πέντε (5) κερδοφόρες χρήσεις, η αύξηση των συντελεστών απόσβεσης παγίων και η δυνατότητα απόσβεσης της επένδυσης σε μόλις τρία χρόνια από την έναρξη λειτουργίας της μονάδας, η έκπτωση δαπάνης εργοδοτικών εισφορών κατά την φάση κατασκευής και ανεξάρτητα από την ηλικία του εργαζομένου με προσαύξηση της δαπάνης κατά 50%, και η προσαύξηση της κεφαλαιουχικής δαπάνης για τα πάγια στοιχεία ενεργητικού της μονάδας κατά 15%, είναι κίνητρα που μειώνουν σημαντικά τις φορολογικές υποχρεώσεις μιας νεοσύστατης παραγωγικής επιχείρησης δίνοντας ταυτόχρονα ισχυρό κίνητρο και δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για την ανάπτυξη του συγκεκριμένου κλάδου υψηλής τεχνολογίας. Συνδυαστικά με τα οικονομικά κίνητρα προβλέπεται η επιτάχυνση της έκδοσης άδειας εγκατάστασης και λειτουργίας, προκειμένου η διεκπεραίωση της διαδικασίας να γίνεται κατά προτεραιότητα από τις αρμόδιες υπηρεσίες.

Με τον τρόπο αυτό εκπέμπεται ένα ισχυρό μήνυμα - πρόσκληση σε εν δυνάμει επενδυτές, ότι η χώρα μας υποδέχεται την ηλεκτροκίνηση σε όλες τις μορφές της και με έμφαση τόσο στην εμπορική όσο και στην παραγωγική της διάσταση.

Οι υποδομές φόρτισης είναι μια τρίτη ουσιαστική και δομική παρέμβαση με πολύπλευρες διαστάσεις, επιτρέποντας τη γρήγορη ανάπτυξη δικτύων φόρτισης που να καλύπτουν επαρκώς την ελληνική επικράτεια. Αυτό επιτυγχάνεται:

• Με την Τοπική Αυτοδιοίκηση να αναλαμβάνει την εκπόνηση ειδικών σχεδίων φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων μέσω των οποίων χωροθετούνται θέσεις στάθμευσης και φόρτισης, προβλέποντας μάλιστα την δωρεάν στάθμευση των ηλεκτρικών οχημάτων σε αυτές
• Με τον Δημόσιο τομέα να δημιουργεί ειδικές θέσεις για την στάθμευση και την φόρτιση σε όλα τα κτίρια των δημόσιων υπηρεσιών τα οποία διαθέτουν χώρους στάθμευσης
• Με τη δημιουργία χώρων στάσης-στάθμευσης ΤΑΞΙ όπου θα εγκατασταθούν υποδομές φόρτισης, και στις υφιστάμενες και στις νέες πιάτσες, ώστε οι οδηγοί ηλεκτροκίνητων ΤΑΞΙ να μπορούν να χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες επαναφόρτισης κατά την αναμονή επιβατών
• Με την πρόβλεψη εγκατάστασης επαρκών σημείων φόρτισης αναλογικά με τις διαθέσιμες θέσεις στάθμευσης στα νέα αλλά και τα υπό ανακαίνιση κτίρια, όπως επίσης και στα αμιγούς επαγγελματικής χρήσης υφιστάμενα κτίρια 
• Με την απλοποίηση της διαδικασίας ώστε ένας κάτοχος ηλεκτρικού οχήματος που κατοικεί σε πολυκατοικία να μπορεί εύκολα και γρήγορα να εγκαταστήσει ένα οικιακό φορτιστή στο ιδιωτικό χώρο στάθμευσής του
• Με τη δυνατότητα διενέργειας διαγωνισμών σε τοπικό επίπεδο για τη δημιουργία υποδομών φόρτισης, σύμφωνα με προδιαγραφές που θα εκδοθούν από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Η τέταρτη παρέμβαση αφορά την οργάνωση και την λειτουργία της αγοράς των υποδομών που αναφέρθηκαν παραπάνω.

Με γνώμονα το «φορτίζω παντού, οποιαδήποτε στιγμή, με χαμηλό κόστος και εύκολη πρόσβαση» προωθούνται ρυθμίσεις που προωθούν ένα ανταγωνιστικό, διαφανές και χρηστικό μοντέλο αγοράς με στόχο την απρόσκοπτη πρόσβαση του πολίτη και τη βέλτιστη εξυπηρέτησή του. Ταυτόχρονα δημιουργείται ένα φιλικό για τις ιδιωτικές επενδύσεις περιβάλλον με στόχο την ανάπτυξη επαρκών υποδομών φόρτισης και την παροχή υψηλής ποιότητας υπηρεσιών.

Στο πλαίσιο αυτό :

• Δημιουργείται Μητρώο Υποδομών και Φορέων της Αγοράς Ηλεκτροκίνησης με στοιχεία τόσο για τους φορείς της αγοράς όσο και για τα δημοσίως προσβάσιμα σημεία φόρτισης. Μέσω αυτού αφενός διευκολύνεται η εποπτεία της σχετικής αγοράς και αφετέρου ο πολίτης αποκτά ψηφιακή πρόσβαση στο δίκτυο φόρτισης, λαμβάνοντας ενημέρωση σε πραγματικό χρόνο μέσω του κινητού τηλεφώνου για την διαθεσιμότητα του εγγύτερου σημείου φόρτισης. Ταυτόχρονα παρέχονται σε πραγματικό χρόνο όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για το κόστος φόρτισης, την πλοήγηση σε διαθέσιμο σημείο φόρτισης, κράτηση θέσης, σύγκριση τιμών.
• Οργανώνεται η ανάπτυξη και λειτουργία των υποδομών φόρτισης για τις οποίες υπεύθυνοι είναι οι Φορείς Εκμετάλλευσης Υποδομών Φόρτισης Ηλεκτροκίνητων Οχημάτων (ΦΕΥΦΗΟ) 
• Καθορίζεται ο ρόλος του Παρόχου Υπηρεσιών Ηλεκτροκίνησης που μέσω των υπηρεσιών εντοπισμού και πληρωμής που παρέχει διευκολύνει την πρόσβαση στις υποδομές φόρτισης καθώς και τη χρήση τους.
• Καθορίζεται ρητά ο ρόλος του ΔΕΔΔΗΕ που υποχρεούται να διευκολύνει τη σύνδεση σημείων φόρτισης με το δίκτυο διανομής, συνεργαζόμενος κατά τρόπο που δεν εισάγει διακρίσεις με κάθε επιχείρηση που αναπτύσσει και λειτουργεί τέτοια σημεία.
• Ρυθμίζονται θέματα τιμολόγησης των υπηρεσιών φόρτισης, στη βάση της ελεύθερης τιμολόγησης και της διαφάνειας τιμών και χρεώσεων, ενώ θεσπίζεται η δυνατότητα ad hoc χρέωσης χρηστών ηλεκτρικών οχημάτων (δηλαδή για μεμονωμένη φόρτιση) σε όλες τις δημοσίως προσβάσιμες υποδομές φόρτισης, προς όφελος πάντα του χρήστη ηλεκτρικού οχήματος.
• Λαμβάνεται μέριμνα για την σταθερότητα και την απρόσκοπτη, με το μικρότερο κόστος, λειτουργία του ηλεκτρικού δικτύου υιοθετώντας τις βέλτιστες πρακτικές, όπως είναι η «έξυπνη» φόρτιση. Ενθαρρύνεται έτσι η μεγιστοποίηση της χρήσης ΑΠΕ για τη φόρτιση ηλεκτρικών οχημάτων, χρησιμοποιώντας ενέργεια από εναλλακτικές πηγές 
• Θεσπίζεται μηχανισμός παρακολούθησης της ανάπτυξης των δημόσια προσβάσιμων υποδομών φόρτισης, στη βάση του ανταγωνιστικού μοντέλου της αγοράς, με στόχο την πλήρη γεωγραφική κάλυψη της Ελληνικής επικράτειας, και λαμβάνοντας υπόψη την αναλογία των υποδομών φόρτισης σε σχέση με το σύνολο των ηλεκτρικών οχημάτων που κυκλοφορούν σε αυτή.
• Προβλέπονται διαδικασίες ελέγχου της επαρκούς ανάπτυξης των υποδομών και στοχευμένης παρέμβασης, ώστε και ο κάτοικος μιας ακριτικής περιοχής να έχει δυνατότητα πρόσβασης σε αυτές. Καθορίζεται έτσι ο ρόλος της Πολιτείας στην ενίσχυση και υποστήριξη των δράσεων ανάπτυξης της ηλεκτροκίνησης στη χώρα

Αρμόδιο για την οργάνωση και την εποπτεία της αγοράς ηλεκτροκίνησης είναι το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας σε συνεργασία με την Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας για θέματα αρμοδιότητάς της.

Σημαντικές παρεμβάσεις του νομοσχεδίου έχουν έναν σαφή προσανατολισμό στην ασφάλεια. Πιο συγκεκριμένα προς την κατεύθυνση αυτή :

• Εισάγεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα κατάλληλο τεχνικό πρότυπο για την εγκατάσταση των υποδομών φόρτισης
• Θεσπίζεται το πλαίσιο λειτουργίας των συνεργείων επισκευής και συντήρησης οχημάτων υψηλής τάσης, ενώ οι τεχνίτες των συνεργείων θα εκπαιδεύονται και θα πιστοποιούνται για τις γνώσεις τους και την άσκηση του επαγγέλματος 
• Περιλαμβάνεται πρόβλεψη για τη διενέργεια του τεχνικού ελέγχου των ηλεκτροκίνητων οχημάτων στα δημόσια και ιδιωτικά ΚΤΕΟ. 

Τέλος, συμπληρωματικά των ρυθμίσεων του νομοσχεδίου, και αμέσως μετά την ολοκλήρωση της κοινοβουλευτικής διαδικασίας για την επικύρωσή του, θα προκηρυχθεί η δράση ΚΙΝΟΥΜΑΙ ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ μέσω της οποίας θα ενισχυθούν με το οικολογικό bonus φυσικά πρόσωπα, ιδιοκτήτες Ε.Δ.Χ. οχημάτων ΤΑΞΙ και νομικά πρόσωπα ανεξαρτήτου μεγέθους και νομικής μορφής για την αγορά ή και μίσθωση ηλεκτρικών και plug-in υβριδικών οχημάτων καθώς και ηλεκτρικών δικύκλων και ποδηλάτων.

Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κωστής Χατζηδάκης δήλωσε σχετικά: «Ο κόσμος και η Ευρώπη περνάνε με μεγάλες ταχύτητες σε μια νέα εποχή. Το περιβάλλον καθιστά αναγκαίο αυτό το πέρασμα και οι εξελίξεις στην τεχνολογία είναι αρωγός. Η ηλεκτροκίνηση δεν είναι μόδα, είναι νέος οικολογικός τρόπος μετακινήσεων. Η κυβέρνηση θέλει να οδηγήσει και σε αυτόν τον τομέα την χώρα μας στην πρωτοπορία της Ευρώπης. Το νομοσχέδιο αυτό έχει προετοιμαστεί συστηματικά και με διάλογο με όλους του εμπλεκόμενους φορείς. Ωστόσο, η δημόσια διαβούλευση μπορεί να προσθέσει ιδέες και να διορθώσει ατέλειες. Περιμένουμε τη συμμετοχή όλων και ιδιαίτερα των νέων, καθώς δεν μιλάμε μόνο για αυτοκίνητα, αλλά και για δίκυκλα και για ποδήλατα. Μαζί μπορούμε να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις για πράσινες μεταφορές στην Ελλάδα»

*Δείτε το νομοσχέδιο για την ηλεκτροκίνηση στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".