Κορωνοϊός: Η ελληνική θέση στη μάχη των application ιχνηλάτησης

Μια λύση που στηρίζεται στο GPS και όχι στο Bluetooth, που ετοιμάζονται να αξιοποιήσουν οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, προκρίνει κατά πληροφορίες η ελληνική κυβέρνηση, την ίδια στιγμή που σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σε εξέλιξη μάχη για τα πρότυπα και τις τεχνολογίες των εφαρμογών ταχείας ιχνηλάτησης επαφών όσων ασθενήσουν από τον κορωνοϊό.

Μέσω των συγκεκριμένων εφαρμογών, που εγκαθίστανται στα κινητά τηλέφωνα, οι υγειονομικές αρχές θα μπορούν να ειδοποιήσουν όσους ήρθαν σε επαφή με κρούσματα του κορωνοϊού. Στη… θεωρία, οι εφαρμογές λογισμικού καταγράφουν όσους βρέθηκαν τις προηγούμενες ημέρες κοντά σε ένα κρούσμα (π.χ. σε απόσταση μέχρι δύο μέτρα) και στη συνέχεια τους ειδοποιούν, είτε για να εξεταστούν για τον κορωνοϊό είτε για να μπουν μόνοι τους σε καραντίνα 14 ημερών.

Παρά τις απόπειρες για την εφαρμογή κοινού τεχνολογικού προτύπου ιχνηλάτησης επαφών και καταγραφής κρουσμάτων, αρκετές χώρες της Ε.Ε. ακολουθούν διαφορετική στρατηγική, αν και στις περισσότερες περιπτώσεις αναπτύσσονται εφαρμογές με βάση το Bluetooth. Χώρες όπως η Γερμανία και η Ιταλία προωθούν εφαρμογές που δεν αποθηκεύουν δεδομένα τοποθεσίας των χρηστών σε κάποιο κεντρικό σύστημα, ενώ κάποιες άλλες, όπως η Βρετανία, η Γαλλία και η Νορβηγία, προκρίνουν λύσεις που τα δεδομένα τοποθεσίας αποθηκεύονται κεντρικά, με το επιχείρημα πως έτσι διευκολύνονται οι υγειονομικές αρχές.

Όσοι προκρίνουν την πρώτη λύση, που βασίζεται σε πρότυπο με βάση το Bluetooth που αναπτύσσουν από κοινού οι Apple και Google, θεωρούν πως με αυτό τον τρόπο προστατεύονται τα προσωπικά δεδομένα των χρηστών κινητών τηλεφώνων. Οι αμερικανικές εταιρείες υποστηρίζουν πως με τη λύση που αναπτύσσουν, σε αντίθεση με το GPS ή τα δεδομένα μέσω Wi-Fi ή από δίκτυα κινητής (με χρήση των κεραιών), δεν αποθηκεύεται η πραγματική θέση του χρήστη κάθε χρονική στιγμή, αλλά η εγγύτητα με άλλους χρήστες κινητών (καταγράφονται όσα κινητά βρέθηκαν πολύ κοντά του και αν νοσήσει, η εφαρμογή τούς στέλνει μήνυμα). 

Υπάρχουν, πάντως, και κάποιοι που θεωρούν πως το Bluetooth δεν είναι η καλύτερη τεχνολογική λύση για την ιχνηλάτηση επαφών κρουσμάτων του κορωνοϊού. Πριν από λίγες ημέρες, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΟΤE Μιχ. Τσαμάζ είχε δηλώσει πως προσωπικά έχει αμφιβολίες για την ουσιαστική βοήθεια που μπορεί να προσφέρει μια τέτοια εφαρμογή. Όπως είχε υποστηρίξει, μέσω της τεχνολογίας Bluetooth καταγράφεται η εγγύτητα δύο συσκευών ακόμη και σε απόσταση 10-15 μέτρων, ενώ οι υγειονομικές υπηρεσίες αναζητούν όσους πλησίασαν σε απόσταση μικρότερη των δύο μέτρων από ένα κρούσμα του κορωνοϊού. Η μητρική του ΟTΕ, η Deutsche Telekom, συμμετέχει, πάντως, μαζί με τον κολοσσό του λογισμικού SAP και άλλους γερμανικούς οργανισμούς στην ανάπτυξη εφαρμογής με βάση το Bluetooth στη Γερμανία.

Αλλά και για τις λύσεις με βάση το GPS (Global Positioning System), δηλαδή με χρήση των δορυφόρων, εκφράζονται αμφιβολίες από οργανισμούς προστασίας προσωπικών δεδομένων όπως το Electronic Frontier Foundation (EFF). Στο EFF υποστηρίζουν πως το GPS παρέχει την ακριβή θέση ενός χρήστη κινητού σε μια ακτίνα πέντε μέτρων, όταν αναζητούνται όσοι πλησίασαν σε απόσταση μέχρι δύο μέτρα. Προσθέτουν πως για ακριβέστερο εντοπισμό χρειάζεται συνδυασμός τεχνολογιών GPS, Bluetooth κ.α., χωρίς και πάλι να είναι σίγουρο πως ένα κινητό τηλέφωνο θα εντοπιστεί με ακρίβεια δύο μέτρων από το κινητό ενός ανθρώπου που νόσησε.

Η μάχη για τις εφαρμογές και τα πρότυπα στην Ευρώπη

Οι διαφορετικές τεχνολογικές λύσεις που προωθούν αρκετές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις προκαλούν ανησυχία για τη διαλειτουργικότητα μεταξύ των εφαρμογών όταν ανοίξουν τα σύνορα, όπως επισημαίνουν σε πρόσφατο ρεπορτάζ οι Financial Times. Η Ιταλία ετοιμάζεται να ακολουθήσει τον δρόμο της Γερμανίας, που προωθεί λύση με βάση το πρότυπο των Apple και Google, ώστε να μην καταγράφεται η τοποθεσία των χρηστών και να μην αποθηκεύονται κεντρικά τα δεδομένα. Στον ίδιο δρόμο κινούνται και η Αυστρία με την Ελβετία. Αντίθετα, η Νορβηγία (μία από τις πρώτες χώρες της Ε.Ε. στην οποία λειτουργεί μια τέτοια εφαρμογή), η Γαλλία και η Βρετανία προωθούν λύσεις με κεντρική αποθήκευση των δεδομένων.

Η ιταλική εταιρεία Bending Spoons, που ανέπτυξε την εφαρμογή Immuni με βάση το Bluetooth, υποστηρίζει πως δεν αποθηκεύονται προσωπικά στοιχεία του χρήστη ούτε η τοποθεσία, αλλά καταγράφονται ανώνυμα όσοι ήρθαν σε επαφή με αυτόν. Η λειτουργία της εφαρμογής αναμένεται εντός των προσεχών εβδομάδων.

Στη Νορβηγία, το 25% του πληθυσμού έχει ήδη εγκαταστήσει την εφαρμογή Smittestopp, που ανέπτυξε η κρατική εταιρεία Simula και λειτουργεί από τις 16 Απριλίου. Σε δύο με τρεις εβδομάδες αναμένεται η έναρξη λειτουργίας της αντίστοιχης εφαρμογής στη Βρετανία, ενώ στη Γαλλία αναπτύσσεται η εφαρμογή StopCovid, η πρώτη έκδοση της οποίας αναμένεται στις 11 Μαΐου.

Πανευρωπαϊκά εξελίσσονται σήμερα διαφορετικές λύσεις για τις εφαρμογές ιχνηλάτησης επαφών ασθενών με κορωνοϊό. Αρκετές χώρες της Γηραιάς Ηπείρου στηρίζονται στο πρωτόκολλο ανοικτού κώδικα DP-3T (Decentralized Privacy-Preserving Proximity Tracing) και κάποιες άλλες στο PEPP-PT (Pan-European Privacy-Preserving Proximity Tracing), που προωθούνται από αντίπαλες ομάδες επιχειρήσεων και οργανισμών. Για παράδειγμα η Ελβετία, η Αυστρία, η Εσθονία, η Φινλανδία (η εφαρμογή Ketju βρίσκεται σε πιλοτικό στάδιο), αλλά και η Γερμανία προωθούν εφαρμογές με βάση το DP-3T, κοντά στο οποίο βρίσκεται και η πλατφόρμα ανάπτυξης εφαρμογών των Apple και Google.

Τον δικό τους δρόμο ακολουθούν χώρες όπως η Κίνα, όπου η σχετική εφαρμογή λειτουργεί ήδη σε περισσότερες από 200 πόλεις, και το Ισραήλ, όπου η εφαρμογή “HaMagen” λειτουργεί από τις 22 Μαρτίου.

Στην Τσεχία, η κυβέρνηση υιοθέτησε πλατφόρμα που στηρίζεται σε τεχνολογική λύση που ανέπτυξε η Σιγκαπούρη (η εφαρμογή ονομάζεται e-Rouska). Η εφαρμογή TraceTogether της Σιγκαπούρης βασίζεται σε ανοικτό πρότυπο που αναπτύχθηκε στη χώρα, το OpenTrace.