Τι φρενάρει… τις γεωτρήσεις στην Ελλάδα

Παρά τις κυβερνητικές εξαγγελίες, διαχρονικά, περί περιορισμού των γραφειοκρατικών αγκυλώσεων στην αδειοδότηση των εταιρειών που μισθώνουν, κατόπιν διεθνών διαγωνισμών, περιοχές για έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων, εντούτοις μέχρι σήμερα δεν έχει μπει ούτε ένα γεωτρύπανο στην Ελλάδα.

Πέρασαν οκτώ χρόνια από τότε που διενεργήθηκαν οι πρώτοι διαγωνισμοί για την πρόσκληση επενδυτών στα θαλάσσια οικόπεδα του Πατραϊκού Κόλπου και του Κατάκολου και το χερσαίο των Ιωαννίνων και αν και τα δύο πρώτα είναι τα πλέον ώριμα, εντούτοις διαπιστώνεται ότι οι χρόνοι για τις πρώτες γεωτρήσεις πάνε όλο και πιο πίσω.

Διοικητικές αγκυλώσεις, γραφειοκρατία, έλλειψη πολιτικής βούλησης για τη διαβεβαίωση των κατοίκων και φορέων σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος, καθώς και απουσία μακροχρόνιας στρατηγικής προκαλούν επενδυτικά εμπόδια.

Ολο και πιο πίσω ο Πατραϊκός

Δεν είναι τυχαίο ότι παραμονές των Χριστουγέννων (23 Δεκεμβρίου) η κοινοπραξία των Ελληνικών Πετρελαίων και της Edison που είναι ανάδοχος του «Πατραϊκού Κόλπου» έλαβε από την Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων, έχοντας υποβάλει σχετικό αίτημα στις 10 Δεκεμβρίου, 18μηνη παράταση για την υλοποίηση της δεύτερης φάσης του ερευνητικού της προγράμματος και συγκεκριμένα της πρώτης ερευνητικής γεώτρησης.

Οι μισθωτές είχαν την υποχρέωση -και ενώ είχαν λάβει παράταση και στην πρώτη φάση των ερευνών- να πραγματοποιήσουν τη γεώτρηση μέχρι τον Μάρτιο του 2020. Ο λόγος για τον οποίο το γεωτρύπανο δεν πρόκειται να εμφανιστεί ούτε φέτος έχει να κάνει με σημαντικές ελλείψεις υποδομών που παρουσιάζουν γειτονικά λιμάνια της περιοχής. Έτσι οι δύο εταιρείες δεν μπορούν να φέρουν τον αναγκαίο εξοπλισμό για την έναρξη του γεωτρητικού προγράμματος.

Υπενθυμίζεται ότι ο Πατραϊκός είναι η πλέον ώριμη περιοχή για την πρώτη γεώτρηση, και θα έδινε το πρώτο επενδυτικό σινιάλο της χώρας για την προσέλκυση κι άλλων εταιρειών. Οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για κοίτασμα 140 εκατ. βαρελιών πετρελαίου.

Η τραγελαφική περιπέτεια του Κατάκολου

Άλλη μία περιοχή που είναι επίσης ώριμη, όχι απλά για ερευνητική γεώτρηση αλλά για παραγωγή του κοιτάσματος, είναι το Κατάκολο. Αν και το περιφερειακό συμβούλιο γνωμοδότησε θετικά, εντούτοις τελειώνει και ο Ιανουάριος και το αρμόδιο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας δεν έχει ακόμη δώσει τις αναγκαίες περιβαλλοντικές εγκρίσεις. Αξίζει, δε, να σημειωθεί η τραγελαφική περιπέτεια που πέρασε η ανάδοχος εταιρεία Energean Oil & Gas με τη συγκεκριμένη παραχώρηση.

Το 2014 κυρώθηκε από τη Βουλή η σύμβαση παραχώρησης στην εταιρεία, η οποία και επέλεξε χερσαία έκταση για την πραγματοποίηση της οριζόντιας γεώτρησης στην περιοχή Δαφνούλι, δίπλα στον Βιολογικό Καθαρισμό του Κατακόλου. Τον Ιανουάριο του 2015, το Δασαρχείο Πύργου, μετά από αίτηση της εταιρείας, εξέδωσε πράξη χαρακτηρισμού για το οποίο μετά από τρεις μήνες εκδόθηκε πράξη τελεσιδικίας.

Στις 26 Αυγούστου του 2016, η Energean δήλωσε ότι το κοίτασμα είναι εκμεταλλεύσιμο. Ένα χρόνο μετά, τον Αύγουστο του 2017, το ελληνικό δημόσιο ενέκρινε το Σχέδιο Ανάπτυξης της εταιρείας. Στις 13 Ιανουαρίου της ίδιας χρονιάς, το ελληνικό δημόσιο ανάρτησε τους νέους δασικούς χάρτες, δίνοντας τη δυνατότητα αμφισβήτησης της δικής του πράξης τελεσιδικίας για την έκταση, που είχε εκδώσει το 2015.

Ως ημερομηνία υποβολής αντιρρήσεων ορίστηκε η 12η Ιουνίου 2017. Και πράγματι βρέθηκε κάτοικος ο οποίος υπέβαλε ένσταση για το τεμάχιο γης. Η εκδίκαση της ένστασης πραγματοποιήθηκε στις 17 Απριλίου του 2019 και απορρίφθηκε. Στη συνέχεια, τέθηκε σε διαβούλευση η Μελέτη Κοινωνικών και Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, αναγκαία για την έναρξη των εργασιών ανάπτυξης. Αλλά στις 20 Σεπτεμβρίου του 2019, οι νεοεκλεγείσες αυτοδιοικητικές αρχές ζήτησαν από το υπουργείο παράταση της διαβούλευσης…

Τον δικό της μύθο… έζησε και η παραχώρηση των Ιωαννίνων. Με την κοινοπραξία Repsol - Energean Oil & Gas να αντιμετωπίζει τα προηγούμενα χρόνια σοβαρές, ακόμη και βίαιες αντιδράσεις ορισμένων κοινωνικών ομάδων, χωρίς όμως να έχει την υποστήριξη της πολιτείας. Η πρώτη ερευνητική φάση του προγράμματος των δύο εταιρειών έχει λάβει παράταση έως και τον Οκτώβριο του 2020.

Χάνεται το στοίχημα της Νότιας Κρήτης;

Η σημερινή κυβέρνηση προχώρησε με ταχύτατους ρυθμούς την κύρωση των συμβάσεων στη Βουλή των πολλά υποσχόμενων παραχωρήσεων Δυτικά και Νοτιοδυτικά της Κρήτης και του Ιονίου. Οι μισθωτές είναι οι κοινοπραξίες Total - ExxonMobil - ΕΛ.ΠΕ και Repsol - ΕΛ.ΠΕ, αντίστοιχα.

Εδώ και μήνες, η ΕΔΕΥ, επιδιώκοντας να επιταχύνει τις γραφειοκρατικές διαδικασίες και να προσελκύσει επενδυτές, προετοίμασε την υποψήφια φιλόδοξη προς παραχώρηση περιοχή Νότια της Κρήτης. Έτσι εκπόνησε τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων τον Αύγουστο. Το κείμενο δόθηκε σε δημόσια διαβούλευση από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας τον Αύγουστο, με διάρκεια μέχρι και τον Οκτώβριο. Αν και ολοκληρώθηκε η διαβούλευση, εντούτοις η Διεύθυνση Περιβάλλοντος του ΥΠΕΝ ακόμη δεν έχει ενσωματώσει τα σχόλια και τις παρατηρήσεις, με αποτέλεσμα να χάνεται πολύτιμος χρόνος αλλά και κυρίως η αξιοπιστία της ελληνικής κυβέρνησης ως προς την πρόθεσή της να τρέξει κι άλλο πρόγραμμα παραχωρήσεων.