Ο νέος προνοιακός χάρτης για το 2020

Στον σχεδιασμό του νέου χάρτη προνοιακών επιδομάτων προχωρά το υπουργείο Εργασίας, ενόψει και της κατάρτισης του προϋπολογισμού για  το νέο έτος. Βάσει των αρχικών εισηγήσεων, αύξηση αναμένεται στον προϋπολογισμό του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ), καθώς η χρηματοδότηση του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος με 1 δισ. ευρώ αποτέλεσε προεκλογική δέσμευση της κυβέρνησης, ενώ περί τα 180 εκατ. ευρώ θα δοθούν για το νέο επίδομα γέννας, που θα δοθεί σε κάθε παιδί που θα γεννηθεί εντός του 2020.

Η αρμόδια υφυπουργός Δόμνα Μιχαηλίδου έχει δεσμευθεί ότι  για το 2020, βάσει του προγραμματισμού, θα ενισχυθούν οι δράσεις κοινωνικής αλληλεγγύης προς τους πολίτες, θα αυξηθεί το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, το ύψος των υπόλοιπων επιδομάτων θα διατηρηθεί ως έχει, ενώ αναμένεται να θεσπιστούν στοχευμένες δράσεις για την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος, όπως το επίδομα 2.000 ευρώ για κάθε γέννηση παιδιού.

Στο πλαίσιο της διαμόρφωσης του νέου χάρτη των προνοιακών επιδομάτων για τον επόμενο χρόνο, η αρμόδια υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Δόμνα Μιχαηλίδου δέχεται εισηγήσεις, εξετάζει σενάρια και αναλύει την πορεία της εκτέλεσης του προϋπολογισμού των επιδομάτων που ήδη δίνονται, προκειμένου να προχωρήσει στις απαιτούμενες παρεμβάσεις.

Το νέο επίδομα θα ονομάζεται επίδομα γέννας. Έχει ήδη εξαγγελθεί ότι θα ανέρχεται σε 2.000 ευρώ και θα δίνεται για κάθε παιδί που θα γεννηθεί από την 1η Ιανουαρίου 2020 και μετά. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο προϋπολογισμός του εκτιμάται σε 180 εκατ. ευρώ, με δεδομένο ότι κατά μέσο όρο, κατ’ έτος, γεννιούνται περίπου 88.000 παιδιά. Βάσει του σχεδιασμού, το νέο επίδομα θα είναι οριζόντιο, ενώ δεν αποκλείεται να τεθούν εισοδηματικά κριτήρια, που θα αποκλείουν περίπου το 15% των πολύ υψηλών εισοδημάτων.

Το ΚΕΑ, που η νέα κυβέρνηση επιθυμεί να το αναφέρει ως Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, βάσει των σεναρίων που επεξεργάζονται στο υπουργείο Εργασίας, θα αυξηθεί, ενώ θα διευρυνθούν και οι δικαιούχοι του. Στόχος είναι το 2020 ο προϋπολογισμός του να αυξηθεί στο 1 δισ. ευρώ, έναντι 850 εκατ. ευρώ που είχε προϋπολογιστεί για το τρέχον έτος και 680 εκατ. ευρώ που εκτιμάται ότι τελικά θα απορροφηθούν. Η αστοχία στην εκτέλεση του προϋπολογισμού εκτιμάται από το υπουργείο Εργασίας πως οφείλεται στο γεγονός ότι υπήρξε επικάλυψη με το επίδομα τέκνων, που δίνεται με ευνοϊκότερα κριτήρια και περιορισμένους ελέγχους. Βάσει των σεναρίων που εξετάζονται στο υπουργείο, το επίδομα θα αυξηθεί, τα εισοδηματικά κριτήρια θα αναπροσαρμοστούν ώστε να ενταχθούν περισσότεροι δικαιούχοι (π.χ. μονογονεϊκές οικογένειες), ενώ θα επιδιωχθεί μεγαλύτερη στόχευση στην αντιμετώπιση της ακραίας φτώχειας. Παράλληλα, θα υπάρξει διασύνδεση με το πληροφοριακό σύστημα Εργάνη, προκειμένου να γνωρίζουν στον ΟΠΕΚΑ το εάν ο δικαιούχος εργάζεται ή όχι.

Όσον αφορά το επίδομα τέκνων, εκτιμάται ότι τελικά θα υπάρξει υπέρβαση του προϋπολογισμού από 960 εκατ. ευρώ που έχουν προϋπολογιστεί, σε 1,07 δισ. ευρώ στο τέλος του 2019. Από το υπουργείο Εργασίας εκτιμούν ότι η αύξηση του απαιτούμενου κονδυλίου για το τρέχον έτος οφείλεται στη ένταξη περίπου 85.000 δικαιούχων οικογενειών από τρίτες χώρες, κυρίως λόγω της μείωσης του προβλεπόμενου χρόνου παραμονής στη χώρα, από 10 σε 5 χρόνια. Μάλιστα, δεν αποκλείεται το κριτήριο αυτό να επανέλθει στα 10 χρόνια. Βάσει των διαθέσιμων πληροφοριών πάντως, δεν σχεδιάζονται άλλες αλλαγές στα ποσά και τα κριτήρια διάθεσής του.

Και στην περίπτωση του επιδόματος στέγασης - ενοικίου, εκτιμάται ότι θα υπάρξει τελικά υπέρβαση στον προϋπολογισμό του 2019  κατά 70 εκατ. ευρώ. Το υπουργείο Εργασίας εκτιμάται ότι ενόψει της κατάρτισης του νέου προϋπολογισμού θα επιδιώξει την εξασφάλιση ποσού ίσου με αυτό που είχε εγγραφεί για το τρέχον έτος, ήτοι 300 εκατ. ευρώ. Εκτός από το κονδύλι, σε διαπραγμάτευση φαίνεται πως είναι και οι προϋποθέσεις που ισχύουν για την καταβολή του. Σύμφωνα με πληροφορίες, υπάρχουν σκέψεις - εισηγήσεις για  επανεξέταση των κριτηρίων (π.χ. να τεθεί και η προϋπόθεση ύπαρξης ασφαλιστικής ικανότητας κατά τους τελευταίους 3 μήνες πριν από την υποβολή αίτησης), αλλά και της πραγματοποίησης αυστηρότερων ελέγχων (π.χ. διασταυρώσεις με τη ΔEH), χωρίς να αλλάξει ο προϋπολογισμός του.  

Στα προνοιακά - αναπηρικά επιδόματα, η προσπάθεια του υπουργείου Εργασίας εκτιμάται ότι θα επικεντρωθεί στην επίσπευση της διαδικασίας  απονομής των νέων παροχών μέσω της ηλεκτρονικής διαδικασίας, καθώς διαπιστώνεται σημαντική καθυστέρηση κυρίως στο σκέλος των ιατρικών γνωματεύσεων. Στο σκέλος του προϋπολογισμού πάντως, για το τρέχον έτος εκτιμάται ότι θα υπάρχει υπέρβαση, καθώς είχαν προϋπολογιστεί 740 εκατ. ευρώ και εκτιμάται ότι θα απαιτηθούν συνολικά 890 εκατ. ευρώ.

Όσον αφορά, τέλος, τα σχολικά γεύματα, πρόγραμμα που  απευθύνεται συνολικά σε 153.244 μαθητές, 950 σχολείων, 63 δήμων όλης της χώρας, σύμφωνα με πληροφορίες, η νέα ηγεσία του υπουργείου αναμένεται να προχωρήσει στην ενίσχυσή του, επανεξετάζοντας όμως όρους και προϋποθέσεις.