Γόρδιος Δεσμός η υπόθεση του Θριάσιου

Προθεσμία μέχρι το τέλος του έτους έχει η νέα ηγεσία του υπουργείου Υποδομών προκειμένου να λύσει τον Γόρδιο δεσμό με δύο διαγωνισμούς Συμπραξης Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) που αφορούν την ανάπτυξη του εμπορευματικού συγκροτήματος του ΟΣΕ στο Θριάσιο, σε συνολική έκταση περί τα 2.000 στρέμματα.

Ο πρώτος διαγωνισμός, που αφορά την ανάπτυξη του εμπορευματικού κέντρου σε τμήμα 580 στρεμμάτων της έκτασης, έχει ανάδοχο από τον Νοέμβριο του 2016, αλλά επί σχεδόν τρία χρόνια παραμένει «παγωμένος». Η τύχη του δεύτερου διαγωνισμού, για τη διαχείριση του διαχείριση του Εμπορευματικού Σιδηροδρομικού Σταθμού και Σταθμού Διαλογής (ΕΣΣΣΔΙ) για 25 χρόνια, δηλαδή της υπόλοιπης έκτασης, που προκηρύχθηκε προ μηνών όπως-όπως, εξαρτάται από τον πρώτο.

Για τον πρώτο διαγωνισμό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εγείρει σειρά ερωτημάτων σε σχέση με ενδεχόμενη «παράνομη κρατική ενίσχυση» στην ΘΕΚ ΑΕ στην οποία συμμετέχουν η ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ (κατέχει το 80%) και Goldair Cargo (20%) που υπέβαλλε τη μοναδική προσφορά και ανακηρύχθηκε πλειοδότης. Ο παραχωρησιούχος ανέλαβε την ανάπτυξη του εμπορευματικού κέντρου και την διαχείρισή του για για 60 χρόνια έναντι τιμήματος 31 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 10 εκατ. είναι το εφάπαξ τίμημα και τα υπόλοιπα το ετήσιο μίσθωμα.

Λίγο πριν τις εκλογές η ελληνική πλευρά έστειλε απάντηση περίπου 100 σελίδων στην Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DG Comp.). Η απάντηση της τελευταίας, που θα κρίνει και τον διαγωνισμό για το εμπορευματικό κέντρο δεν αναμένεται νωρίτερα από τα τέλη του έτους, λόγω και των αλλαγών στην Κομισιόν. Ομως, η νέα κυβέρνηση εμφανίζεται να βλέπει με καλό μάτι τις συζητήσεις που έχει η Τράπεζα Πειραιώς, στην οποία ανήκει η ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ, ώστε να πωληθεί το ποσοστό της τελευταίας (80%, όπως προαναφέρθηκε) στην ΘΕΚ ΑΕ.

Ηδη κυκλοφορούν πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες την τράπεζα έχει προσεγγίσει η επενδυτική εταιρεία H.I.G. Capital. Η τελευταία φέρεται να διατηρεί προνομιακές σχέσεις με την κινεζική Cosco, που ελέγχει τον ΟΛΠ, και δεν διεκδίκησε το εμπορευματικό κέντρο επειδή θεωρούσε πως έπρεπε να παραχωρηθεί με ενιαίο διαγωνισμό η συνολική έκταση των 2.000 στρεμμάτων στο Θριάσιο.

Η είσοδος ιδιώτη επενδυτή με πλειοψηφικό ποσοστό στην ΘΕΚ ΑΕ θεωρείται από κάποιους μονόδρομος. Μεταξύ των αιτιάσεων της Κομισιόν περιλαμβάνεται και το γεγονός πως στην ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ συμμετέχει, μέσω της Τράπεζας Πειραιώς, το ελληνικό δημόσιο. Γεγονός που παραβιάζει τη συμφωνία της Ελλάδας με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η οποία προέβλεπε πως η διαχείριση του εμπορευματικού κέντρου θα παραχωρηθεί σε ιδιώτη, ώστε να μην αναγκαστεί η χώρα μας να επιστρέψει κοινοτικές επιδοτήσεις 170 εκατ. ευρώ με τις οποίες είχε χρηματοδοτηθεί η ανάπτυξη του συνολικού συγκροτήματος στο Θριάσιο. Γι’ αυτό και τη σχετική συμφωνία υπάρχει ρητή αναφορά σε «Ιδιωτικό Εμπορευματικό Κέντρο».

Για τον δεύτερο διαγωνισμό, το «Θριάσιο ΙΙ», είχε εκδηλωθεί ενδιαφέρον από την Piraeus Europe Asia Rail Logistics (PEARL), που συνδέεται με την κινεζική Cosco, την κοινοπραξία της ΤΡΑΙΝΟΣΕ με την ελληνική εταιρεία logistics SARMED, τον όμιλο Goldair και την κοινοπραξία της Damco του ομίλου Κοπελούζου με την FDL Group. Και αυτός ο διαγωνισμός προχώρησε βιαστικά ώστε να καλυφθούν δεσμεύσεις απέναντι στην Κομισιόν και τους δανειστές. Για παράδειγμα, ενώ αρχικά προβλέπονταν πως ο ΟΣΕ θα έχει πλειοψηφικό ποσοστό στην εταιρεία διαχείρισης, στη συνέχεια αποφασίστηκε να έχει μειοψηφικό. Με παρέμβαση της Κομισιόν φαίνεται πως θα έχει τελικά μηδενικό ποσοστό συμμετοχής.

Ο διαγωνισμός αφορά τη διαχείριση του διαχείριση του Εμπορευματικού Σιδηροδρομικού Σταθμού και Σταθμού Διαλογής (ΕΣΣΣΔΙ) για 25 χρόνια. Ο ανάδοχος στην ουσία θα αναλάβει να ολοκληρώσει/συμπληρώσει τα έργα για τον Εμπορευματικό Σιδηροδρομικό Σταθμό και Σταθμό Διαλογής, τους χώρους εναπόθεσης φορτίων, χώρους τελωνείου και γραφείων, καθώς και πρόσθετους χώρους αποθήκευσης.

Πρόκειται να αναλάβει την προμήθεια και εγκατάσταση των απαραίτητων γερανογεφυρών για τη φορτοεκφόρτωση των συρμών, επένδυση που υπολογίζεται στα 20 έως 25 εκατ. ευρώ. Επίσης, θα αναλάβει να ολοκληρώσει σειρά έργων υποστηρικτικών λειτουργιών όπως τα κτίρια του χώρου μεταφόρτωσης συνδυασμένων μεταφορών, φόρτωσης εμπορευματοκιβωτίων, μεταφόρτωσης φορτίου βαγονιών, πρατήριο υγρών καυσίμων και την προμήθεια του απαραίτητου μηχανολογικού εξοπλισμού (περονοφόρα κ.ά.).

Αν δεν ξεκαθαρίσει η κατάσταση με το εμπορευματικό κέντρο, που θα αποτελεί τον πυρήνα του συγκροτήματος στο Θριάσιο, δεν μπορεί να προχωρήσει και ο δεύτερος διαγωνισμός. Ο ίδιος διαγωνισμός βρίσκεται αντιμέτωπος και με σειρά προσφυγών που έχουν καταθέσει οι υποψήφιοι επενδυτές.

Τι προβλέπει η αρχική απόφαση της Κομισιόν για το Θριάσιο

Το άρθρο 2 της απόφασης που αφορά στη χρηματοδότηση του Εμπορευματικού Συγκροτήματος στο Θριάσιο προβλέπει ότι:

«1. Η Ελληνική Δημοκρατία υποβάλλει στην Επιτροπή έκθεση ανά εξάμηνο, αρχής γενομένης από την 31η Μαρτίου 2017, για τα μέτρα που έχουν ληφθεί προκειμένου να ολοκληρωθεί το μεγάλο έργο.

2. Η Ελληνική Δημοκρατία υποβάλλει στην Επιτροπή, το αργότερο έως την 31η Μαρτίου 2019, τις ακόλουθες πληροφορίες σχετικά με την πρόοδο και την οριστικοποίηση του έργου:

(1) Έκδοση βεβαίωσης οριστικής παραλαβής των δημόσιων έργων που υλοποιήθηκαν στο εμπορευματικό συγκρότημα του Θριάσιου Πεδίου

(2) Επικύρωση από το Ελληνικό Κοινοβούλιο της σύμβασης παραχώρησης για την κατασκευή και λειτουργία του «ιδιωτικού Εμπορευματικού κέντρου»

(3) Εκθέσεις που συντάσσονται από ανεξάρτητο μηχανικό σχετικά με την πρόοδο των έργων και τους κινδύνους για την ολοκλήρωση του «ιδιωτικού Εμπορευματικού κέντρου»

(4) Πιστοποιητικό ολοκλήρωσης των έργων από ανεξάρτητο μηχανικό για το «ιδιωτικό Εμπορευματικό Κέντρο»

(5) Υπογραφή σύμβασης ΣΔΙΤ για τη συνολική λειτουργία του εμπορευματικού συγκροτήματος του Θριάσιου Πεδίου».

Μέχρι σήμερα, δεν έχουν τηρηθεί τα χρονοδιαγράμματα για το έργο που αφορά τη συνολική λειτουργία του εμπορευματικού συγκροτήματος στο Θριάσιο. Αλλά και για την σύμβαση παραχώρησης του «Ιδιωτικού Εμπορευματικού Κέντρου», που εγκρίθηκε εγκαίρως από την Βουλή, υπάρχουν σοβαρές ενστάσεις της Κομισιόν.