Πακέτο Τσίπρα: Οι μεγάλοι κερδισμένοι και οι αστερίσκοι

Εντός των επόμενων ημερών η κυβέρνηση, όπως προκύπτει από τις χθεσινές εξαγγελίες του πρωθυπουργού, θα καταθέσει διατάξεις νόμου με τις οποίες θα προβλέπεται η άμεση καταβολή μιας «παραλλαγής» 13ης σύνταξης συνολικού ύψους 800 εκατ. ευρώ και μειώσεις στον ΦΠΑ.

Για τον ΦΠΑ, τα μέτρα αφορούν σε μετάταξη όλων των τροφίμων από τον κανονικό συντελεστή 24% στο 13%, μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση από το 24% στο 13% και μείωση του ΦΠΑ για ηλεκτρική ενέργεια και φυσικό αέριο από το 13% στο 6%. Αυτά τα μέτρα έχουν συνολικό δημοσιονομικό κόστος 1,060 δισ. ευρώ για φέτος (800 εκατ. ευρώ οι συντάξεις και 260 εκατ. ευρώ απώλεια εσόδων από τον ΦΠΑ σε επίπεδο εξαμήνου) και είναι τα μόνα δεδομένα.

Τα υπόλοιπα μέτρα τα οποία εξαγγέλθηκαν σε ορίζοντα διετίας, από τις δηλώσεις του πρωθυπουργού προκύπτει πως θα νομοθετηθούν μετά τις εθνικές εκλογές, στον βαθμό που ο ΣΥΡΙΖΑ παραμείνει στην κυβέρνηση.

Οι πληροφορίες αναφέρουν πως το ακριβές περιεχόμενο των εξαγγελιών της κυβέρνησης δεν ήταν σε πλήρη γνώση των θεσμών, με ορισμένες πηγές να κάνουν λόγο για «μονομερή ενέργεια», τουλάχιστον επί των ανακοινώσεων.

Αναμένεται να γίνει συζήτηση με τους θεσμούς, στο πλαίσιο της προγραμματισμένης (στις 10 το πρωί) συνάντησης στο υπουργείο Δικαιοσύνης, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες θα εξεταστούν στο Eurogroup της 16ης Μαΐου.

Οι δηλώσεις του Πιερ Μοσκοβισί χθες το μεσημέρι και το περιεχόμενο της έκθεσης ανοιξιάτικων προβλέψεων της Κομισιόν είχαν ανοίξει τον δρόμο για την αποδοχή -τουλάχιστον από την Κομισιόν- της ακύρωσης της προνομοθετημένης μείωσης του αφορολογήτου, ενώ οι τοποθετήσεις του επιτρόπου άφηναν περιθώριο ερμηνειών διαλλακτικής στάσης ως προς την αξιοποίηση του έξτρα δημοσιονομικού χώρου.

Ο κοινοτικός επίτροπος είχε αναφέρει πως πάγια η Κομισιόν δεν ήταν υπέρ των υπερπλεονασμάτων και προφανώς δεν χρειάζεται να συνεχίζονται στο διηνεκές, προσθέτοντας όμως ότι οι δεσμεύσεις πρέπει να τηρούνται.

Κύκλοι της ΕΚΤ μετά τις ανακοινώσεις Τσίπρα παρέπεμπαν, χωρίς περισσότερες λεπτομέρειες, στις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η ελληνική κυβέρνηση τον Ιούνιο του 2018, ενώ νωρίτερα πηγές του ESM στις οποίες είχε τεθεί το ερώτημα σχετικά με το σχήμα εγγυήσεων που προωθεί η κυβέρνηση, αναφορικά με το ύψος των πρωτογενών πλεονασμάτων, έκαναν λόγο για «ξεκάθαρες δεσμεύσεις» επί του 3,5% του ΑΕΠ.

Η τελική στάση των θεσμών δεν μπορεί να προεξοφληθεί, αν και από τα λεγόμενα του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου προκύπτει η πεποίθηση της κυβέρνησης ότι τα επιχειρήματα της ελληνικής πλευράς θα εισακουστούν.

Οι υποσχέσεις

Πέρα από τα μέτρα άμεσης εφαρμογής, ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε και μια δέσμη μετεκλογικών δεσμεύσεων, η υλοποίηση των οποίων συναρτάται με τη στάση των θεσμών. Πρακτικά, ο πρωθυπουργός προανήγγειλε μειωμένους στόχους πρωτογενών πλεονασμάτων 2,5% του ΑΕΠ από το 2020 και μετά, με την «απώλεια» της μίας μονάδας του ΑΕΠ επί της δέσμευσης για 3,5% του ΑΕΠ να καλύπτεται από «εγγυήσεις» 5,550 δισ. ευρώ σε ειδικό λογαριασμό. Όπως είπε, χθες έδωσε εντολή να ανοίξει ένας ειδικός λογαριασμός στον οποίο θα κλειδωθούν 5,55 δισ. ευρώ από τα ταμειακά διαθέσιμα της χώρας, τα οποία υπολογίζονται σήμερα σε 31 δισ. ευρώ.

Στα 31 δισ. ευρώ περιλαμβάνονται τα «κλειδωμένα» σε ειδικό λογαριασμό κεφάλαια τα οποία έλαβε η χώρα από τον ESM μετά την έξοδο από το Μνημόνιο, 3,6 δισ. ευρώ τα οποία θα κατευθυνθούν για πρόωρη αποπληρωμή μέρους των δανείων του ΔΝΤ και 11,5 δισ. ευρώ τα οποία, όπως είπε ο Αλέξης Τσίπρας, «θα χρησιμοποιήσουμε για την οριστική έξοδο από την κρίση».

«Θα έχουμε τη δυνατότητα να σχεδιάσουμε τους προϋπολογισμούς μας με μειωμένα πρωτογενή πλεονάσματα στο 2,5% του ΑΕΠ», είπε ο Αλέξης Τσίπρας, υποστηρίζοντας νωρίτερα πως εξαιτίας της εφαρμογής επεκτατικής δημοσιονομικής πολιτικής, η ενίσχυση της ανάπτυξης θα έρθει να καλύψει το χαμένο έδαφος των πλεονασμάτων και τελικά και πάλι το πλεόνασμα θα προκύψει πάνω από 3,5% του ΑΕΠ.

Αν οι υπολογισμοί δεν επιβεβαιωθούν στην πράξη, η κυβέρνηση προτείνει στους δανειστές «εγγύηση» από τα κλειδωμένα σε ειδικό λογαριασμό 5,550 δισ. ευρώ.

«Τα λεφτά είναι πάνω στο τραπέζι» είπε και ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, που έδωσε τις εξηγήσεις για το πώς θα δουλέψει στην πράξη αυτός ο ευρηματικός μηχανισμός εγγυήσεων. «Το 3,5% των πρωτογενών πλεονασμάτων δεν ήταν τιμωρία για την ελληνική οικονομία, ήταν η δική μας συνεισφορά στην απομείωση του χρέους. 3,5% υποσχεθήκαμε, 3,5% θα πάρουνε. Είτε θα το πάρουν από τον ειδικό λογαριασμό, είτε γιατί πάλι θα έχουμε υπεραπόδοση από την ανάπτυξη. Είναι κλειδωμένα αυτά τα λεφτά και είναι η εγγύησή μας», ανέφερε ο υπουργός Οικονομικών.

Τα μέτρα αυτά των επομένων ετών, μεταξύ άλλων, αφορούν σε μείωση της ειδικής εισφοράς άλληλεγγύης, μείωση του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ από το 13% στο 11%, μείωση του ΕΝΦΙΑ σε νησιά με λιγότερους από 1.000 κατοίκους, ενίσχυση της επιδότησης θέρμανσης για κατοίκους ορεινών περιοχών (Α και Β ζώνη), έκπτωση από τον φόρο εισοδήματος των τόκων στεγαστικών δανείων, επιδότηση ασφαλιστικών εισφορών νέων εργαζομένων, αύξηση του συντελεστή αποσβέσεων στο 150% για επενδύσεις επιχειρήσεων εντός πενταετίας, ταχύτερη μείωση του συντελεστή φορολογίας κερδών των επιχειρήσεων στο 25% το 2021, μείωση του φόρου για τους συνεταιρισμούς (10% και έκπτωση 10% στον φόρο εισοδήματος των συνεταιρισμένων αγροτών) και βέβαια, κατάργηση της προνομοθετημένης μείωσης του αφορολογήτου από το 2020.

Τι θα συμβεί εάν…

Η εξαγγελία μείωσης της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, εφόσον τελικά εφαρμοστεί, θα σημάνει μηδενικές επιβαρύνσεις για εισοδήματα έως 20.000 ευρώ. Πρακτικά η εφαρμογή της παραπάνω κλίμακας μεταφράζεται σε «κέρδη» από 22 ευρώ για έναν φορολογούμενο με εισόδημα 13.000 ευρώ έως και 726 ευρώ για φορολογούμενο με εισόδημα 40.000 ευρώ.

Η νέα κλίμακα την οποία εξήγγειλε ο πρωθυπουργός προβλέπει συντελεστές:

- 0% (από 2,2%) για εισοδήματα 12.000 έως 20.000 ευρώ

- 2% (από 5%) για το τμήμα του εισοδήματος από 20.001 έως 30.000 ευρώ

- 4% (από 6,5%) για το τμήμα του εισοδήματος από 30.001 έως 40.000 ευρώ

- 6% (από 7,5%) για το τμήμα του εισοδήματος από 40.001 έως 65.000 ευρώ

- 8% (από 9%) για εισοδήματα ως 65.001 έως 220.000 ευρώ

-10% (ο συντελεστής παραμένει αμετάβλητος) για εισοδήματα άνω των 220.000 ευρώ.

Η εφαρμογή της παραπάνω κλίμακας σημαίνει πως από το 2020, φορολογούμενος με ετήσιο εισόδημα 13.000 ευρώ δεν θα επιβαρύνεται με ειδική εισφοράς αλληλεγγύης και θα ελαφρυνθεί κατά 22 ευρώ.

Στις 15.000 ευρώ εισοδήματος, η μείωση είναι 66 ευρώ, στις 20.000 ευρώ τα 176 ευρώ της σημερινής επιβάρυνσης διαγράφονται, στις 25.000 ευρώ εισοδήματος ο φορολογούμενος θα έχει ωφέλεια 326 ευρώ και σε υψηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια, οι ελαφρύνσεις είναι ακόμα μεγαλύτερες.

Για τους έχοντες εισοδήματα 30.000 ευρώ, η μείωση φόρου φθάνει τα 476 ευρώ ετησίως (από 627 σήμερα σε 200 ευρώ), στις 40.000 ευρώ προκύπτει ελάφρυνση 721 ευρώ ( από 1,326 σε 600 ευρώ) και για ετήσιο εισόδημα 50.000 ευρώ, το «κέρδος» ανέρχεται σε 876 ευρώ.

Οι αλλαγές στον ΦΠΑ

Η μετάταξη όλων των τροφίμων από το 24% στο 13%, η οποία θα εφαρμοστεί άμεσα, εφόσον περάσει στην αγορά, θα επηρεάσει τις τιμές μιας σειράς βασικών αγαθών στο καλάθι της νοικοκυράς. Σήμερα, με ΦΠΑ 24% επιβαρύνονται τα παρακάτω προϊόντα:

- Καφές, Κακάο, Τσάι, Χαμομήλι , Ζάχαρη, Αλάτι, Ξίδι, Μπαχαρικά

- Αλλαντικά, Μαρμελάδες, Σοκολάτες, Γκοφρέτες, Μπισκότα

- Παγωτά, Κρουασάν, Παξιμάδια, Κονσέρβες, Σνακ, Δημητριακά

- Ηλιέλαια, Σογιέλαια, Καλαμποκέλαια, Φυτικές λιπαρές ουσίες.

Η μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση, η οποία επίσης θα εφαρμοστεί άμεσα, θα σημάνει μείωση των επιβαρύνσεων από το 24% στο 13% για τα προϊόντα τα οποία πωλούνται από οβελιστήρια, πιτσαρίες, αρτοποιεία, εστιατόρια, ταβέρνες, μεζεδοπωλεία, καφετερίες, ζαχαροπλαστεία, σνακ μπαρ, φαστ φουντ, κυλικεία-καντίνες κ.ά., ενώ οι καταναλωτές αναμένεται να δουν στους λογαριασμούς φυσικού αερίου και ρεύματος που θα εκδοθούν από τον Ιούνιο και μετά μείωση επιβαρύνσεων εξαιτίας της μετάταξης από το 13% στο 6%.