Ο γόρδιος δεσμός της δόσης και το «παραθυράκι» για μονομερή απόφαση

Βρυξέλλες ανταπόκριση

Στη σκιά ενός χαώδους Brexit, συνεδριάζουν σήμερα οι υπουργοί οικονομικών της ευρωζώνης όπου θα ενημερωθούν από τους θεσμούς για την δεύτερη έκθεση προόδου και θα ακούσουν τα επιχειρήματα του υπουργού οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου γιατί πρέπει να παραμείνει μια σειρά επιχειρηματικά δάνεια με εγγύηση την πρώτη κατοικία στο διάδοχο νόμο Κατσέλη.

Βέβαια μπορεί ο κ. Τσακαλώτος να αντιμετωπιστεί με συμπάθεια από κάποιους από τους υπουργούς, ο σκληρός πυρήνας, όμως, αναμένεται να πιέσει για δραστικές αλλαγές στο νέο σχήμα προστασίας της πρώτης κατοικίας, έχοντας μάλιστα την υποστήριξη της ΕΚΤ και του SSM. Και μπορεί η συζήτηση να γίνει σε υψηλούς τόνους, η εικόνα που θα βγει προς τα έξω αναμένεται, όμως, να είναι ισορροπημένη με το Eurogroup να προορίζεται να βγάλει μια πολιτική δήλωση για την «κατάσταση προόδου» όπου θα υπογραμμίζονται οι εκκρεμότητες. Άλλωστε και στο Eurogroup του Ιανουαρίου, η επίθεση κατά του Ιταλού υπουργού οικονομικών έγινε από τους ομολόγους του σε πολύ υψηλούς τόνους, τίποτα, όμως, δεν βγήκε προς τα έξω.

Αν και όλες οι πλευρές καταβάλλουν προσπάθειες να βρεθεί η χρυσή τομή έστω και την τελευταία στιγμή, ώστε να συνεδριάσει εκτάκτως το EwG πριν το Eurogroup, καμία πλευρά εντούτοις δεν φαίνεται να βιάζεται.

Για να βρεθεί λύση χωρίς να υπαναχωρήσει η ελληνική πλευρά, θα πρέπει να παρθεί πολιτική απόφαση στο Eurogroup, κάτι που στην παρούσα φάση φαίνεται πολύ δύσκολο, ακόμα και αν το θέλει. Το επιχείρημα από την πλευρά των δανειστών είναι ότι το ελληνικό τραπεζικό σύστημα δεν μπορεί να «αντέξει» την υφιστάμενη πρόταση της κυβέρνησης. Μάλιστα η ΕΚΤ ζήτησε την εμπλοκή του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος και την τεχνική άποψη και έκθεση της ΤτΕ, γιατί δεν εμπιστεύεται τις εκθέσεις όπως αυτές παρατέθηκαν από την κάθε τράπεζα.

Δεν είναι πλέον μόνο οι ευρωεκλογές στο μυαλό των αξιωματούχων. Οι τολμηρές ανακοινώσεις του Mario Draghi την περασμένη εβδομάδα «κοκκίνισαν» αντί να «πρασινίσουν» τις αγορές γιατί θεωρήθηκαν σταγόνα στον ωκεανό, ενώ ιδιαίτερη βαρύτητα δόθηκε στην αναθεώρηση προς τα κάτω της ανάπτυξης της ευρωζώνης.
Για αυτούς τους λόγους τα περιθώρια ευελιξίας δεν είναι μεγάλα.

Το παράδειγμα της Ιταλίας και της Γαλλίας

Βεβαίως, εάν η ελληνική κυβέρνηση επιθυμεί να προχωρήσει μονομερώς στην κατάθεση του νομοσχεδίου με τους όρους που θέλει, υπάρχει το σχετικό «παραθυράκι» το οποίο έχουν κάνει χρήση τόσο η Ιταλία, όσο και η Γαλλία.

Η χώρα μας δεν είναι πλέον σε μνημόνιο για να έχει άμεσες επιπτώσεις, ούτε οι δανειστές πλέον μπορούν να επιβάλουν άμεσα μέτρα. Εάν κριθεί ότι υπάρχει παράβαση τότε θα ακολουθηθούν οι απαραίτητες διεργασίες που εμπίπτουν στο ευρωπαϊκό εξάμηνο. Αυτό σημαίνει ότι για να φτάσουμε σε τυχόν κυρώσεις θα χρειαστούν μήνες. Εν τω μεταξύ ο νόμος θα έχει περάσει και εφαρμοστεί – οι εκλογές θα έχουν γίνει – και όταν φτάσουμε στο θέμα της παράβασης των κανόνων τότε μπορεί ο νόμος να «ανασκευαστεί» ώστε να μην φτάσουμε στο στάδιο των κυρώσεων.

Αυτή τη τακτική την ακολούθησαν πολλές χώρες στο παρελθόν, ακόμα και η Γερμανία. Πρόσφατα το ακολούθησε και η Ιταλία όπου αρνήθηκε αρχικά να υποχωρήσει σε μια σειρά προεκλογικών παροχών που είχε υποσχεθεί ο Ντι Μάιο. Ο προϋπολογισμός πέρασε αρχικά, όμως, υπήρξε τελικά συμβιβασμός Βρυξελλών – Ρώμης όταν τέθηκε η Ιταλία υπό την διαδικασία του υπερβολικού ελλείμματος.

Βέβαια η διαφορά μεταξύ Αθήνας και Ρώμης είναι οι κυβερνώντες, καθώς Salvini και Di Maio θεωρούνται ακόμα αντιευρωπαϊστές.

Στη περίπτωση της χώρας μας, τα πολιτικά οφέλη συνυπολογίζονται πλέον από τους εταίρους μας, όμως, είναι η πρώτη φορά που ο λόγος που δεν υπάρχει σύμπνοια δεν είναι πολιτικός, αλλά ουσιαστικός. Και αφορά, κατά τους ευρωπαϊους, τις αντοχές του τραπεζικού συστήματος.