Τα πέντε αγκάθια στον δρόμο για την εκταμίευση του 1 δισ. ευρώ

Στα «χέρια» των θεσμών βρίσκεται ήδη το συμφωνημένο πλαίσιο ανάμεσα στην κυβέρνηση και τις ελληνικές τράπεζες, αναφορικά με το διάδοχο σχήμα του νόμου Κατσέλη.

Σχόλια επί του παρόντος δεν έχουν παραληφθεί, αλλά όπως αναφέρει κυβερνητική πηγή, «όλα πρέπει να έχουν τελειώσει εντός της εβδομάδας». Στο ιδανικό σενάριο, όπου οι προτάσεις θα περνούσαν τις «εξετάσεις» των θεσμών χωρίς απαίτηση διορθωτικών παρεμβάσεων, το νομοσχέδιο αναμένεται να κατατεθεί μέχρι την Παρασκευή στη Βουλή και να ψηφιστεί έως το τέλος του μήνα.

Με αυτό τον τρόπο θα έκλεινε ομαλά το υπ’ αριθμόν ένα «προαπαιτούμενο» της δεύτερης μεταμνημονιακής αξιολόγησης, η οποία μέχρι σήμερα χαρακτηρίζεται από δραματικές καθυστερήσεις. Στους κόλπους της κυβέρνησης επικρατεί αισιοδοξία ότι η έκθεση η οποία αναμένεται στις 27 Φεβρουαρίου θα είναι θετική, ανοίγοντας τον δρόμο για την εκταμίευση της δόσης του 1 δισ. ευρώ στη συνεδρίαση του Eurogroup στις 11 Μαρτίου. 

Στους κόλπους των θεσμών επικρατεί αναμονή, ενώ έχουν επανέλθει στο προσκήνιο ανεπίσημα σχόλια για «αγώνα δρόμου στο και πέντε», όπως συνέβαινε και στις μνημονιακές αξιολογήσεις. Χαρακτηριστικό είναι το δημοσίευμα του Reuters ότι η εκταμίευση δεν θα γίνει τον Μάρτιο, αν δεν έχουν καλυφθεί όλες οι απαιτήσεις. 

Παρ’ όλα αυτά, οι διαρροές είναι ιδιαιτέρως προσεκτικές και είναι εμφανές ότι οι θεσμοί και για πολιτικούς λόγους -ευρωεκλογές, προοπτική επανόδου τις Ελλάδας στις αγορές με έκδοση δεκαετούς ομολόγου- δεν θέλουν να δημιουργήσουν αρνητικό σκηνικό.

Τα μηνύματα έχουν σταλεί στην ελληνική κυβέρνηση για το πόσο σημαντικό κρίνεται να υπάρξει μια θετική δεύτερη έκθεση και εκταμίευση της δόσης του 1 δισ. ευρώ και πλέον η μπάλα βρίσκεται στο ελληνικό γήπεδο.

Σε χαμηλούς τόνους, άλλωστε, εκτιμάται πως εάν κλείσει με «σωστό» τρόπο το θέμα των κόκκινων δανείων, στα υπόλοιπα μέτωπα «θα τα βρούμε», εφόσον και η κυβέρνηση δείξει ότι έχει τη βούληση να τηρήσει, έστω και την τελευταία στιγμή, τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει:

1. Με τα μέχρι σήμερα δεδομένα, η αρνητική έκβαση του διαγωνισμού για τις λιγνιτικές μονάδες θα πρέπει να «καλυφθεί» με νέα κυβερνητική πρωτοβουλία για το θέμα. Το αρμόδιο υπουργείο Ενέργειας βρίσκεται σε διαβουλεύσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού για τον τρόπο με τον οποίο θα προχωρήσει η διαδικασία πώλησης των λιγνιτικών μονάδων Μελίτης και Μεγαλόπολης.

2. Το ΥΠΕΝ αναμένεται παράλληλα έως στο τέλος του μήνα να καταθέσει στη Βουλή το νομοσχέδιο για τον διαχωρισμό της ΔΕΠΑ, στο… και πέντε της προθεσμίας ολοκλήρωσης των προαπαιτουμένων. Η έκθεση θα έχει δοθεί στη δημοσιότητα στις 27 Φεβρουαρίου, αλλά σε κάθε περίπτωση, οποιαδήποτε εξέλιξη υπάρξει έως και την παραμονή της συνεδρίασης του Eurogroup, θα ληφθεί υπόψη.

3. «Τρεχάλα» την τελευταία στιγμή καταγράφεται και στο μέτωπο της Εγνατίας, όπου οι καθυστερήσεις είναι μνημειώδεις αλλά την περασμένη Παρασκευή το Κυβερνητικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής ενέκρινε το Επιχειρησιακό Σχέδιο Αξιοποίησης του ΤΑΙΠΕΔ, στο οποίο περιλαμβάνονται 13 εκκρεμότητες για να ξεμπλοκάρει ο διαγωνισμός παραχώρησής της.

4. Στο μέτωπο των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του δημοσίου, τα στοιχεία Δεκεμβρίου έδειξαν ότι το δημόσιο ανέβασε ταχύτητα πληρωμών και αναμένονται τα νεότερα για τον Ιανουάριο, ενώ στα προαπαιτούμενα του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης έχει μάλλον προεξοφληθεί ότι οι δεσμεύσεις διορισμού μόνιμων γενικών γραμματέων και διευθυντών στο δημόσιο θα ικανοποιηθούν κατά το ήμισυ.

Το «κέρδος»

Μια θετική έκθεση από την Κομισιόν στις 27 Φεβρουαρίου θα φέρει πιο κοντά την εκταμίευση «δόσης», η οποία προσεγγίζει το 1 δισ. ευρώ. Εκτός από τα κέρδη SMPs και ANFAs, τα οποία ανέρχονται σε 644 εκατ. ευρώ, στη δόση αυτή περιλαμβάνονται και τα «κέρδη» από την αναδρομική κατάργηση, από το 2018, της αύξησης του επιτοκιακού περιθωρίου (step-up interest rate margin) που σχετίζεται με τη δόση για την επαναγορά του χρέους του δεύτερου ελληνικού προγράμματος. Η δεύτερη αυτή παράμετρος εκκρεμών κεφαλαίων προς απόδοση ξεπερνά τα 300 εκατ. ευρώ (το άθροισμα του 2018 και του πρώτου εξαμήνου 2019), ανεβάζοντας κοντά στο 1 δισ. ευρώ τη δόση που «παίζεται».

Τα κεφάλαια αυτά, σύμφωνα με την απόφαση του Eurogroup του περυσινού Ιουνίου, «θα αρχίσουν να μεταφέρονται στην Ελλάδα σε εξαμηνιαία βάση τον Δεκέμβριο και τον Ιούνιο, ξεκινώντας από το 2018 ως τον Ioύνιο του 2022, μέσω του ξεχωριστού λογαριασμού του ESM και θα χρησιμοποιηθούν για τη μείωση των ακαθάριστων χρηματοδοτικών αναγκών ή για τη χρηματοδότηση άλλων συμφωνημένων επενδύσεων».

Όπως είναι γνωστό, λόγω καθυστερήσεων, τον Δεκέμβριο δεν εξετάστηκε καν η απόδοση των κεφαλαίων στην Ελλάδα, αλλά χωρίς να δημιουργηθούν εντάσεις, με τη συνδρομή δηλώσεων Ευρωπαίων αξιωματούχων, η δόση μεταφέρθηκε για τον Μάρτιο. Πρακτικά, με το cash buffer των 37 δισ. ευρώ θα μπορούσε να υποστηρίξει κανείς πως ακόμα και εάν καθυστερούσε ένα εξάμηνο η εκταμίευση της δόσης, δεν θα χανόταν και ο κόσμος.

Μια τέτοια εξέλιξη όμως θα ήταν προφανώς αρνητική στο προεκλογικό αφήγημα της κυβέρνησης, ενώ θα μπορούσε να αναστείλει τα σχέδια νέας έκδοσης ομολόγων (ακόμα και δεκαετούς διάρκειας), αμέσως μετά το πράσινο φως του Eurogroup. Άλλωστε, το γεγονός της εναλλακτικής χρήσης των κεφαλαίων αυτών, είτε για τη μείωση των ακαθάριστων χρηματοδοτικών αναγκών είτε για τη χρηματοδότηση άλλων συμφωνημένων επενδύσεων, θα μπορούσε να θρέψει ένα ευρωπαϊκό-κυβερνητικό αφήγημα για τόνωση των επενδύσεων και της ανάπτυξης στη μεταμνημονιακή ελληνική οικονομία.