Οι συντάξεις και τα περιθώρια δημοσιονομικών ελιγμών

Η διαδικασία είναι διαφορετική. Το διακύβευμα, τεράστιο. Σήμερα, το κουαρτέτο της ενισχυμένης μεταμνημονιακής εποπτείας θα έχει την πρώτη συνάντηση με το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης και την Παρασκευή θα αναχωρήσει.

Τα ραντεβού δεν θα γίνονται στο Χίλτον. Ούτε όμως και στο υπουργείο Οικονομικών. Χθες βράδυ έγινε γνωστό ότι μόνο το δίδυμο Τσακαλώτου - Χουλιαράκη θα έχει συναντήσεις με το κουαρτέτο Κοστέλο, Ντρούντι, Τζιαμαρόλι και Ντόλμαν στο προστατευμένο έδαφος του υπουργείου Δικαιοσύνης. Η συνάντηση ολοκληρώθηκε το μεσημέρι. Μία ακόμα συνάντηση έχει προγραμματιστεί για την Παρασκευή ενώ, αν χρειαστεί, αναφέρουν αρμόδιες πηγές, μπορεί να γίνει και άλλη μια την Πέμπτη.

Αν δεν υπήρχε στο τραπέζι το θέμα των συντάξεων, η σταδιακή επιστροφή στην «κανονικότητα» θα είχε άλλες διαστάσεις. Παρότι δεν αναμένονται στην παρούσα φάση αποφάσεις, δεν υπάρχει αμφιβολία πως το κυρίαρχο πολιτικό και δημοσιονομικό θέμα της πρώτης μεταμνημονιακής αξιολόγησης είναι αν θα κοπούν, πότε και πόσο, οι συντάξεις.

Ο πρωθυπουργός δήλωσε χθες (στο euronews) πως «αν πετύχουμε τους στόχους, στον βαθμό που πετυχαίνουμε τους στόχους, μπορούμε να αποφύγουμε ένα μέτρο που και αχρείαστο είναι και αντιαναπτυξιακό και μη διαρθρωτικό». Εμφανίστηκε δε βέβαιος πως οι στόχοι θα επιτευχθούν.

Στην πρώτη συνάντηση με το οικονομικό επιτελείο, οι θεσμοί θα βάλουν στο τραπέζι τις προβλέψεις τους. Εκτιμούν, σύμφωνα με πληροφορίες, πως εάν εφαρμοστεί η συμφωνία όπως προβλέπεται με τις περικοπές στις συντάξεις και την παράλληλη εφαρμογή των αντίμετρων του Μεσοπρόθεσμου, τότε προκύπτει έξτρα δημοσιονομικός χώρος της τάξεως των 500 εκατ. ευρώ για το 2019. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι την 1η Ιανουαρίου κόβονται κύριες και επικουρικές συντάξεις έως και 18%, με την εξοικονόμηση να προσεγγίζει τα 3 δισ. ευρώ, αφαιρώντας ισόποσα χρήματα από τις τσέπες των -δυσαρεστημένων ενόψει της κάλπης –συνταξιούχων αλλά εφαρμόζονται και αντίμετρα 2 δισ. ευρώ. Το σενάριο αυτό είναι προφανές πως θέλει να ακυρώσει η κυβέρνηση, ακόμα και αν χρειαστεί να θυσιάσει ένα μεγάλο μέρος των επίσης προνομοθετημένων αντίμετρων κοινωνικού χαρακτήρα.

Στο δεύτερο σενάριο, αν δεν κοπούν οι συντάξεις και εφαρμοστούν τα αντίμετρα όπως προβλέπεται, τότε κατά τις εκτιμήσεις των δανειστών, αναφέρουν πληροφορίες, προκύπτει ένα δημοσιονομικό κενό 1,5 δισ. ευρώ για το 2019. Είναι σαφές ότι σε ένα τέτοιο σενάριο δεν θα εφαρμόζονταν και ισόποσα αντίμετρα, για να μηδενιστεί η επίπτωση.

Αυτά δείχνουν τα νούμερα. Πίσω από τους αριθμούς υπάρχουν οι πολιτικοί. Πληροφορίες αναφέρουν ότι οι εκπρόσωποι των θεσμών έρχονται με δύο γραμμές στην Αθήνα. Η Κομισιόν φέρεται έτοιμη να συζητήσει το μέλλον των συντάξεων, με θετική διάθεση εφόσον το πλεόνασμα είναι 3,5% του ΑΕΠ, με ένα σχετικό περιθώριο ασφάλειας, ο ESM διαμηνύει ότι οι συμφωνίες πρέπει να τηρούνται (μάλιστα ο Κλάους Ρέγκλινγκ διεμήνυσε ότι στην αντίθετη περίπτωση θα μπορούσαν να ακυρωθούν τα μέτρα για το χρέος), η ΕΚΤ έχει αποστασιοποιηθεί και περιορίζεται κυρίως στα τραπεζικά ζητήματα, ενώ το ΔΝΤ κλασικά επιμένει στην εφαρμογή του μέτρου, χωρίς όμως να έχει τη δύναμη των προηγούμενων ετών να την επιβάλει. Προφανώς η ετυμηγορία του θα βαρύνει στις αγορές.

Σε αυτό το πλαίσιο, τελευταίες πληροφορίες φέρνουν στο προσκήνιο το σενάριο της σταδιακής περικοπής των συντάξεων σε τέσσερις δόσεις, με την πρώτη να μεταφέρεται στο δεύτερο εξάμηνο του 2019, αφού νωρίτερα η Eurostat πιστοποιήσει τα δημοσιονομικά στοιχεία του 2018 και υπάρχει μια σχετικά καλή εικόνα για το πρωτογενές αποτέλεσμα του επόμενου έτους.

Προς το παρόν, όλα είναι ανοιχτά και αποφάσεις δεν πρόκειται να δρομολογηθούν πριν την εξέταση του προϋπολογισμού 2019 από την Κομισιόν στα μέσα του Οκτώβρη. Άλλωστε, θα πρέπει να κρατάμε κατά νου ότι τις τελικές αποφάσεις θα τις λάβει το Eurogroup.