Οι γρίφοι των Δελφών για χρέος-επιτήρηση

Το πλαίσιο της επόμενης ημέρας, μετά τη λήξη του τρίτου προγράμματος του ESM, το οποίο σκιαγράφησαν με τις τοποθετήσεις τους στο Forum των Δελφών Κλάους Ρέγκλινγκ, Ντέκλαν Κοστέλο και Τόμας Βίζερ, υποδεικνύει ότι η διαπραγμάτευση του διμήνου Μαΐου-Ιουνίου κάθε άλλο παρά εύκολη θα είναι.

Ξεκινώντας από την υποχρέωση τήρησης των στόχων πρωτογενών πλεονασμάτων 3,5% του ΑΕΠ έως και το 2022 και την εφαρμογή των ψηφισμένων μέτρων περικοπών σε συντάξεις και αφορολόγητο (μαζί με τα αντίμετρα) τη διετία 2019-20, τα οποία φαντάζουν αδιαπραγμάτευτα, η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να συμφωνήσει τους βαθμούς ελευθερίας της οικονομικής πολιτικής την επόμενη τετραετία, σε ένα πλαίσιο δεσμεύσεων το οποίο προκύπτει πως θα συνδέεται με τις όποιες ελαφρύνσεις αποφασιστούν στο χρέος.

Λαμβάνοντας υπόψη τις τοποθετήσεις Ρέγκλινγκ, το καλάθι των προσδοκιών ριζικών παρεμβάσεων στο χρέος μάλλον θα πρέπει να είναι μικρό.

Από την άλλη πλευρά, από τις δηλώσεις Κοστέλο προκύπτει ότι η ρύθμιση του χρέους σε συνδυασμό με αναπτυξιακά μέτρα είναι βασικό προαπαιτούμενο. Κάπου ανάμεσα, θα πρέπει να χωρέσουν και οι απαιτήσεις του ΔΝΤ…

Το πρώτο μεγάλο ζητούμενο είναι η επιτυχής και πλήρης υλοποίηση των 88 προαπαιτούμενων της τέταρτης αξιολόγησης, ιδανικά τον Μάιο ή το αργότερο τον Ιούνιο. Η ελληνική κυβέρνηση δουλεύει πάνω στο σενάριο υλοποίησης της συντριπτικής πλειοψηφίας των προαπαιτουμένων έως το τέλος Μαΐου.

Σε χρόνο παράλληλο και ιδίως μετά τη σύνοδο του ΔΝΤ στα τέλη Απριλίου, θα αρχίσουν να παίρνουν σάρκα και οστά οι προτάσεις διευθέτησης του χρέους. Στο τραπέζι υπάρχουν οι επιλογές επιμήκυνσης των ωριμάνσεων έως και κατά 15 χρόνια, χρήσης των κερδών από διακράτηση ελληνικών ομολόγων από κεντρικές τράπεζες και ΕΚΤ (SMPs , ANFAs) και ενδεχομένως χρήσης των αδιάθετων κεφαλαίων από το τρίτο πρόγραμμα του ESM, είτε για την εξαγορά των δανείων του ΔΝΤ είτε για την εξαγορά των πρώτων διμερών δανείων από τα κράτη-μέλη. Το τελευταίο σενάριο φαίνεται να κερδίζει πόντους.

Ξεκάθαρα, όπως προκύπτει από τις δηλώσεις Ρέγκλινγκ, ένα μέρος της έξτρα διευθέτησης (αν χρειαστεί) θα συνδεθεί με νέες δεσμεύσεις, η πρόοδος επί των οποίων θα ξεκλειδώνει ελάφρυνση χρέους.

Σε μία τοποθέτηση η οποία μοιάζει πολύ με τις παλαιότερες αναφορές του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο Ρέγκλινγκ είπε πως «όλοι συμφωνούμε ότι το χρέος πρέπει να είναι διαχειρίσιμο, αλλά η περαιτέρω ελάφρυνση χρέους δεν είναι το πιο σημαντικό στοιχείο που πρέπει να συμβεί για να το επιτύχουμε αυτό. Είναι η ανάπτυξη, οι μεταρρυθμίσεις και η δημιουργία ενός επαρκούς δημόσιου τομέα».

Όσον αφορά τη διάρκεια της μεταμνημονιακής ενισχυμένης επιτήρησης και των μεταρρυθμίσεων που θα απαιτηθούν, ο Ντέκλαν Κοστέλο «φώτισε» το σκηνικό: «Χρειάζεται ένα πρόγραμμα επιτήρησης που να προσφέρει κίνητρα ώστε να συνεχίσει η Ελλάδα τις δύσκολες μεταρρυθμίσεις. Τα επόμενα τρία-τέσσερα χρόνια μετρούν περισσότερο. Ξέρουμε την πρόοδο, αλλά ξέρουμε και τα ρίσκα εφαρμογής που υπάρχουν μπροστά. Οι κίνδυνοι που βλέπω εγώ είναι αυτοί της εφαρμογής, γιατί ακόμα και αν έχει γίνει το 100% της νομοθέτησης, το σημαντικότερο είναι η εφαρμογή».

Ο Τόμας Βίζερ άλλωστε έκανε λόγο για 4-5 μεγάλες μεταρρυθμίσεις τα επόμενα χρόνια, επί των οποίων, σύμφωνα με πληροφορίες, έχει ήδη βολιδοσκοπηθεί η ελληνική κυβέρνηση και δεν αποκλείεται να περιλαμβάνονται στις παρεμβάσεις ελληνικής ιδιοκτησίας.

Πριν από το Πάσχα, η ελληνική κυβέρνηση σχεδιάζει να κάνει ένα ουσιαστικό βήμα στην κατεύθυνση ανάληψης της ιδιοκτησίας των μεταρρυθμίσεων των επόμενων ετών, παρουσιάζοντας ένα πρόγραμμα ανάπτυξης και αυτοδέσμευσης σε μεταρρυθμίσεις που έχουν ήδη γίνει και θα γίνουν τα επόμενα χρόνια, αλλά και με έντονα στοιχεία κοινωνικής πολιτικής. Η σταδιακή αύξηση του κατώτατου μισθού αναμένεται να είναι μια σημαντική παράμετρος -ο Κοστέλο φάνηκε υποστηρικτικός-, ενώ κατά πληροφορίες δεν θα πρέπει να αποκλείεται και ένα σενάριο σταδιακής επαναφοράς της 13ης σύνταξης, ως αντιστάθμισμα στην επερχόμενη νέα περικοπή των συντάξεων.

Όσον αφορά το ενδεχόμενο λήψης προληπτικής γραμμής στήριξης, οι αξιωματούχοι μέχρι σήμερα απλώς σημειώνουν ότι απαραίτητη προϋπόθεση είναι να την αιτηθεί η ελληνική κυβέρνηση, η οποία όμως δεν προτίθεται να προβεί σε μία τέτοια κίνηση.