Τι «ψάχνει» ο SSM στις ελληνικές τράπεζες

Υπό το μικροσκόπιο του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού βρίσκονται, κυριολεκτικά και μεταφορικά, οι εγχώριες συστημικές τράπεζες καθώς ως το τέλος του έτους αναμένεται να ολοκληρωθούν δύο κρίσιμοι έλεγχοι για το επικείμενο stress test, ενώ η δυναμική προβολή των ευρημάτων θα παίξει ρόλο στον τρόπο με τον οποίο θα επιχειρηθούν να κατευναστούν οι ανησυχίες του ΔΝΤ.

Εντός του καλοκαιριού, ο SSM άρχισε να ελέγχει την ακρίβεια του σταθμισμένου σε κίνδυνο ενεργητικού (Risk Weighted Assets - RWA) των τεσσάρων συστημικών τραπεζών. Η διαδικασία έχει ήδη ολοκληρωθεί για τις Πειραιώς και Alpha Bankχωρίς σημαντικά ευρήματα, καθώς οι δύο τράπεζες ακολουθούν τα στάνταρντ πρότυπα στον υπολογισμό του RWA.

Το ενδιαφέρον εστιάζεται στις Εθνική Τράπεζα και Eurobank, οι οποίες, από την περασμένη δεκαετία, υπολογίζουν εσωτερικά το σταθμισμένο σε κίνδυνο ενεργητικό τους. Στη Eurobank, το έργο συλλογής των απαραίτητων στοιχείων έχει, σύμφωνα με πληροφορίες, τελειώσει, αλλά δεν υπάρχει καμία ενημέρωση για τα ευρήματα καθώς δεν έχουν οριστικοποιηθεί τα νέα κριτήρια. Στην Εθνική, ο έλεγχος έχει ξεκινήσει και αναμένεται να ολοκληρωθεί ως τα τέλη του έτους.

Διαβλέποντας τον προσανατολισμό των αρχών για αυστηροποίηση των κριτηρίων, τραπεζικά στελέχη εκτιμούν ότι θα υπάρξει αύξηση του σταθμισμένου ενεργητικού για τις Eurobank και Εθνική, που θα οδηγήσει σε μείωση του δείκτη κεφαλαίου κοινών μετοχών της κατηγορίας 1 (Common Equity Tier I-CET 1) κατά τουλάχιστον 70 με 80 μονάδες βάσης.

Τα «κόκκινα»

Την ίδια στιγμή, βρίσκεται σε εξέλιξη έτερος έλεγχος του SSM, που αφορά στην ακρίβεια της περιμέτρου των «κόκκινων» δανείων καθώς και στις ενέργειες που έχουν κάνει οι τράπεζες για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων τους.

Μετά από ένα ολιγοήμερο διάλειμμα καλοκαιρινών διακοπών, τα κλιμάκια του SSM ξανάπιασαν, στις αρχές Σεπτεμβρίου, δουλειά, ζητώντας από Εθνική Τράπεζα και Alpha, που εξετάζονται πρώτες, τη χορήγηση σειράς στοιχείων. Ο έλεγχος στις δύο τράπεζες αναμένεται να διαρκέσει ως τις 15 Οκτωβρίου και θα ακολουθήσουν, ως το τέλος του έτους, Πειραιώς και Eurobank.

Ο SSM εξετάζει το σύνολο του υπολοίπου χορηγήσεων, προκειμένου να διαπιστώσει αν έχει οριστεί σωστά η περίμετρος των μη εξυπηρετούμενων δανείων (Non Performing Loans - NPLs) και των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (Non Performing Exposures - NPEs). Ελέγχουν, δηλαδή, δειγματοληπτικά, τα ενήμερα δάνεια ανά υποκατηγορία, ενώ μεγαλύτερη έμφαση θα δοθεί σε αυτά που εξυπηρετούνται κανονικά, μετά από ρύθμιση (Forborne Performing Loans - FPLs).

Σημειώνεται ότι η European Banking Authority (ΕΒΑ) αναθεώρησε τα κριτήρια βάσει των οποίων ένα δάνειο, το οποίο έχει ρυθμισθεί, ταξινομείται στην υποκατηγορία των ενήμερων ρυθμισμένων και οι τράπεζες έχουν προχωρήσει στις σχετικές αναπροσαρμογές στο α' εξάμηνο του έτους.

Όσον αφορά στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια θα εξετασθούν, ανά υποκατηγορία, οι κινήσεις που έχουν κάνει οι τράπεζες, προκειμένου να εξασφαλίσουν εισπράξεις είτε μέσω ρύθμισης, είτε μέσω μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης.

Τα αποτελέσματα του ελέγχου ενδέχεται, σύμφωνα με αναλυτές, να οδηγήσουν σε μικρή αύξηση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων, ως αποτέλεσμα εντοπισμού «ανεπαρκών» ρυθμίσεων ή ενήμερων δανείων που πρέπει να απομειωθούν λόγω της αύξησης του πιστωτικού κινδύνου.

Η ουσία, όμως, του ελέγχου έγκειται στο κατά πόσο θα κριθούν επαρκώς προετοιμασμένες οι εγχώριες τράπεζες για να ανταπεξέλθουν στους «φιλόδοξους» στόχους μείωσης των κόκκινων δανείων κατά τη διετία 2018-19, όταν πρέπει να μειώσουν τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα κατά 31 δισ. ευρώ.

Πώς τα ευρήματα θα παίξουν ρόλο στο «παζάρι» ΔΝΤ-Ευρώπης

Τα ευρήματα των δύο ελέγχων, σε συνδυασμό με την καλή εικόνα που θα αποκτήσει ο SSM για τις νέες προβλέψεις, οι οποίες θα αφορούν σε αναμενόμενες ζημίες πιστωτικού κινδύνου (Expected Credit Loss), θα αποτελέσουν βασικές παραμέτρους του επικείμενου stress test (σ.σ. ξεκινά στις αρχές του επόμενου έτους).

Ταυτόχρονα, η δυναμική προβολή των ευρημάτων αναμένεται να παίξει σημαντικό ρόλο στο «παζάρι» μεταξύ ΔΝΤ και ευρωπαϊκού σκέλους των θεσμών, για το αν τελικά η άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων θα συνοδευτεί από πρόσθετους ελέγχους, που θα σχετίζονται με την ποιότητα ενεργητικού των τραπεζών, χωρίς κατ' ανάγκη να φέρουν την «ταμπέλα» του Asset Quality Review (AQR).

Αν, μάλιστα, οι θεσμοί, υπό την πίεση του ΔΝΤ και των εξελίξεων, αποδεχθούν ότι η επικείμενη τρίτη αξιολόγηση είναι και η τελευταία του προγράμματος, αποκτά πρόσθετα ερείσματα η επιχειρηματολογία του Ταμείου για την ανάγκη να αποκτηθεί ξεκάθαρη εικόνα για τους ισολογισμούς των εγχώριων τραπεζών.

Όλοι, πάντως, διευκρινίζουν ότι είναι αρκετά νωρίς, δεδομένων των πυκνών εξελίξεων, ώστε να μπορούν να διατυπωθούν ασφαλείς εκτιμήσεις για το τι θα συμβεί σε μερικούς μήνες. Ακόμη και η πρόσφατη δήλωση του μέλους της ΕΚΤ, Μπ. Κερέ δεν πρόσθεσε κάποιο νεότερο στοιχείο, περιοριζόμενη να προετοιμάσει τις αγορές.