Ποιοι φόροι γεμίζουν τα ταμεία και ποιοι τα... ληξιπρόθεσμα

Σε τρεις βασικές κατηγορίες φορολογικών εσόδων, ΦΠΑ, φόρο εισοδήματος φυσικών-νομικών προσώπων και φόρους στην ακίνητη περιουσία, η εισπραξιμότητα με εμπρόθεσμες πληρωμές διαμορφώθηκε το 2016 σε 80,88%.

Την ίδια ώρα, τα έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού κατέγραψαν υπέρβαση έναντι των στόχων 1,884 δισ. ευρώ, τρέφοντας το πρωτογενές πλεόνασμα των 4,4 δισ. ευρώ, και οι απλήρωτοι φόροι ανήλθαν στο σύνολο του έτους σε 12,157 δισ. ευρώ (συνολικά τα ληξιπρόθεσμα χρέη είναι στα 13,9 δισ. ευρώ, αν προστεθούν και απλήρωτα παράβολα, ενοίκια, δάνεια κ.λπ.).

Η εικόνα αυτή αναδεικνύει με απόλυτο τρόπο το μέγεθος της υπερφορολόγησης που υφίστανται οι Έλληνες και τα περιθώρια βελτίωσης των δημοσιονομικών μεγεθών, χωρίς να επιβληθούν νέοι φόροι. Αρκεί μόνο να εισπραχθεί ο συνολικός ΦΠΑ που δηλώνεται -όχι ο φόρος που αποκρύπτεται και παρακρατείται παρανόμως με τη μη έκδοση αποδείξεων-, για να αυξηθούν τα έσοδα κατά περίπου 2 δισ. ευρώ.

Χθες ανακοινώθηκαν τα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων αναφορικά με την πορεία των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων το 2016. Μια αντιπαραβολή τους με τα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού στο δωδεκάμηνο δείχνει πολλά.

Τα στοιχεία του προϋπολογισμού έδειξαν υπερεισπράξεις 160 εκατ. ευρώ από φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων, 491 εκατ. ευρώ από τον φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων, 303 εκατ. ευρώ από ΦΠΑ και 71 εκατ. ευρώ από φόρους στην περιουσία.

Την ίδια ώρα, ο συνολικά οφειλόμενος ΦΠΑ με βάση τις δηλώσεις οι οποίες υπεβλήθησαν πέρυσι ήταν 11,465 δισ. ευρώ. Εισπράχθηκαν 9,7 δισ. ευρώ, με τα «βερεσέδια» του δηλωμένου ΦΠΑ να προσεγγίζουν το 1,8 δισ. ευρώ και την εισπραξιμότητα στο 84,6%.

Πολύ χαμηλότερη εισπραξιμότητα, στην περιοχή του 68%, καταγράφεται στο μέτωπο του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων, όπου το υπουργείο Οικονομικών κατάφερε να εισπράξει 160 εκατ. ευρώ παραπανίσια σε σχέση με τον προϋπολογισμό. Ο συνολικά οφειλόμενος φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων ήταν πέρυσι 3,923 δισ. ευρώ, αλλά στο ταμείο εμπρόθεσμα μπήκαν 1,2 δισ. ευρώ λιγότερα ή 2,692 δισ. ευρώ. Η εισπραξιμότητα ανήλθε στο 68,62%.

Στα νομικά πρόσωπα, τα στοιχεία της ΓΓΔΕ δείχνουν την υψηλότερη εισπραξιμότητα, 88,79%, με την απώλεια σε σχέση με τις βεβαιωμένες οφειλές των 3,959 δισ. ευρώ να περιορίζεται σε κάτι παραπάνω από 400 εκατ. ευρώ.

Χαμηλή παρέμεινε, από την άλλη πλευρά, η εισπραξιμότητα στους φόρους ακινήτων -κυρίως ΕΝΦΙΑ-, με το ποσοστό εμπρόθεσμων πληρωμών στο 74,12% και συνολικές εισπράξεις 2,845 δισ. ευρώ έναντι βεβαιωμένων οφειλών 3,836 δισ. ευρώ.

Χρέη και κατασχέσεις

Παράλληλα με τη διεύρυνση των ληξιπρόθεσμων οφειλών, τα στοιχεία δείχνουν ότι η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων κατάφερε μέσω ρυθμίσεων και κατασχέσεων να εισπράξει 5,2 δισ. ευρώ από τα οφειλόμενα και στην εκπνοή του έτους ένας στους δέκα φορολογούμενους ήταν αντιμέτωπος με αναγκαστικά μέτρα είσπραξης.

Αναλυτικά τα στοιχεία δείχνουν ότι στο τέλος του έτους:

* 4.146.483 φορολογούμενοι ή ένας στους δύο ΑΦΜ είχαν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς την εφορία και τα τελωνεία. Καταγράφεται ελαφρά μείωση του πλήθους των οφειλετών, σε σχέση με τον Νοέμβριο, όταν ήταν 4.312.287 φορολογούμενοι.

* 1.947.771 από τους οφειλέτες με ληξιπρόθεσμα ήταν εκτεθειμένοι σε αναγκαστικά μέτρα είσπραξης, όπως κατασχέσεις μισθών, συντάξεων και καταθέσεων, κατασχέσεις απαιτήσεων στα χέρια τρίτων (ενοίκια ή οφειλές προμηθευτών), ή ακόμα και πλειστηριασμοί.

* 839.056 φορολογούμενοι είχαν υποστεί αναγκαστικά μέτρα είσπραξης, ή ένας στους δύο (ποσοστό 50,92%) έναντι των οφειλετών στους οποίους ο εισπρακτικός μηχανισμός έχει τη δυνατότητα επιβολής τέτοιων μέτρων.

* 81,384 δισ. ευρώ έφτασε το συσσωρευμένο έως το τέλος του 201 ληξιπρόθεσμο χρέος των φορολογούμενων. Στο ποσό αυτό ήρθαν να προστεθούν και τα νέα ληξιπρόθεσμα του 2016, συνολικού ύψους 13,9 δισ. ευρώ. Το άθροισμα οδηγεί σε συνολικές οφειλές που υπερβαίνουν τα 95 δισ. ευρώ ή παραπάνω από το μισό ΑΕΠ της χώρας. Μόνο τον Δεκέμβριο, τα ληξιπρόθεσμα χρέη αυξήθηκαν κατά 1,3 δισ. ευρώ.

* 2,475 δισ. ευρώ κατάφερε να βάλει στα ταμεία το υπουργείο Οικονομικών μέσω φοροκυνηγητού, ρυθμίσεων και κατασχέσεων για παλαιές οφειλές. Από τα φρέσκα ληξιπρόθεσμα εισπράχθηκαν επιπλέον 2,727 δισ. ευρώ.