Χοντραίνει το παιχνίδι ο Σόιμπλε πριν το Eurogroup

Μετά το EwG της περασμένης εβδομάδας, η αίσθηση που είχε αρχίσει να εδραιώνεται στην ελληνική πλευρά ήταν ότι με την παροχή δεσμεύσεων από τον Ευκλείδη Τσακαλώτο, για άμεση προώθηση δέσμης «παρεμβάσεων» -για να μην πούμε μέτρων- στο Eurogroup της 26ης Ιανουαρίου, θα μπορούσε να ξεμπλοκάρει η διαπραγμάτευση με τους δανειστές, να επιστρέψει το κουαρτέτο στην Αθήνα και να κλείσει η αξιολόγηση εντός Φεβρουαρίου.

Το σενάριο αυτό προϋπέθετε είτε ότι το ΔΝΤ δεν θα μετείχε στο τρίτο ελληνικό πρόγραμμα, είτε ότι θα καθυστερούσε τη λήψη απόφασης, με παράλληλη αποσύνδεση της συμμετοχής του ή μη από την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης.

Μετά τις νέες δηλώσεις Σόιμπλε, όλα δείχνουν ότι το παιχνίδι σίγουρα δεν θα τελειώσει εύκολα για την Ελλάδα. Δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο, δε, να φτάσει στα άκρα.

Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, στην πιο σκληρή εκδοχή των αλλεπάλληλων δηλώσεών του τις τελευταίες ημέρες για την Ελλάδα, επί της ουσίας, απείλησε ευθέως με Grexit.

Είπε -στο Bloomberg- ότι το ελληνικό πρόγραμμα, εξαρχής, από το 2010, βασίζεται στη συμμετοχή του ΔΝΤ. «Αν το ΔΝΤ αρνηθεί να συμμετάσχει, αυτό θα είναι ένα σήμα ότι οι Έλληνες δεν είναι συνεπείς με τις υποχρεώσεις τους και το πρόγραμμα θα τερματιστεί, καθώς η βάση του θα έχει καταστραφεί». Εδωσε μάλιστα και πολιτική διάσταση, θυμίζοντας ότι η κυβέρνηση πήγε σε εκλογές τον περασμένο Σεπτέμβριο, ζητώντας από τους Ελληνες πολίτες να εγκρίνουν τη συμφωνία και τις κέρδισε.

Με βάση τις προ ολίγων ημερών δηλώσεις του Β. Σόιμπλε, αν το ΔΝΤ δεν έμπαινε στο ελληνικό πρόγραμμα, δεν θα ερχόταν το τέλος του κόσμου. Η ευρωζώνη, όπως είχε πει ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, έχει τον ESM, που θα μπορούσε να διαδραματίσει έναν τέτοιο ρόλο, με αυστηρή εποπτεία και ενδεχομένως νέες δεσμεύσεις.

Παρότι αρκετές φορές στη συνέχεια επανέλαβε ότι «δεν θα συνιστούσε» μια τέτοια εξέλιξη, χθες πήγε ένα βήμα παραπέρα. Όχι μόνο δεν θα συνιστούσε τη διαπραγμάτευση ενός νέου προγράμματος για την Ελλάδα, αλλά έδωσε τη συμβουλή «να μην προσπαθήσουμε να εξασφαλίσουμε την έγκριση του γερμανικού κοινοβουλίου». Απλά, κατά την άποψη την οποία εξέφρασε, δεν θα συνέτρεχαν οι συνθήκες ούτε καν να μπει η Γερμανία σε διαπραγμάτευση για ένα νέο πρόγραμμα.

Σε μια απόπειρα κωδικοποίησης των δηλώσεών του, μη συμμετοχή του ΔΝΤ οδηγεί σε ακύρωση του τρίτου προγράμματος και ουσιαστική αδυναμία σύναψης νέου. Πρακτικά, η Ελλάδα, όντας αποκομμένη από τις αγορές και χωρίς χρηματοδοτική στήριξη από την ευρωζώνη, ξεμένει από λεφτά και οδηγείται στη χρεοκοπία.

Δεν είναι μόνος

Αν ήταν o B. Σόιμπλε μόνος εναντίον όλων των ομολόγων του στο Eurogroup, τα πράγματα ίσως να ήταν πιο απλά. Όπως τόνισαν όμως, λίγο μετά το χτύπημα Σόιμπλε, «καλά πληροφορημένες πηγές της ευρωζώνης» στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, «η συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα είναι στην παρούσα φάση εκ των ων ουκ άνευ για το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης».

Οι ίδιες πηγές προσέθεταν ότι η μη συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα προϋποθέτει ένα νέο πρόγραμμα, κάτι που είναι δύσκολο και θα πάρει χρόνο (ενδεχομένως και μέχρι τα τέλη του 2017). Σε αυτό το σενάριο και πάλι η Ελλάδα θα έμενε για πολλούς βασανιστικούς μήνες χωρίς χρηματοδότηση (με ανάγκες 7 δισ. ευρώ έως τον φετινό Ιούλιο), με την πλάτη στον τοίχο και με τα σενάρια για Grexit να επανέρχονται απειλητικά, συνθλίβοντας -μαζί με άλλα- και τις όποιες προοπτικές ανάκαμψης έχουν αρχίσει να διαμορφώνονται.

Κάπως έτσι γυρίζουμε εκεί που έμειναν οι διαπραγματεύσεις τον Δεκέμβριο. Όταν το ΔΝΤ ξεκαθάρισε ότι για να συμμετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα, εφόσον ο στόχος για πρωτογενή πλεονάσματα από το 2018 και μετά παραμένει στο 3,5%, απαιτούνται πρόσθετα μέτρα (κυρίως περικοπή συντάξεων και αφορολογήτου) της τάξεως των 4,5 δισ. ευρώ προκαταβολικά ψηφισμένα. Κάθε φορά που διατυπώνει αυτές του τις απαιτήσεις, το ΔΝΤ προσθέτει ότι κατά την άποψή του το επιθυμητό και ρεαλιστικό είναι στόχος πλεονάσματος 1,5% του ΑΕΠ. Η ευρωζώνη όμως δεν έχει δείξει μέχρι τώρα καμία διάθεση μείωσης του στόχου. Το αντίθετο μάλιστα.

Σφίγγει ο κλοιός των μέτρων

Στις αρχές της εβδομάδας, μετά τη συνεδρίαση του EwG, στην οποία οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γώργος Χουλιαράκης ενημέρωσε τους ομολόγους του ότι στο Eurogroup της 26ης Ιανουαρίου, η ελληνική κυβέρνηση θα παρουσιάσει νέες προτάσεις, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος, για πρώτη φορά επίσημα, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο για έναν διευρυμένο κόφτη.

Είπε πως «εάν όλα τα υπόλοιπα συμφωνηθούν, μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος και το δημοσιονομικό μονοπάτι μετά το 2018 και το μόνο που μένει είναι μία αυξημένη εγγύηση στο ΔΝΤ για την επίτευξη των στόχων, θα μπούμε στη συζήτηση για έναν αυξημένο μηχανισμό εγγυήσεων. Αυτή είναι η δική μας υποχώρηση, ώστε να βρεθεί ένα σημείο ισορροπίας για την υπέρβαση των διαφωνιών μεταξύ των θεσμών».

Με τα δεδομένα όπως διαμορφώνονται πλέον, μένει να φανεί αν μπορεί να υπάρξει άρση του αδιεξόδου μόνο με έναν αυξημένο μηχανισμό εγγυήσεων. Το σκηνικό που διαμορφώνεται οδηγεί ενώπιον του ενδεχομένου, στις 26 Ιανουαρίου, το Eurogroup να ζητήσει την ψήφιση σκληρών μέτρων για να πάει πιο κάτω η αξιολόγηση.