Οι επόμενες κινήσεις μετά τη βαριά ήττα

Το χειρότερο, για την κυβέρνηση, σενάριο πήρε σάρκα και οστά. Το Συμβούλιο της Επικρατείας επέλεξε την απόλυτη «καταδίκη» του νόμου για τις τηλεοπτικές άδειες καθώς τον έκρινε αντισυνταγματικό, με πλειοψηφία τριών ψήφων (14-11).

Παρότι αρμόδιοι και αναρμόδιοι κυβερνητικοί παράγοντες έδειχναν τις τελευταίες ημέρες να εγκαταλείπουν τα αισιόδοξα προγνωστικά, οι περισσότεροι ευελπιστούσαν ότι οι δικαστές θα προτιμούσαν μία «ενδιάμεση» οδό. Οτι δηλαδή θα έθεταν ερωτηματικά για τον «πυρήνα» του νόμου (σ.σ. τη μεταφορά των αρμοδιοτήτων από το ΕΣΡ στον υπουργό Επικρατείας) και θα έδιναν ολιγόμηνη προθεσμία συγκρότησης του οργάνου, εγείροντας ταυτόχρονα «ενστάσεις» για τον περιορισμό στις τέσσερις τηλεοπτικές άδειες.

Στην ανώμαλη προσγείωση οφείλεται το σκληρό (για το ΣτΕ) περιεχόμενο της δήλωσης στην οποία προέβη χθες τη νύχτα η κυβερνητική εκπρόσωπος Ολγα Γεροβασίλη. Κυρίως η αναφορά στους μνημονιακούς νόμους (PSI κ.λπ.) που κρίθηκαν συνταγματικοί από το όργανο, σε αντίστιξη με την απόρριψη του «νόμου Παππά».

Τα σύννεφα πύκνωναν...

Από το βράδυ της Δευτέρας, τα μαύρα σύννεφα άρχισαν να πυκνώνουν πάνω από το Μαξίμου, ενώ χθες έφτασαν κάποια ηχηρά μηνύματα ότι η απόφαση του ΣτΕ δεν θα ήταν «θολή» αλλά «αρνητική» -σχετικούς φόβους μάλιστα εξέφραζε χθες το μεσημέρι σε κατ' ιδίαν συζητήσεις κορυφαία κυβερνητική πηγή.

Οσο τα μαντάτα πλήθαιναν, τόσο το κυβερνητικό επιτελείο και κυρίως ο αρμόδιος υπουργός Νίκος Παππάς σχεδίαζαν διορθώσεις στις επίφοβες διατάξεις του νόμου (π.χ. στον αριθμό των καναλιών), ενώ χθες οριστικοποίησαν την παρέμβαση, για την περίπτωση που ο νόμος κατέπιπτε στο σύνολό του.

«Αλμυρές» προσωρινές άδειες

Σε αυτή την προετοιμασία οφείλεται η ακαριαία δημοσιοποίηση, από την κ. Γεροβασίλη, της νομοθετικής ρύθμισης που θα καταθέσει η κυβέρνηση τη Δευτέρα με τη διαδικασία του κατεπείγοντος για παροχή βεβαιώσεων λειτουργίας των υπάρχοντων τηλεοπτικών σταθμών, μέχρι να προχωρήσει το ΕΣΡ (εάν και όποτε συγκροτηθεί) στην οριστική αδειοδότησή τους.

Πρόκειται για τις προσωρινές άδειες που έδιναν οι προηγούμενες κυβερνήσεις στους σταθμούς κάθε Δεκέμβριο, τις οποίες δεν έδωσε πέρυσι η κυβέρνηση Τσίπρα, καθώς είχε δρομολογηθεί ο διαγωνισμός για την οριστική αδειοδότηση των τηλεοπτικών συχνοτήτων.

Κατά τις πληροφορίες, το τίμημα που θα ζητηθεί αυτή τη φορά από τους «καναλάρχες» θα είναι ιδιαίτερα υψηλό, με το επιχείρημα ότι η (ακυρωθείσα) δημοπρασία ανέδειξε την αξία των αδειών.

Επιπλέον, θα ζητηθεί από τους «καναλάρχες» να δώσουν εγγυήσεις για το πρόγραμμα, τις υποδομές και την απασχόληση, βάσει των προδιαγραφών που υπάρχουν στον «νόμο Παππά»: σύμφωνα με κυβερνητική πηγή, ο νόμος κατέπεσε ως προς την παράκαμψη του ΕΣΡ και όχι στο σύνολο, επομένως, οι διατάξεις για τις εγγυήσεις μπορούν να μεταφερθούν στη νέα νομοθετική ρύθμιση.

Αυτή η κίνηση θεωρείται «γροθιά στο μαχαίρι» καθώς είναι βέβαιο ότι θα πυροδοτήσει νέο κύκλο αντιπαράθεσης με τα υπάρχοντα κανάλια και την αντιπολίτευση.

Eπ' αυτών ο Νίκος Παππάς μιλώντας στην ΕΡΤ ξεκαθάρισε ότι η κυβέρνηση θα λάβει υπόψη για τον ορισμό του τιμήματος τα 250 εκατ. ευρώ που έδωσε (για δέκα χρόνια) ο διαγωνισμός και τόνισε πως όσοι αυτή τη στιγμή δεν εκπέμπουν, θα μπορούν να το κάνουν αν πληρούν τις προϋποθέσεις, δεδομένου ότι δεν ισχύει πλέον ο αριθμός τέσσερα. 

Ο ίδιος δε ξεκαθάρισε ότι η κυβέρνηση δεν πρόκειται να κάνει πίσω στο θέμα και να επιτρέψει να συνεχιστεί η αεροπειρατεία. 

Στήριξη στον Ν. Παππά

Το μείζον, αυτή τη στιγμή, πάντως, ερώτημα είναι ποιος υπουργός θα εισηγηθεί αυτή τη ρύθμιση και θα τρέξει, στη συνέχεια, τον νέο νόμο.

Οπως αναμενόταν, ο Νίκος Παππάς δέχθηκε χθες τη νύχτα τα πρώτα πυρά της αντιπολίτευσης, η οποία ζήτησε εν χορώ την παραίτησή του -με τη ΝΔ να ζητά την παραίτηση ολόκληρης της κυβέρνησης και την προκήρυξη εκλογών.

Η απάντηση από το Μαξίμου είχε δοθεί ήδη τις προηγούμενες ώρες, εν αναμονή της (αρνητικής) απόφασης: ο υπουργός Επικρατείας «δεν θα παραιτηθεί και δεν θα μετακινηθεί», διότι ο νόμος ήταν προϊόν συλλογικής κυβερνητικής επεξεργασίας.

Αυτό το μήνυμα άλλωστε είχε εκπέμψει την Κυριακή ο Αλέξης Τσίπρας, λέγοντας από το βήμα της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ ότι «δεν πρόκειται για νόμο ενός υπουργού αλλά ολόκληρης παράταξης».

Ενόψει του ανασχηματισμού μάλιστα, κυβερνητικές πηγές έλεγαν ότι εάν το ΣτΕ δικαίωνε τον νόμο, ο κ. Παππάς θα «παρέδιδε» την αρμοδιότητα των μέσων ενημέρωσης (για να αναλάβει αναπτυξιακό-επενδυτικό «χαρτοφυλάκιο»), αλλά στην αντίθετη περίπτωση «θα παραμείνει στο πόστο του, για να ολοκληρώσει την αλλαγή στο τηλεοπτικό τοπίο» υπό τις νέες συνθήκες.

...αλλά και εσωκομματική δυσφορία

Σημειώνεται πάντως ότι ο υπουργός έχει δεχτεί εδώ και μήνες κριτική από κυβερνητικά και (κυρίως) κομματικά στελέχη καθώς και από βουλευτές για πλευρές του νόμου, όπως ο αριθμός των τεσσάρων καναλιών.

Θεωρούσαν δε, ότι εάν δεν είχε υπάρξει τόσο σφικτός περιορισμός του αριθμού, «θα υπήρχαν αντιδράσεις αλλά όχι πόλεμος» από τους τηλεοπτικούς σταθμούς και θα αποδυναμωνόταν η αξιωματική αντιπολίτευση.

Η κριτική δεν εκφράστηκε δημοσίως, ούτε καν από το βήμα του πρόσφατου συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ, για λόγους «περιφρούρησης της κυβερνητικής ενότητας».

Εξαίρεση αποτέλεσε ο ευρωβουλευτής και συνταγματολόγος Κώστας Χρυσόγονος, ο οποίος αναμένεται να τοποθετηθεί «για τα λάθη» τις επόμενες ώρες.

Μεσούντος του συνεδρίου, ο πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης επενέβη ώστε να αποσυρθεί η τροπολογία που κατέθεσε ο κ. Παππάς (σ.σ. για διακοπή λειτουργίας των μη αδειοδοτηθέντων καναλιών), εξαιτίας της πίεσης που ο ίδιος δέχθηκε από τους «νικητές» καναλάρχες.

Επιπλέον, δεν ήταν λίγα τα στελέχη από το κυβερνητικό στρατόπεδο που το προηγούμενο διάστημα εξέφραζαν φόβους για την τροπή που παίρνει η διαμάχη της κυβέρνησης με τον δικαστικό χώρο, προειδοποιώντας για «ανεξέλεγκτες καταστάσεις».

Το ένστικτο (κυβερνητικής) αυτοσυντήρησης εκτιμάται ότι θα υπερισχύσει της θέλησης άσπονδων φίλων του υπουργού να του χρεώσουν την ήττα, ωστόσο τίποτα δεν μπορεί να θεωρηθεί δεδομένο, εάν ο «τηλε-πόλεμος» γενικευθεί.

Ο κ. Παππάς, άλλωστε, θα δεχτεί τη μήνιν και των παρ' ολίγον νέων καναλαρχών (Μαρινάκη-Σαββίδη), οι οποίοι βρέθηκαν στον αέρα (όχι... τον τηλεοπτικό) μετά την απόφαση του ΣτΕ.

Και ο ανασχηματισμός;

Γενικώς, το μεγάλο στοίχημα της κυβέρνησης για «κάθαρση» στο τηλεοπτικό τοπίο χάθηκε. Η ίδια επιμένει ότι αυτό που χάθηκε ήταν η πρώτη μάχη και όχι ο πόλεμος.

Οι εξελίξεις υποχρεώνουν τον πρωθυπουργό να θέσει σε νέα βάση τον ανασχηματισμό -όσον αφορά στα πρόσωπα και στο timing.

Ηδη χθες τη νύχτα υπήρξαν προτάσεις να επισπευσθεί (ακόμα και σήμερα), ώστε ο κ. Τσίπρας να απαντήσει εμπράκτως στο αίτημα περί εκλογών ή απομάκρυνσης του κ. Παππά. Κυβερνητικές πηγές το μεσημέρι της Πέμπτης σημείωναν ότι δεν μπορεί να γίνει ανασχηματισμός πριν από την ψήφιση της νέας νομοθετικής ρύθμισης Παππά, δηλαδή πριν από τα τέλη της επόμενης εβδομάδας καθώς ο ίδιος ο υπουργός πρέπει να εισηγηθεί τις αλλαγές.