Εργασιακά: Η πραγματικότητα ξεπερνά τις... συμβάσεις

Μείωση μισθών κατά 22,5% και περιορισμό των τριετιών προβλέπουν δύο διαιτητικές αποφάσεις που εκδόθηκαν από τον Οργανισμό Μεσολάβησης και Διαιτησίας (ΟΜΕΔ) και αφορούν στους όρους αμοιβής και εργασίας των εργαζόμενων στον κλάδο των τουριστικών-επισιτιστικών καταστημάτων καθώς και στον τομέα ζαχαρωδών προϊόντων. 

Πρόκειται για αποφάσεις που αφορούν τουλάχιστον το 10% των εργαζόμενων στον επισιτισμό, ήτοι σχεδόν 30.000 άτομα και είναι άμεσα εκτελεστέες, καθώς εκδόθηκαν από 5μελή επιτροπή του Οργανισμού. Η αρχική προσφυγή στον ΟΜΕΔ είχε γίνει από την Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργατών Επισιτισμού και Υπαλλήλων Τουριστικών Επαγγελμάτων (ΠΟΕΕ-ΥΤΕ) το 2014, όταν και επετράπη εκ νέου, μετά από απόφαση του ΣτΕ και αλλαγή του θεσμικού πλαισίου, η μονομερής προσφυγή στη διαιτησία. Μάλιστα, στην περίπτωση της σύμβασης για τα επισιτιστικά και τουριστικά καταστήματα όλης της χώρας, η αρχική διαιτητική απόφαση της 3μελούς Επιτροπής του Οργανισμού προέβλεπε μειώσεις της τάξης του 20%, έναντι αιτήματος των εργοδοτικών φορέων για -28%.

Οι εργοδότες προσέφυγαν στην 5μελή επιτροπή, η οποία αφού αποδέχθηκε τις δυσμενείς επιπτώσεις της κρίσης στην ελληνική οικονομία, όρισαν μειώσεις μισθών της τάξης του 22,5% έναντι του 2012. Βέβαια, από τα στοιχεία του ΙΚΑ που έλαβε υπόψη της η επιτροπή, για όλη την περίοδο 2012-2015 προκύπτει συνολική μείωση μέσων μισθών της τάξης του 26,1%. Το δε ποσοστό των πλήρως απασχολούμενων μειώθηκε από 57,7% τον Ιανουάριο του 2012 σε 41,8% τον Απρίλιο του 2015.

Αντίστοιχα, η πρώτη απόφαση για τους εργαζόμενους σε βιομηχανίες, βιοτεχνίες και εργοστάσια ζαχαρωδών προϊόντων προέβλεπε μεν αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού των τριετιών, και κατά συνέπεια μείωση του κόστους αυτών, διατηρούσε όμως τον αριθμό για όλους, στο 10. Η τελική απόφαση ορίζει μείωση των επιτρεπόμενων τριετιών από 10 σε 6, μόνο για τους εργαζόμενους στα εργαστήρια ζαχαρωδών. Στην πράξη, σύμφωνα με ειδικούς στα εργασιακά, ανοίγει ο δρόμος για μειώσεις μισθών σε όσους απασχολούνται στα εργαστήρια και έχουν πάνω από 6 τριετίες.

Παρά τις δυσμενείς αλλαγές, οι εκπρόσωποι των εργαζομένων θεωρούν σημαντικό το γεγονός ότι επανέρχονται -έστω και μέσω της διαιτησίας- οι συλλογικές διαπραγματεύσεις και υπογράφονται κλαδικές συμβάσεις, μέσω των οποίων μάλιστα επανέρχονται σε ισχύ μια σειρά από θεσμικά και οικονομικά αιτήματα που με την επικράτηση των ατομικών συμβάσεων είχαν καταργηθεί.

Τα δύο μέρη (εργοδότες ή εργαζόμενοι) έχουν τη δυνατότητα προσφυγής πλέον στη δικαιοσύνη, η σύμβαση όμως σύμφωνα με τον νόμο, θα τεθεί σε ισχύ άμεσα.

Τα εργασιακά στο Συμβούλιο υπουργών Απασχόλησης

Το σκεπτικό των εργοδοτικών φορέων, των εκπροσώπων των εργαζόμενων αλλά και των διαιτητών όπως αναλύεται στις τελικές αποφάσεις των 5μελών επιτροπών, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς δείχνει αφενός πως η πραγματικότητα ξεπερνά κατά πολύ ακόμη και τις πλέον δυσμενείς αποφάσεις του ΟΜΕΔ, αφετέρου αναδεικνύει τα θέματα που καθόλου τυχαία και οι εκπρόσωποι των δανειστών, ή μέρος αυτών, θα επαναφέρουν κατά τη διάρκεια της δύσκολης διαπραγμάτευσης για τα εργασιακά, που αναμένεται να ξεκινήσει εντός του Οκτωβρίου.

Ενόψει μάλιστα της έναρξης των συνομιλιών με τους εκπροσώπους των δανειστών, οι οποίοι αναμένονται στην Αθήνα την ερχόμενη Δευτέρα, προκειμένου οι διαπραγματεύσεις να ξεκινήσουν στις 18 Οκτωβρίου, λαμβάνει σημαντικό χαρακτήρα η σημερινή συνεδρίαση του Συμβουλίου υπουργών Απασχόλησης και Κοινωνικής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην οποία θα συζητηθεί το θέμα των προωθούμενων αλλαγών στην Ελλάδα. Ο Έλληνας υπουργός Εργασίας Γιώργος Κατρούγκαλος αναμένεται να προσέλθει στη συζήτηση, έχοντας ως “όπλα” την κοινή διακήρυξη των κοινωνικών εταίρων που υπεγράφη στην Αθήνα τον περασμένο Ιούλιο, το πόρισμα της Επιτροπής των ανεξάρτητων Εμπειρογνωμόνων που παραδόθηκε ήδη στις εμπλεκόμενες πλευρές καθώς και τις 4 «κόκκινες» κάρτες που έχει δείξει το Συμβούλιο της Ευρώπης σε ρυθμίσεις προηγούμενων μνημονίων.

Μάλιστα, στο Συμβούλιο της Ευρώπης αναμένεται να στηριχθεί το ελληνικό υπουργείο Εργασίας, στο θέμα του κατώτατου μισθού στους νέους, καθώς κρίθηκε ότι παραβιάζει τον Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη. Συγκεκριμένα, στην έκθεσή του προβλέπεται ότι ο κατώτατος μισθός για τους νέους κάτω των 25 ετών (510 ευρώ) παραβιάζει διπλά τον Χάρτη, καθώς βρίσκεται κάτω από το όριο της φτώχειας και ταυτόχρονα συνιστά διάκριση λόγω ηλικίας. Ακόμη και οι ετήσιες συμβάσεις μαθητείας με μισθό στο 70% του κατώτατου για τους νέους 15 έως 18 ετών, το Συμβούλιο θεωρεί πως δημιουργούν μια ειδική κατηγορία εργαζόμενων και παραβιάζουν επίσης τον Κοινωνικό Χάρτη.