Η δόση δεν αρκεί για να έρθει η ανάπτυξη

Η οικονομία χρειάζεται πολύ περισσότερη ισχύ από αυτήν που θα προσφέρει η εκταμίευση της δόσης, όπως προκύπτει και από τις παρατηρήσεις των επιχειρηματιών που συμμετείχαν στο χθεσινό συνέδριο του ΣΕΒ για τη βιομηχανία. Αλλά και ο ίδιος ο υπουργός Οικονομίας Γιώργος Σταθάκης παραδέχθηκε πως απαιτούνται άμεσες πρωτοβουλίες για τη στήριξη των εξωστρεφών επιχειρήσεων, τη μείωση του κόστους χρήματος, τη νεανική επιχειρηματικότητα και την ενίσχυση της διαφάνειας στις δημόσιες συμβάσεις, ώστε να μεγαλώσει η πίτα για τις μικρομεσαίες.

Στον αντίποδα, ο αντιπρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας Κωστής Χατζηδάκης υποστήριξε πως "δεν γίνεται να έχουμε επενδύσεις χωρίς επενδυτές και εργαζομένους χωρίς επιχειρηματίες" και κάλεσε την κυβέρνηση να διαλέξει στρατόπεδο.

Οι περισσότεροι από τους επιχειρηματίες που παρενέβησαν στο χθεσινό συνέδριο επικεντρώθηκαν στην ανάγκη προώθησης των μεταρρυθμίσεων, ενίσχυσης του επιτελικού σχεδιασμού από πλευράς πολιτείας, στοχευμένων μέτρων για εξωστρεφείς κλάδους, αλλά και ανατροπής της επικρατούσας αντίληψης στην κοινωνία για το υγιές επιχειρείν. Ολοι, πάντως, ξεκαθάρισαν πως χωρίς πολιτική σταθερότητα δεν μπορεί να ανακτηθεί η εμπιστοσύνη των ξένων μακροπρόθεσμων επενδυτών. Οι τελευταίοι ζητούν, όμως, και σοβαρές αλλαγές στην οικονομία, από το σταθερό φορολογικό περιβάλλον μέχρι το άνοιγμα αγορών και την προώθηση των ιδιωτικοποιήσεων.

Χαρακτηριστική είναι η παρέμβαση του κ. Ευάγγελου Μυτιληναίου, του φερώνυμου ομίλου, σύμφωνα με την οποία "η πλειοψηφία των μεταρρυθμίσεων σκόνταψε για λόγους δυσπιστίας του πολιτικού κόσμου και αναξιοπιστίας της δημόσιας διοίκησης" και πως "πρέπει να έχεις χιούμορ για να βάλεις τον καθ' όλα εξαίρετο κ. Λαφαζάνη υπεύθυνο για σειρά ιδιωτικοποιήσεων"! Ο ίδιος τόνισε, πάντως, πως "παρά τα φοβερά λάθη του 2015, που μας έστειλαν πολύ πίσω, φαίνεται πως υπάρχει στροφή στον ρεαλισμό από μια αριστερή κυβέρνηση. Ελπίζω αυτή η στροφή να έχει διάρκεια".

Ο κ. Μιχάλης Στασινόπουλος, από τον όμιλο Βιοχάλκο, τον μεγαλύτερο βιομηχανικό όμιλο της χώρας, ξεκαθάρισε πως "πριν φτιάξουμε το κοκτέιλ για τον ενάρετο κύκλο της οικονομίας πρέπει να κατανοήσουμε πως o προηγούμενος είναι παρωχημένος. Η λογική στροφή είναι να επικεντρωθούμε στα διεθνώς εμπορεύσιμα προϊόντα και υπηρεσίες τα οποία τελικά είναι τα μόνα που έχουν αξία". Ο ίδιος είπε πως αφού δεν μπορούμε να αποφύγουμε την υψηλή φορολογία, "τουλάχιστον να στραφεί στα εισοδήματα και όχι στο κόστος της παραγωγής", ώστε να μην παγώσουν περαιτέρω οι επενδύσεις.

"Έχουμε υστερήσει έναντι των ανταγωνιστριών χωρών της Ε.Ε. με βάση το ύψος των φόρων, το ενεργειακό κόστος και το κόστος του χρήματος, που έχει φτάσει αλλού στο μηδέν, όταν οι καλύτερες ελληνικές επιχειρήσεις δανείζονται με 5%", είπε ο κ. Μυτιληναίος και πρόσθεσε πως "όταν αυτά τα πράγματα εξομαλυνθούν, οι επενδυτές είναι εδώ και θα έρθουν". "Δεν μπορεί να έλθει ανάπτυξη με τα επιτόκια στα σημερινά επίπεδα", παραδέχθηκε και ο υπουργός Οικονομίας Γιώργος Σταθάκης, που επανέλαβε τον κυβερνητικό σχεδιασμό για τον περιορισμό του κόστους χρήματος, ο οποίος, βέβαια, συνδέεται με την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, τα "κόκκινα δάνεια" και άλλα μέτρα.

"Η χώρα πρέπει να αυξήσει την αξιοπιστία της", είπε η επικεφαλής της Unilever στην Ελλάδα κα Ηρώ Αθανασίου. Η ίδια θεωρεί πως η Ελλάδα χρειάζεται "το μακροχρόνιο στρατηγικό πλάνο που πρέπει να έχει μια οικονομία για να αναπτυχθεί: πού θέλει να είναι τα επόμενα πέντε με δέκα χρόνια, ποιοι θα είναι οι πυλώνες που θα στηρίξουν την ανάπτυξή της. Όταν βάλει αυτές τις προτεραιότητες, τότε θα κοιτάξει ποια είναι τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα πάνω στα οποία θα μπορούσε να χτίσει".

Για παράδειγμα, ανέφερε, το 80% των αγροτικών προϊόντων εξάγεται ανώνυμα, χωρίς να δημιουργείται καμία προστιθέμενη αξία και χωρίς να χτίζει την εικόνα της ποιότητας, που ούτως ή άλλως τα ελληνικά προϊοντα διαθέτουν. "Πρέπει να γκρεμίσουμε αυτό το αξιακό υπόβαθρο που απαξιώνει την ιδιωτική πρωτοβουλία και το υγιές επιχειρείν", είπε η κα Αθανασίου.

Διαφορετική ήταν η άποψη του διευθύνοντος συμβούλου της Chipita Σπύρου Θεοδωρόπουλου. Οπως είπε, "η επιχειρηματικότητα είναι η τέχνη του εφικτού: Αυτή είναι η πραγματικότητα στην Ελλάδα και πάνω σ' αυτή πρέπει να χτίσουμε και να ασχοληθούμε περισσότερο με την καινοτομία". Κατά τον κ. Θεοδωρόπουλο, "επειδή τα επόμενα χρόνια ραγδαίες βελτιώσεις δεν θα γίνουν, ο βασικός πυλώνας θα είναι οι επιχειρηματίες που επένδυαν και επενδύουν, υποβαθμίζοντας καθημερινά στο μυαλό τους τη σημασία του κράτους. Το κράτος πράγματι παίζει μεγάλο ρόλο στη ζωή μας, αλλά πρέπει να το αφήσουμε στην άκρη".

Σε πολλές περιπτώσεις, όμως, η ευρωπαϊκή και διεθνής εμπειρία δείχνει πως το κράτος δεν μένει στην άκρη. Αντίθετα στηρίζει εξωστρεφείς κλάδους π.χ. μέσω της συνεργασίας με πανεπιστημιακά και ερευνητικά ιδρύματα για ενίσχυση της καινοτομίας. "Στην Ελλάδα, παρά τα τεράστια κοινοτικά κονδύλια που απορροφώνται για την έρευνα, τα χρήματα δαπανήθηκαν σε δράσεις που δεν ήταν στοχευμένες σε τελικό προϊόν και που δεν κούμπωναν με τις δράσεις που κάνει ήδη η φαρμακοβιομηχανία", είπε ο αντιπρόεδρος της ELPEN Θεόδωρος Τρύφων. Την απουσία επιτελικού σχεδιασμού από το δημόσιο σχολίασε και ο πρόεδρος του ομίλου ΕΛΛΑΚΤΩΡ Αναστάσιος Καλλιτσάντσης, με αφορμή το γνωστό σχέδιο ηλεκτρικής διασύνδεσης με την Κρήτη, που παραμένει επί χρόνια στα χαρτιά.

Ο κ. Markus J. Bearer, γενικός διευθυντής της BusinessEurope, του φορέα που εκπροσωπεί τις εργοδοτικές οργανώσεις της Ευρώπης, είπε πως για την Ελλάδα, "η λίστα των προβλημάτων προς επίλυση είναι μεγάλη". Κατά τον κ. Bearer, "η εμπιστοσύνη είναι σημαντικό θέμα, η πρόσβαση σε κεφάλαια είναι επίσης θέμα, η ισορροπία των δημόσιων οικονομικών επίσης".

Οι απόψεις του κ. Bearer ("η φορολογία δεν είναι μόνο ιδεολογικό θέμα", είπε), όσο σκληρές και αν φάνηκαν στον παρευρισκόμενο υπουργό Οικονομίας, ζυγίζονται από τους ξένους επενδυτές. Τους τελευταίους φαίνεται πως τους έχουμε μεγάλη ανάγκη αφού, όπως τόνισε και ο κ. Γιώργος Ξηρογιάννης, Διευθυντής του τομέα αναπτυξιακών πολιτικών του ΣΕΒ, ολόκληρο το ΕΣΠΑ δεν μπορεί να καλύψει παρά μόνο το 18% των επενδυτικών αναγκών της χώρας για την επόμενη δεκαετία, ενώ το 82% πρέπει να προέλθει από τον ιδιωτικό τομέα.