Πάει πίσω το «άνοιγμα» του εργασιακού

Στις 22 Απριλίου θα συνεδριάσει για πρώτη φορά η νεοσυσταθείσα 8μελής Επιτροπή Ανεξάρτητων Εμπειρογνωμόνων για τα εργασιακά, καθώς η κυβέρνηση δεν επιθυμεί να ανοίξει ένα ακόμη "καυτό" μέτωπο με τους δανειστές, πριν από την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης.

Επίσημα, η μετάθεση της πρώτης συνεδρίασης που είχε οριστεί για τις 6 Απριλίου οφείλεται, σύμφωνα με πληροφορίες, σε προσωπικό κώλυμα του Ολλανδού επικεφαλής της Jan Ban Ours, καθηγητή Πολιτικής Οικονομίας στο πανεπιστήμιο Τίλμπουργκ.

Η καθυστέρηση πάντως αυτή φαίνεται πως ευνοεί και την κυβέρνηση, η οποία παρά τις πρόσφατες εξελίξεις στο μέτωπο των διαπραγματεύσεων με τους εκπροσώπους των δανειστών, ευελπιστεί ότι η διαπραγμάτευση μπορεί να ολοκληρωθεί εντός του Απριλίου.

Επιθυμεί δε, το εργασιακό να μην ανοίξει πριν ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις για το ασφαλιστικό, το φορολογικό και τα κόκκινα δάνεια, καθώς οι εξελίξεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο δεν ευνοούν συζητήσεις για βελτιώσεις στο πεδίο των εργασιακών σχέσεων και των συλλογικών συμβάσεων.

Σύμφωνα με την υπουργική απόφαση που καθορίζει τα μέλη της επιτροπής των ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων, σκοπός της διαδικασίας διαβούλευσης είναι η εξακρίβωση των βέλτιστων ευρωπαϊκών αλλά και διεθνών πρακτικών στους τομείς των συλλογικών διαπραγματεύσεων, των ομαδικών απολύσεων και της συνδικαλιστικής δράσης καθώς και η διαμόρφωση προτάσεων για την ευθυγράμμιση της ελληνικής νομοθεσίας, των πρακτικών και των πολιτικών με τις παραπάνω βέλτιστες πρακτικές, αλλά και η εξασφάλιση της τήρησης των συνθηκών εργασίας σύμφωνα με τις διεθνείς συμβάσεις.

Ο υπουργός Εργασίας Γ. Κατρούγκαλος μάλιστα, που υπογράφει την απόφαση, επισημαίνει ότι η επιτροπή θα πρέπει να λάβει υπόψη της την ανάγκη να βελτιωθούν οι συνθήκες εργασίας, να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα και να προωθηθεί η βιώσιμη ανάπτυξη, η δημιουργία θέσεων εργασίας και η διατήρηση της κοινωνικής ένταξης.

Να σημειωθεί ότι ο μοναδικός Έλληνας που συμμετέχει στην επιτροπή είναι ο καθηγητής Εργατικού Δικαίου στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο και πρώην υπουργός και ευρωβουλευτής Ιωάννης Κουκιάδης. Μάλιστα, παρότι τυπικά επελέγη από το πεδίο των δανειστών, η πλευρά του υπουργείου Εργασίας προσβλέπει στη στήριξη των ελληνικών θέσεων.

Πρόεδρος της επιτροπής ορίστηκε ο Jan Van Ours (καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας) και μέλη οι Gerhard Bosch (καθηγητής σε θέματα εργασίας και Οικονομικής Κοινωνιολογίας στο Έσεν), Bruno Veneziani (καθηγητής Εργατικού Δικαίου στο Μπάρι), ο Fernandes Monteiro (καθηγητής Εργατικού Δικαίου), Wolfang Daubler (καθηγητής Εργατικού Δικαίου στη Βρέμη), Juan Jimeno (διευθυντής του τμήματος ερευνών της κεντρικής τράπεζας της Ισπανίας) και Petro Silva Martins (καθηγητής Οικονομικών της Εργασίας στο Queen Mary College). Παρατηρητής της Επιτροπής θα είναι η Ευτυχία Αχτσιόγλου, διευθύντρια του πολιτικού γραφείου του κ. Κατρούγκαλου.

Η ελληνική πλευρά θα επιδιώξει ως "απόλυτη προτεραιότητα", όπως χαρακτηριστικά λέει ο αρμόδιος υπουργός Εργασίας Γιώργος Κατρούγκαλος, την επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων.

Είναι χαρακτηριστικό ότι στο τέλος του 2016 λήγει η Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου που καθορίζει το ύψος του κατώτατου μισθού στα 586 ευρώ και θα πρέπει, εφόσον δεν υπάρξουν εξελίξεις στο θέμα, το υπουργείο Εργασίας να καθορίσει -παρότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ δεν το υποστηρίζει- έναν νέο μηχανισμό καθορισμού των κατώτατων μισθών με βάση την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας, τα επίπεδα παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας, της απασχόλησης κ.ά., χωρίς τη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στο πλαίσιο των συλλογικών διαπραγματεύσεων. Μάλιστα, βάσει αυτού του μηχανισμού (εφόσον θεσμοθετηθεί), θεωρείται βέβαιο πως θα χαθούν σημαντικές προσαυξήσεις στους μισθούς του ιδιωτικού τομέα, καθώς θα καθορίζεται ένας "καθαρός μισθός", χωρίς προσαυξήσεις από τριετίες και επιδόματα.

Οι θεσμοί, σύμφωνα με πληροφορίες, δεν έχουν θέσει στο πλαίσιο της παρούσας διαπραγμάτευσης θέμα εργασιακών σχέσεων, θεωρούν όμως ότι έχει καθυστερήσει η ενεργοποίηση της Επιτροπής.

Η κυβέρνηση, από την πλευρά της, επιθυμεί να μην "μπλεχθούν" τα εργασιακά με το ασφαλιστικό και το φορολογικό, και πιθανότατα βολεύεται από την καθυστέρηση, παρότι οι εξελίξεις στην υπόλοιπη Ευρώπη δεν την ευνοούν.

Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση της Γαλλίας, όπου η απόφαση του πρωθυπουργού Μανουέλ Βαλς για υιοθέτηση μεταρρυθμίσεων στην αγορά εργασίας στην κατεύθυνση της μεγαλύτερης ευελιξίας, της προώθησης των επιχειρησιακών συμβάσεων έναντι των κλαδικών και της χαλάρωσης των νόμων που ρυθμίζουν τις ομαδικές απολύσεις, προκαλεί πολιτικές και κοινωνικές αναταράξεις.