«Στον αέρα» η συμφωνία για το προσφυγικό

Αποστολή στις Βρυξέλλες

Στον αέρα βρίσκεται η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας για τη διαχείριση του προσφυγικού, καθώς οι «28» αφενός δεν συμφώνησαν μεταξύ τους και αφετέρου, αγνοούν (ή έτσι δείχνουν) τη θέση που θα τους παρουσιάσει σήμερα ο Αχμέτ Νταβούτογλου.

Το ραντεβού Τουσκ-Γιούνκερ-Ρούτε-Νταβούτογλου ξεκίνησε σήμερα το πρωί (τελικά στις 10 ώρα Ελλάδας), και λίγο πριν τις 13:00 διεκόπη για να γίνει τεχνική εργασία. Μετά από περίπου μια ώρα οι συζητήσεις ξεκίνησαν εκ νέου για να διακοπούν εν συνεχεία προκειμένου να ξεκινήσουν εκ νέου στις 14:00.

Το ενδεχόμενο να προσείλθε ο Τούρκος πρωθυπουργός με... νέο σχέδιο -και μάλιστα στη λογική «αυτό είναι»- δεν θεωρείται καθόλου απίθανο, πόσο μάλλον που η Αγκυρα γνώριζε από πολύ νωρίς χθες το βράδυ ότι οι «28» δεν συμφώνησαν μεταξύ τους.

Δίνοντας δραματικό τόνο στο δίλημμα που καλούνται να απαντήσουν σήμερα οι «28», υψηλόβαθμος Ευρωπαίος αξιωματούχος έλεγε χαρακτηριστικά χθες το απόγευμα πως «είτε θα υπάρξει ευρωπαϊκή λύση, είτε θα έχουμε πολλές Ειδομένες»...

Χωρίς συνέντευξη και κείμενο συμπερασμάτων

Η πρώτη ημέρα της Συνόδου Κορυφής έληξε λίγο μετά τα μεσάνυχτα, χωρίς την καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου από τους Ντόναλντ Τουσκ και Ζαν Κλοντ Γιούνκερ. «Καλύτερα να μιλήσουμε στο τέλος παρά στο ενδιάμεσο», έλεγε στο Euro2day.gr Ευρωπαίος αξιωματούχος, σε μία προσπάθεια να διασκεδάσει τις εντυπώσεις και να πείσει ότι «η συζήτηση εξελίσσεται ομαλά».

Ο ίδιος απέδωσε την επιλογή των Τουσκ-Γιούνκερ να σιωπήσουν σε «διαπραγματευτική τακτική», με το επιχείρημα «γιατί να δείξουμε τα χαρτιά μας πριν από τη συζήτηση με την Τουρκία;».

Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, πάντως, η απόφαση να μη δοθεί η συνέντευξη Τύπου είχε ληφθεί... από τις 8 μ.μ., εξαιτίας της εικόνας Βαβέλ που παρουσίασαν οι «28».

Είναι ενδεικτική η παρατήρηση ελληνικής πηγής ότι «η κατάσταση είναι χύμα», καθώς ενστάσεις και διαφωνίες επί του σχεδίου συμπερασμάτων διατυπώθηκαν σχεδόν από όλες τις πλευρές και όχι μόνο από τις «αντι-προσφυγικές».

Ενστάσεις πανταχόθεν

Παραδείγματα;

* Ισπανία-Πορτογαλία διαφώνησαν με τις επιστροφές προσφύγων-μεταναστών στην Τουρκία («δεν περνάει αυτό το μέτρο από τα κοινοβούλιά μας, τίθεται θέμα ανθρωπίνων δικαιωμάτων»).

* Οι χώρες του Βίσενγκραντ (Ουγγαρία-Πολωνία-Τσεχία-Σλοβακία) ήγειραν ενστάσεις στη μετεγκατάσταση συγκεκριμένου αριθμού προσφύγων (45.000) αναλογικά σε ευρωπαϊκές χώρες.

Κατά τις πληροφορίες δε, ο Ούγγρος Βίκτωρ Όρμπαν δεν δέχθηκε να ανοίξει ούτε ένα ενταξιακό Κεφάλαιο της Τουρκίας -που θεωρείται βέβαιο ότι θα εξοργίσει την Αγκυρα.

* Η ελληνική πλευρά επέμεινε («κατηγορηματικά») στην ευρωπαϊκή νομική κάλυψη για το εάν η Τουρκία είναι ασφαλής χώρα (σ.σ. για να επιστρέψουν σ' αυτήν πρόσφυγες-μετανάστες), με το επιχείρημα ότι «δεν μπορεί η Ελλάδα να σηκώσει μόνη της αυτό το βάρος».

Επ' αυτού, υψηλόβαθμος Ευρωπαίος αξιωματούχος δήλωνε (επίσης «κατηγορηματικά») σε δημοσιογράφους ότι «η απόφαση αυτή ανήκει στην Ελλάδα και όχι στην ΕΕ»...

* Οσο για την Κύπρο, ο Νίκος Αναστασιάδης αρνήθηκε να τοποθετηθεί στη συζήτηση, λέγοντας ότι από τη στιγμή που οι θέσεις της Κύπρου έχουν διατυπωθεί, δεν υπήρχε νόημα να πάρει τον λόγο. Ερωτηθείς από δημοσιογράφους αργά τη νύχτα εάν προτίθεται να ασκήσει veto, απάντησε χαρακτηριστικά: «Εάν χρειασθεί, ναι».

Τσίπρας: Στηρίξτε την Κύπρο, η Τουρκία ζητά περισσότερα από όσα προσφέρει

Ειδική (αρνητική) αναφορά στο ξεπάγωμα των ενταξιακών Κεφαλαίων της Τουρκίας έκανε ο Αλέξης Τσίπρας. Σύμφωνα με συνεργάτες του, παρεμβαίνοντας στη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος (όπου παρευρέθηκε ως παρατηρητής), τόνισε τα εξής:

* Η Τουρκία ζητά από την ΕΕ περισσότερα από αυτά τα οποία προσφέρει.

* Φαινομενικά επιθυμεί να επισπεύσει την ενταξιακή διαδικασία, ενώ στην πράξη επιδιώκει να δυσχεράνει τη θέση της κυπριακής κυβέρνησης.

* Με τον τρόπο αυτόν απομακρύνει το ενδεχόμενο άμεσης επίλυσης του Κυπριακού.

* Είναι χαρακτηριστικό ότι η Τουρκία δεν ζητά ξεπάγωμα κεφαλαίων που θα την πίεζαν να υιοθετήσει διαφορετική πολιτική σε συγκεκριμένους τομείς, ζητά να ξεπαγώσουν τα κεφάλαια που έχει παγώσει η Κύπρος.

* Δεν είναι τυχαίο ότι η τακτική αυτή ασκείται την ίδια στιγμή που διαφαίνεται σοβαρή προοπτική επίλυσης του Κυπριακού.

Ως εκ τούτων, ο Ελληνας πρωθυπουργός ζήτησε από τους Σοσιαλιστές να στηρίξουν τον Νίκο Αναστασιάδη (αν και ο Κύπριος Πρόεδρος ανήκει στη δεξιά ευρω-οικογένεια), διότι, όπως είπε, ενδεχόμενη αποδυνάμωσή του, μέσα από το ξεπάγωμα των συγκεκριμένων κεφαλαίων, αδυνατίζει τη διαπραγματευτική του θέση και απομακρύνει την προοπτική επίλυσης του Κυπριακού.

Στο θέμα αυτό επανήλθε ο κ. Τσίπρας και στη Σύνοδο Κορυφής.

Μεταξύ άλλων, τόνισε ότι αυτά που παίρνει η Τουρκία από τη συμφωνία είναι ήδη αρκετά και ότι η ενταξιακή διαδικασία πρέπει να προχωρήσει, αλλά όχι με ξεπάγωμα των κεφαλαίων που έχει παγώσει η Κύπρος.

Αιτιολογώντας τη θέση αυτή, επισήμανε ότι προϋπόθεση για να προχωρήσει η ενταξιακή διαδικασία της Τουρκίας είναι η επίλυση του Κυπριακού και ότι το άνοιγμα των κεφαλαίων που έχει παγώσει η Κύπρος ουσιαστικά υπονομεύει το ενδεχόμενο αυτό.

Μόνο η Μέρκελ επέμεινε

Πέραν των Τουσκ-Γιούνκερ, επιμονή σε λήψη απόφασης υπήρξε από την Άνγκελα Μέρκελ, η οποία, παρά την αρνητική εικόνα της πρώτης ημέρας της Συνόδου, εμφανίστηκε καθησυχαστική. «Έχουμε καταλήξει στα βασικότερα σημεία ενός σχεδίου που θα παρουσιάσουμε στον Τούρκο πρωθυπουργό, με στόχο να φτάσουμε σε ένα κοινό ανακοινωθέν», δήλωσε λίγο μετά τα μεσάνυχτα.

Την οδό του "ήξεις αφήξεις" επέλεξε ο Φρανσουά Ολάντ, αφού υποστήριξε μεν ότι υπάρχει συμφωνία και "εκκρεμούν μόνο τεχνικά θέματα" που θα συζητηθούν με την Τουρκία, ωστόσο αρνήθηκε να εγγυηθεί ότι θα υπάρξει θετικό αποτέλεσμα.

Στο ίδιο μήκος κύματος ο Αυστριακός Βέρνερ Φάιμαν, ο οποίος επίσης σημείωσε ότι "έχουμε μεταξύ μας κοινή θέση αλλά μένει να συμφωνήσει και η Τουρκία".

Περισσότερο... ειλικρινής εμφανίστηκε ο Ιταλός Ματέο Ρέντσι, δηλώνοντας στους δημοσιογράφους πως «η Παρασκευή θα είναι δύσκολη ως προς τη διαπραγμάτευση με τον Τούρκο πρωθυπουργό».

Δικαστές ασύλου στα νησιά

Νωρίς το απόγευμα χθες, και πριν καταγραφεί η... ασυμφωνία στους "28", Ευρωπαίος αξιωματούχος εστίαζε στο τεχνικό μέρος του σχεδίου με την Τουρκία, ώστε να είναι επιτυχής η διαχείριση των προσφυγικών ροών.

Οπως έλεγε, εάν υπάρξει τελικά η συμφωνία, η Ελλάδα θα πρέπει να βοηθηθεί ώστε να οργανώσει εντός μικρού χρονικού διαστήματος τη διαδικασία ασύλου όσων βρίσκονται ή θα φτάνουν στα νησιά.

Επικαλούμενος το γερμανικό παράδειγμα, ανέφερε ότι θα πρέπει να υπάρξει ένα δίκτυο εμπειρογνωμόνων, δικαστών, διερμηνέων και προσωπικού της Frontex, ώστε η κάθε αίτηση (για άσυλο) να εξετάζεται «άμεσα και ξεχωριστά», προκειμένου στη συνέχεια να λειτουργήσει η μετεγκατάσταση στις ευρωπαϊκές χώρες.

Ελληνική κυβερνητική πηγή, πάντως, αντέτεινε ότι «χρειάζεται επαρκής χρόνος και τεχνική υποστήριξη" για τις διαδικασίες ασύλου και τις κατάλληλες δομές.

Ανέφερε μάλιστα ότι αυτή την παράμετρο την έθεσε ο Αλέξης Τσίπρας στην τριμερή συνάντηση με Μέρκελ-Ολάντ που είχε χθες το πρωί.

Οι ελληνικές θέσεις

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, η Ελλάδα "δίνει μάχη" για να κατοχυρωθούν στο τελικό κείμενο:

* Η άμεση βοήθεια και συνεισφορά από ειδικευμένο προσωπικό, που θα έρθει από την ερχόμενη εβδομάδα, να συμβάλει στη στελέχωση των υπηρεσιών ασύλου και διαχείρισης του προσφυγικού.

* Η σοβαρή αύξηση των αριθμών μετεγκατάστασης (από την Ελλάδα) και επανεγκατάστασης (από την Τουρκία) προς τις χώρες της ΕΕ.

* Η πλήρης εναρμόνιση των αποφάσεων με το Διεθνές Δίκαιο και το ευρωπαϊκό κεκτημένο.

* Συγκεκριμένα μέτρα και πίεση προς την Τουρκία για να μειωθούν οι ροές και να αντιμετωπιστούν τα δίκτυα παράνομης διακίνησης.