Αέριο: Στην «εξέδρα» πετούν την μπάλα οι Ρώσοι για τον Turkish Stream

Όλο και πιο πίσω χρονικά σπρώχνουν οι Ρώσοι την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου Turkish Stream καθώς οι διαφορές που έχουν με την Τουρκία δεν έχουν βρει ακόμη λύση.

Άγνωστο παραμένει ακόμη αν ο αγωγός θα τερματίσει στην Τουρκία, ή θα συνεχίσει στην Ευρώπη μέσω της Ελλάδας.

Η διαφωνία με την Τουρκία για την τιμολόγηση του ρωσικού αερίου έχει παραπεμφθεί στη διαιτησία, ενώ από το καλοκαίρι κρίθηκε απαραίτητο να υπογραφεί διακυβερνητική συμφωνία για τα θέματα του αγωγού, κάτι που λόγω και των εκλογών στην Τουρκία δεν έγινε δυνατό.

Τα παραπάνω προκύπτουν από δηλώσεις του Βλαντιμίρ Πούτιν στα πρακτορεία Anadolou και Itar Tass, τις οποίες έκανε στο περιθώριο της συνόδου κορυφής του G20 στην Αττάλεια της Τουρκίας. Περιγράφουν δε ένα κλίμα ιδιαίτερα συγκρατημένο έναντι των αρχικών μεγαλεπήβολων σχεδίων του Ρώσου προέδρου για τον South Stream, που στη συνέχεια μετατράπηκε σε Turkish Stream με δυναμικότητα 62 δισ. κυβικών μέτρων τον χρόνο, προκειμένου να παρακαμφθεί ολοκληρωτικά πλέον η Ουκρανία ως χώρα διέλευσης ρωσικού αερίου προς την Ευρώπη.

Ειδικότερα, ο Ρώσος πρόεδρος στις δηλώσεις του ανέφερε ότι το σχέδιο του Turkish Stream δεν έχει χάσει τη δυναμική του, ωστόσο απαιτεί περαιτέρω επεξεργασία εξαιτίας των νομικών, τεχνικών και οικονομικών θεμάτων, τα οποία οι δύο πλευρές θα πρέπει να επιλύσουν από κοινού.

«Ένα τόσο μεγάλο σχέδιο δεν μπορεί να αναπτυχθεί σε μια μέρα», τονίζει ο ίδιος, για να επισημάνει στη συνέχεια ότι η Ρωσία έχει επισημάνει από τον Ιούλιο την ανάγκη για υπογραφή διακυβερνητικής συμφωνίας, η οποία ελπίζει να υπογραφεί το προσεχές διάστημα.

Ωστόσο και με δεδομένο ότι η διακρατική συμφωνία θα πρέπει οπωσδήποτε να περιλαμβάνει το πού θα καταλήξει ο αγωγός, η διατηρούμενη ασάφεια στο συγκεκριμένο θέμα, δηλαδή Turkish Stream για την Τουρκία, ή Turkish Stream που θα επεκτείνεται σε Ελλάδα, Σκόπια, Σερβία κ.λπ., δεν επιτρέπει να γίνεται λόγος για προωθημένο σχέδιο.

Επιπλέον δεν πρέπει να υποτιμάται το γεγονός ότι η Τουρκία, προκειμένου να συναινέσει σε μια συμφωνία με τη Ρωσία για το νέο αγωγό, θα πρέπει να αποκομίσει τα μέγιστα δυνατά οφέλη. Ένα δε από τα θέματα στα οποία επιμένει, είναι η τιμή που αγοράζει το φυσικό αέριο από τη ρωσική Γκαζπρόμ. Για το θέμα αυτό, παρά το ότι συμφώνησε καταρχήν τον περασμένο Φεβρουάριο σε μια έκπτωση 10,25%, η συμφωνία αυτή δεν υπεγράφη τελικά, με την επίκληση διαφόρων δικαιολογιών εκ μέρους της ρωσικής πλευράς. Ως αποτέλεσμα, πριν από δεκαπέντε μέρες ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας Ali Riza Alaboyun ανακοίνωσε ότι προσφεύγει στη διαιτησία του Διεθνούς Εμπορικού Επιμελητηρίου.

Σημειώνεται ότι η κατασκευή του αγωγού South Stream ακυρώθηκε στα μέσα του 2014, όταν η Βουλγαρία, από το έδαφος της οποίας θα ξεκινούσε τη χερσαία ευρωπαϊκή του όδευση ο αγωγός, έκανε γνωστό ότι θα τηρήσει πλήρως τις απαιτήσεις της κοινοτικής νομοθεσίας ως προς τη διαχείριση του αγωγού.

Τον περασμένο Δεκέμβριο ο Ρώσος πρόεδρος ανακοίνωσε ότι ο αγωγός θα γίνει αλλά θα ακολουθήσει τη διαδρομή προς την Ευρώπη μέσω Τουρκίας και αρχικά θα καταλήξει στα ελληνοτουρκικά σύνορα.

Μετά τις εκλογές του Ιανουαρίου, η πρώτη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και ο τότε αρμόδιος υπουργός Παναγιώτης Λαφαζάνης αποφάσισαν να «διευκολύνουν» τους Ρώσους προσφέροντας διέξοδο του αγωγού προς την Ευρώπη μέσω Ελλάδας, ενώ υπέγραψαν και MOU. Για τη «διευκόλυνση» αυτή το περιβάλλον του τότε υπουργού άφηνε να εννοηθεί ότι η Ελλάδα θα εισπράξει... προκαταβολή πέντε δισ. ευρώ από τους Ρώσους και έτσι θα επιτρέψει στην Ελλάδα να μην υποχρεωθεί στην υπογραφή άλλου μνημονίου με τους δανειστές, κάτι όμως που αποδείχθηκε ότι δεν είχε καμία βάση, ενώ η σημερινή κυβέρνηση είναι ιδιαίτερα συγκρατημένη.

Τέλος, αξίζει να αναφερθεί ότι σύμφωνα με ειδικούς αναλυτές, το σχέδιο του αγωγού Turkish Stream χρησιμοποιείται από τη Ρωσία ως μοχλός πίεσης των Ευρωπαίων, προκειμένου να αποδεχτούν την κατάργηση της χρήσης των ουκρανικών δικτύων για τη μεταφορά ρωσικού αερίου στην Ευρώπη, από το 2019 και μετά.

Την ίδια στιγμή, είναι γνωστό ότι η Γκαζπρόμ υπέγραψε συμφωνία με Ευρωπαίους εταίρους της για την κατασκευή του υποθαλάσσιου αγωγού Nord Stream II με διέλευση από τη Βαλτική, αντίστοιχη του Nord Stream I. Έτσι υπάρχουν αμφιβολίες για τη σκοπιμότητα κατασκευής και του νότιου αγωγού.