Τράπεζες: Πώς μοντάρεται η ανακεφαλαιοποίηση

Στην τελική ευθεία εισέρχεται η συνολική αξιολόγηση των εγχώριων τραπεζών και το μοντάρισμα της δομής της ανακεφαλαιοποίησής τους καθώς τις επόμενες δύο εβδομάδες θα κλείσουν ανοικτά μεθοδολογικά θέματα, όπως και η αναγκαία επικαιροποίηση του νομοθετικού πλαισίου για την παροχή κρατικής βοήθειας.

Με βάση το χρονοδιάγραμμα, τα αποτελέσματα της συνολικής αξιολόγησης αναμένεται να ανακοινωθούν στις 25 ή το αργότερο στις 31 Οκτωβρίου.

Μερικά 24ώρα νωρίτερα θα τα πάρουν στα χέρια τους οι τράπεζες, υπογράφοντας σύμφωνα εμπιστευτικότητας, ενώ τα αναλυτικά στοιχεία της αξιολόγησης στοιχείων ενεργητικού (Asset Quality Review-AQR) θα δοθούν στις τράπεζες μερικές ημέρες μετά τα αποτελέσματα.

Ως τα μέσα του μήνα θα πρέπει να ψηφιστεί από τη Βουλή η επικαιροποίηση του νόμου 3864/2010, ο οποίος θα προβλέπει μεταξύ άλλων το γενικό πλαίσιο της ανακεφαλαιοποίησης με χορήγηση κρατικής βοήθειας και το πώς θα διενεργηθούν οι αυξήσεις κεφαλαίου. Με δεδομένο ότι υπάρχουν ακόμη ανοικτά μεθοδολογικά ζητήματα η δομή της ανακεφαλαιοποίησης θα οριστικοποιηθεί με έκδοση υπουργικής απόφασης μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της διαγνωστικής μελέτης.

Όπως ανέφερε η στήλη Χαμαιλέων τα στοιχεία του stress test έχουν εν πολλοίς προσδιορισθεί και έχει ξεκινήσει το πολιτικό μασάζ στα νούμερα.

Ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (SSM) ακολούθησε, σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη, έξυπνη τακτική διαπραγμάτευσης, ξεκινώντας από υπερσυντηρητικές παραδοχές, που τώρα δείχνει διατεθειμένος να τις αμβλύνει ως προς την αξιολόγηση στοιχείων ενεργητικού (Asset Quality Review- AQR). Από την άλλη, όμως, οι τεχνοκράτες του SSM επιμένουν στην άποψη να μπει ψηλά ο πήχης ελάχιστης κεφαλαιακής επάρκειας στο stress test.

Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες ο SSM εισηγείται η άσκηση να τρέξει με ελάχιστο δείκτη Common Equity Tier I στο 10% για το βασικό και στο 8% για το δυσμενές σενάριο επιβεβαιώνοντας τις σχετικές πληροφορίες του Euro2day.gr.

Πρόκειται για εισήγηση που συνεπάγεται την έναρξη διαπραγμάτευσης με τους θεσμούς για τον ελάχιστο πήχη του CET I ενώ οι τελικές αποφάσεις για το θέμα θα ληφθούν απ;o το ΔΣ της ΕΚΤ.

Οι κεντρικοί διοικητές θα κληθούν να ζυγίσουν, αφενός τη διάθεση του SSM να θωρακισθούν οι τράπεζες αποτελεσματικά, ώστε να αντέξουν ακόμη και ενδεχόμενη επάνοδο της αβεβαιότητας για την τύχη της χώρας, και από την άλλη τη διάθεση του ESM να ενθαρρυνθεί η συμμετοχή των ιδιωτών επενδυτών, ώστε να μειωθεί το ύψος της κρατικής βοήθειας.

Στο πού θα βρεθεί ισορροπία, θα μετρήσει σημαντικά τόσο η έγκαιρη και χωρίς εξαιρέσεις υλοποίηση των προαπαιτούμενων από την ελληνική πλευρά, ώστε να υπάρχουν πειστικές απαντήσεις στην επιχειρηματολογία για πιθανή επάνοδο της αβεβαιότητας, όσο και το να υπάρξει αξιόπιστο επενδυτικό ενδιαφέρον για τη συμμετοχή στις ΑΜΚ.

Τις επόμενες ημέρες ο SSM θα ενημερώσει τις διοικήσεις των τραπεζών για τις βασικές παραδοχές των σεναρίων της άσκησης και κάποιες παραμέτρους, εξέλιξη που θα επιτρέψει στις τράπεζες να επικαιροποιήσουν ανάλογα τα δικά τους εσωτερικά μοντέλα με τα οποία υπολογίζουν τις κεφαλαιακές τους ανάγκες και το πώς θα τις καλύψουν.

Αμέσως μετά την ανακοίνωση των κεφαλαιακών αναγκών και πριν να εκπνεύσει ο μήνας, οι τράπεζες θα προχωρήσουν στη δημοσίευση αποτελεσμάτων β' τριμήνου.

Αν τα αποτελέσματα της άσκησης ανακοινωθούν στις 31 Οκτωβρίου η δημοσίευση των αποτελεσμάτων θα πάρει μια νέα ολιγοήμερη παράταση.

Μπορεί για το μεσοδιάστημα μέχρι την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης να απαιτηθεί δέσμευση του ΤΧΣ ότι προτίθεται να καλύψει ως και το σύνολο των κεφαλαιακών τους αναγκών προκειμένου να μην τεθεί θέμα going concern στην περίπτωση που πάρουν στο β τρίμηνο μεγάλο μέρος των απαιτούμενων νέων προβλέψεων.

Τι θα περιλαμβάνουν τα capital plans

Μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων και την δημοσίευση των οικονομικών καταστάσεων β' τριμήνου οι τράπεζες θα κληθούν από την ΕΚΤ να υποβάλλουν σχέδια κεφαλαιακής ενίσχυσης (capital plans).

Με δεδομένο ότι η άσκηση προσομοίωσης διενεργείται με δυναμικό σενάριο, ο SSM συνυπολογίζει, αφού τις στρεσάρει, τις εκτιμήσεις των διοικήσεων για την πορεία σειράς μεγεθών και δεικτών τους την επόμενη τριετία (προ προβλέψεων κέρδη, δημιουργία νέων μη εξυπηρετούμενων δανείων, πορεία κόστους χρηματοδότησης, κόστους λειτουργίας κά).

Στο σκέλος της απομόχλευσης ενεργητικού στα σχέδια κεφαλαιακής ενίσχυσης θα προσμετρηθούν οι ενέργειες που περιλαμβάνουν τα υφιστάμενα (σ.σ. περσινά) πλάνα αναδιάρθρωσης. Οποιαδήποτε νέα ενέργεια θα προσμετρηθεί στα capital plans εφόσον συντρέχουν αυστηρά κριτήρια (πχ έτοιμη συναλλαγή πώλησης).

Το θέμα αφορά πρωτίστως την Εθνική, εφόσον πωλήσει ποσοστό υψηλότερο του 40% της Finansbank και δευτερευόντως συμφωνίες που έχουν στα σκαριά άλλες συστημικές τράπεζες με εξειδικευμένες πλατφόρμες για τη διαχείριση μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Bail in στους junior τίτλους

Σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη, δεν πρόκειται να υπάρξουν κινήσεις εκ μέρους των τραπεζών για ενεργητική διαχείριση στοιχείων παθητικού μειωμένης εξασφάλισης (junior τίτλοι όπως τα υβριδικά, οι προνομιούχες και τα ομόλογα μειωμένης εξασφάλισης) καθώς θα μετατραπούν με διοικητική πράξη σε μετοχές, λίγο πριν τις ΑΜΚ.

Η τύχη των προνομιούχων του Δημοσίου (Πυλώνας Ι του νόμου Αλογοσκούφη) είναι μεν ζήτημα πολιτικής απόφασης, αλλά τα περιθώρια ελιγμών είναι μικρά. Πρώτον, λόγω των νομικών εμπλοκών που θα δημιουργούσε τυχόν απόφαση να εξαιρεθούν μόνο αυτές από το bail in για τους junior τίτλους και δεύτερον, επειδή ενδεχόμενη απόφαση να εξοφληθούν πριν την ανακεφαλαιοποίηση σκοντάφτει στο εξής πρακτικό πρόβλημα: δεν υπάρχουν λεφτά.

Το καθεστώς και τα σενάρια για τα senior bonds

Με το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο τα ομόλογα υψηλής διαβάθμισης (senior unsecured bonds) δεν κινδυνεύουν με bail in παρά μόνο στην περίπτωση που μια τράπεζα τεθεί σε εξυγίανση. Σε αυτή την περίπτωση κουρεύονται πριν τις ανασφάλιστες καταθέσεις καθώς η ΤτΕ άλλαξε κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού τη σχετική ρύθμιση που προέβλεπε ίδιο καθεστώς αντιμετώπισης.

Η αβεβαιότητα για τους κατόχους senior bonds δεν προκύπτει τόσο από τον κίνδυνο εξυγίανσης, όσο από την εκπεφρασμένη πολιτική θέση του Eurogroup να συμμετάσχουν στο βάρος της ανακεφαλαιοποίησης. Η αγορά ανησυχεί ότι υπό την πίεση της Γερμανίας και μέρους των Θεσμών, η κυβέρνηση θα αναγκαστεί να συμπεριλάβει στις μεταβατικές διατάξεις για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και ένα ήπιο bail in για τα senior bonds.

Αν συμβεί κάτι τέτοιο οι τράπεζες είναι πιθανόν να προχωρήσουν σε προαιρετικές δημόσιες προσφορές στους κατόχους senior bonds, προσφέροντάς τους τη δυνατότητα να ανταλλάξουν τις ομολογίες τους (σ.σ στην ονομαστική αξία ή με -μικρό- discount) με νέες μετοχές στην τιμή που θα διατεθούν στην ΑΜΚ.

Με τον τρόπο αυτό θα μειωθεί ο λογαριασμός των κεφαλαιακών αναγκών που καλούνται να καλύψουν οι ιδιώτες, χωρίς να πληγεί ανεπανόρθωτα η αξιοπιστία των εγχώριων τραπεζών, δυσκολεύοντας σημαντικά την επάνοδό τους στις αγορές για άντληση ρευστότητας.

Οι αποφάσεις, πάντως για τα senior bonds θα ληφθούν σε ανώτατο επίπεδο σε συνάρτηση με τις τελικές παραδοχές της άσκησης και τη δομή της ανακεφαλαιοποίησης.

Τέσσερις ΑΜΚ σε ένα μήνα

Υπό το καλύτερο σενάριο οι τέσσερις συστημικές τράπεζες θα κληθούν στο διάστημα μεταξύ 15/11 με 15/12 να βρουν από τις αγορές κεφάλαια μεταξύ 6 με 10 δισ. ευρώ όταν το 2014 χρειάστηκαν τέσσερις μήνες για να αντληθούν 8,3 δισ. ευρώ. Το γεγονός, δε, ότι συμπίπτουν χρονικά με την περίοδο που κλείνουν βιβλία τα funds δυσκολεύει το εγχείρημα.

Από την άλλη, λόγω των υψηλών προμηθειών οι αμερικανικές και ευρωπαϊκές επενδυτικές τράπεζες που έχουν αναλάβει ρόλο αναδόχων, θα κάνουν ό,τι περνάει από το χέρι τους για να προσελκύσουν επενδυτές και όπως δείχνει το ταμπλό κατά τις τελευταίες συνεδριάσεις η περίοδος προεργασίας για τις ΑΜΚ έχει ξεκινήσει.
Έξυπνα CoCos για ΤΧΣ, υψηλές αποδόσεις για ιδιώτες

Κομβικό ρόλο στην προσέλκυση επενδυτών θα παίξουν τα κίνητρα, που θα δοθούν από το νέο νόμο. Η δυνατότητα συμμετοχής του ΤΧΣ στην ανακεφαλαιοποίηση μέσω υπό αίρεση μετατρέψιμων ομολογιών που θα προσμετρούνται στο Common Equity Tier I που εισηγείται η ελληνική πλευρά, αποτελεί εργαλείο μείωσης του dilution για τους υφιστάμενους μετόχους.

Αν τα παραπάνω ομόλογα έχουν προκαθορισμένη απόδοση και δεν απαιτηθεί να μετατραπούν σε μετοχές μέχρι να εξοφληθούν από τις τράπεζες οι ιδιώτες μέτοχοι θα προσπορίσουν το συντριπτικό μέρος της υπεραπόδοσης, που θα δώσουν οι τράπεζες.

Πώς θα γίνουν οι ΑΜΚ

Οι αυξήσεις κεφαλαίου για την κάλυψη των αναγκών του βασικού σεναρίου και του AQR θα διενεργηθούν με τον νόμο 3864/2010 όπως θα τροποποιηθεί από τη Βουλή το επόμενο διάστημα. Λόγω των ασφυκτικών χρονοδιαγραμμάτων οι γενικές συνελεύσεις θα κληθούν να αποφασίσουν παραίτηση των παλαιών μετόχων από το δικαίωμα προτίμησης και διάθεση των νέων μετοχών μέσω της διαδικασίας βιβλίου προσφορών.

Η τιμή διάθεσης θα ορισθεί μέσω της παραπάνω διαδικασίας και δεν θα προβλέπεται αποτίμηση από δύο ανεξάρτητους εκτιμητές όπως συνέβη πέρσι με την αύξηση κεφαλαίου της Eurobank (σ.σ η μόνη που διενεργήθηκε με τον 3864/2010).

Σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη αν οι κεφαλαιακές ανάγκες του βασικού σεναρίου δεν ξεπεράσουν τα 10 δισ. ευρώ υπάρχουν καλές πιθανότητες οι τράπεζες να επιτύχουν την εξ ολοκλήρου κάλυψή τους από ιδιώτες και τις ενέργειες των capital plans. Σε αυτή την περίπτωση η κρατική βοήθεια για την κάλυψη της διαφοράς μεταξύ βασικού και δυσμενούς σεναρίου προτείνεται να δοθεί μέσω υπό αίρεση μετατρέψιμων ομολογιών.