Τράπεζες: Το ΥΠΟΙΚ «κλειδώνει» το tax credit

Αποφασισμένη να δώσει στις τράπεζες τη δυνατότητα να αναγνωρίσουν αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις για ζημίες από δάνεια, για τελευταία φορά στις λογιστικές καταστάσεις β' τριμήνου, δείχνει η κυβέρνηση, κίνηση, όμως, που δεν θα σημάνει αυτόματα μείωση του λογαριασμού από το stress test.

Από τις μέχρι τώρα συζητήσεις, μεταξύ υπουργείου Οικονομικών, θεσμών, διοικήσεων των τραπεζών και εγχώριων αρχών, διαφαίνεται η πρόθεση της κυβέρνησης να τροποποιήσει τον νόμο Χαρδούβελη, με τρόπο που να βάζει μεν φρένο στον σχηματισμό νέων αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων, αλλά οι νέες ρυθμίσεις θα ισχύσουν από την 1η Ιουλίου 2015.

Όπως είναι γνωστό, κυβέρνηση και αρχές έχουν αναλάβει τη δέσμευση να τροποποιήσουν το νομοθετικό πλαίσιο για τις εκκαθαρισμένες και οριστικές αναβαλλόμενες απαιτήσεις (deferred tax credits-DTC), γνωστό ως νόμο Χαρδούβελη, με στόχο την ελαχιστοποίηση της χρηματοδότησης από το νέο πρόγραμμα και τον περιορισμό της σύνδεσης μεταξύ τραπεζών και κράτους.

Με βάση το θεσμικό πλαίσιο, που ψήφισε πριν από περίπου ένα χρόνο η Βουλή, οι τράπεζες έχουν τη δυνατότητα να σχηματίζουν οριστικές και εκκαθαρισμένες αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις για ζημία που προκύπτει από σχηματισμό προβλέψεων και διαγραφών επί δανείων. Προϋπόθεση είναι τα παραπάνω δάνεια να έχουν χορηγηθεί έως την 31η Δεκεμβρίου του 2014.

Η ελληνική πλευρά προτίθεται να επαναδιατυπώσει τον νόμο, ορίζοντας ως οριστικές και εκκαθαρισμένες τις αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις για ζημίες από προβλέψεις και διαγραφές που σχηματίστηκαν έως την 30ή Ιουνίου του 2015. Επιπρόσθετα, η έναρξη ισχύος της εγγύησης από το Δημόσιο για πληρωμή τυχόν αναβαλλόμενου φόρου που δεν μπορεί να συμψηφισθεί με κέρδη τρέχουσας χρήσης θα μετατεθεί για ένα ή δύο χρόνια (σ.σ. θα ισχύει από τις αρχές του 2016 ή 2017).

Αν δεν υπάρξει μπλόκο από πλευράς θεσμών, οι τράπεζες θα έχουν τη δυνατότητα να σχηματίσουν στο β' τρίμηνο αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις για προβλέψεις και διαγραφές δανείων που είχαν χορηγηθεί έως το τέλος του 2014. Η δημοσίευση των λογιστικών καταστάσεων του β' τριμήνου θα διενεργηθεί αμέσως μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της συνολικής αξιολόγησης.

Εφόσον οι ορκωτοί ελεγκτές που υπογράφουν τις οικονομικές καταστάσεις αποδεχθούν την ανακτησιμότητα των αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων, οι τράπεζες θα τις εγγράψουν λογιστικά από το β' τρίμηνο, ενισχύοντας τα εποπτικά τους κεφάλαια.

Το παραπάνω όφελος (σ.σ. του 29% της ζημίας πιστωτικού κινδύνου) δεν είναι όμως βέβαιο ότι θα μετρήσει στον υπολογισμό των κεφαλαιακών αναγκών. Είναι πιθανόν ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (SSM) να ολοκληρώσει τη συνολική αξιολόγηση χωρίς να συνυπολογίσει το όφελος από τις νέες οριστικές αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις.

Αν συμβεί κάτι τέτοιο, ο νέος αναβαλλόμενος φόρος θα λειτουργήσει ως συμπληρωματικό κεφαλαιακό μαξιλάρι και η ποιότητα των εποπτικών κεφαλαίων των τραπεζών θα βελτιωθεί σημαντικά μέσω της ανακεφαλαιοποίησής τους.

Σημειώνεται ότι και κατά την περσινή πανευρωπαϊκή άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων, ο SSM δεν συνυπολόγισε το όφελος από τη μετατροπή προσωρινών αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων σε οριστικές, που επήλθε με τον νόμο Χαρδούβελη.

Οι αναβαλλόμενες οριστικές και εκκαθαρισμένες απαιτήσεις έναντι του Δημοσίου (deferred tax credits-DTC) είναι εισπρακτέες απαιτήσεις έναντι του Δημοσίου, η αναγνώριση των οποίων δεν εξαρτάται από τη μελλοντική κερδοφορία του πιστωτικού ιδρύματος. Γι' αυτό οι αναβαλλόμενες οριστικές και εκκαθαρισμένες απαιτήσεις έναντι του Δημοσίου προσμετρούνται πλήρως στα εποπτικά ίδια κεφάλαια των τραπεζών.

Με την παραπάνω διάταξη, αναγνωρίστηκαν στα εποπτικά κεφάλαια των τραπεζών και με το καθεστώς μετάβασης σε πλήρη εφαρμογή της Βασιλείας ΙΙΙ οι αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις από τις προαναφερόμενες πηγές (PSI, επαναγορά ομολόγων και ζημίες πιστωτικού κινδύνου).